Amaç: Akromegali hastalarında nodüler guatr sık görüldüğü iyi bilinmektedir. İnsülin benzeri büyüme faktörü-1 (IGF-1)’in etiyolojik faktörlerden biri olduğu iddia edilmiştir. Bu çalışmanın amacı akromegali hastalarında tiroid lezyon insidansının değerlendirilmesi ve insülin direnci ve hormonal paramatreler başta olmak üzere tiroid nodül gelişimini etkileyen olası faktörleri değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Bilinen tiroid hastalığı olmayan ortalama yaşları 52.7±10.0 olan 60 akromegali hastası (32 kadın 28 erkek) çalışmaya dahil edildi. Yaş ve cinsiyet uyumlu 100 kontrol hastası çalışmaya alındı. Tüm hastalarda vücut kitle indeksi (VKİ), bel-kalça çevresi, boy, kilo, açlık kan glukozu, tokluk kan glukozu, insülin, tiroid fonksiyon testleri, tiroid otoantikorları, lipid profili, IGF-1, büyüme hormonu ve diğer ön hipofiz hormonlarının ölçümleri yapıldı. Manyetik rezonans görüntüleme ve tiroid ultrasonografi tüm hastalarda uygulandı. Tiroid volümü ve tiroid nodül volümü hesaplandı. Bulgular: Kontrol grubu (%25) ile kıyaslandığında 35 (%58.3) akromegali hastasında tiroid nodülü mevcuttu (p<0.0001). Hasta ve kontrol grupları arasında VKİ, tiroid volümü, açlık kan şekeri ve TSH düzeyleri açısından anlamlı farklılıklar bulundu (p<0.05). Regresyon analizi sonrasında tiroid volümü ile insülin, bel çevresi, HOMA-IR, LDL-kolesterol ve pituiter adenom boyutu arasında ilişki saptandı (p<0.05). Lojistik regresyon analizinde nodül varlığı ile lüteinizan hormone (LH) (p<0.02) ve HDL-kolesterol (p<0.05) arasında güçlü ilişki bulundu. Regresyon analizinde nodül volümü ile LH düzeyi (p<0.05), ACTH (beta = -0.51, p<0.01), plasma kortizolü (beta= 0.965, p <0.05), serbest T4 (beta= 0.522, p<0.05), adenom boyutu (beta= 0.615, p<0.05) arasında anlamlı ilişki bulundu. Tartışma: Akromegali hastalarında tiroid nodül prevelansı genel populayona göre daha yüksektir. Bununla birlikte IGF-1, diğer hormonlar ve insülin direnci gibi parametreler akromegali hastalarında tiroid volümü, nodül volümü ve nodül formasyon mekanizmalarında önemli rol oynayabilir.

Aim: The high prevalence of nodular goiter in patients with acromegaly is well known. Insulin-like growth factor-1 (IGF-1) has been claimed to be one of the etiologic factors. The aim of the study was to evaluate the incidence of thyroid lesions in our acromegalic patients and to analyze possible factors influencing thyroid nodule development, especially insulin resistance and hormonal parameters. Material and Methods: Sixty patients with acromegaly, 32 females, and 28 males, with a mean age of 52.7 ± 10.0 years without known thyroid disease were included. Age and sex matched 100 control subjects also included in the study. Waist and hip circumference, weight, and height, fasting blood glucose, postprandial blood glucose, insulin, thyroid function tests, thyroid autoantibodies, lipid profile, IGF-1, growth hormone, other anterior pituitary hormone levels were measured in all patients. Magnetic Resonance Imaging (MRI) and thyroid ultrasonography (US) was performed in all patients. Thyroid nodule volume and thyroid volume were calculated. Results: Thirty-five (58.3%) patients with acromegaly had thyroid nodules according to (% 25) in control group (p<0,0001). There were significant differences in BMI, thyroid volume, fasting glucose and TSH levels between patients and controls. After regression analysis, thyroid volume was associated with insulin, waist circumference, HOMA-IR, LDL-cholesterol and the size of the pituitary adenoma (p<0.05) or diabetes occurrence. During the logistic regression analysis, the presence of nodules was strongly associated with luteinizing hormone (LH) (p<0.02) and HDL-cholesterol levels (p<0.05). Nodule volume were significantly associated with LH level (p<0.05), ACTH (beta = -0.51, p< 0.01), plasma cortisol (beta= 0.965, p <0.05), free T4 (beta= 0.522, p<0.05), the size of adenoma (beta= 0.615, p<0.05) in the regression analysis. Conclusion: The prevalence of nodules in acromegalic patients were found to be higher than usual prevalence. In addition to IGF-1, other hormones and insulin resistance might play an important role in thyroid volume, nodule volume, and nodule formation mechanism in patients with acromegaly.