Tuğba YANIK YALÇIN, Yağmur KURTULUŞ, Enis Hikmet OZMERT, Alara KOCABIÇAK, Ada KARADEMİR, Defne SOYDAŞ, Zülfü Can BALCI, Mustafa Kaan ÇELİK, Elif DURUKAN

COVID-19 Hastalarında Uzun Dönem Komplikasyonlar ve Risk Faktörleri

Amaç: Yeni Coranavirüs Hastalığı (COVID-19) geçiren bazı kişiler, enfeksiyondan sonra post-COVID durumlar olarak bilinen uzun vadeli etkiler yaşayabilir. Bu çalışmanın amacı, COVID-19’un uzun dönem komplikasyonlarının araştırılması ve bunlarla ilişkili risk faktörlerinin saptanmasıdır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmamız kesitsel-analitik ve tanımlayıcı bir çalışmadır. 28 Nisan 2020 - 1 Şubat 2021 tarihleri arasında SARS-CoV-2 PCR sonucu pozitif çıkan kişiler hastane bilgi yönetim sisteminden elde edildi. Katılımcılar telefon ile aranarak standart bir anket uygulandı. Anket sonucundan elde edilen veriler IBM SPSS Version 25.0 istatistik Paket Programı’na aktarılarak analiz edildi. Bulgular: Toplam 421 hasta verisi çalışmaya dahil edildi. Katılımcıların %52,3'ü erkekti. Yaş ortalaması 43,17±14,8 idi. Katılımcıların COVID-19 hastalığını geçirme durumları %72 hafif hastalık, %18,3 orta şiddetli hastalık, %9,7 şiddetli hastalık idi. Post-COVID semptomlar arasında en sık semptom halsizlikti (%53), bunu kas ağrısı %29,5; hafıza problemleri %29,5; nefes darlığı %29; depresyon %24,5; uyku problemleri %23,5; çarpıntı %22,3; odaklanma problemi % 20,9 takip etmekteydi. Post-COVID en az bir semptomu olan hasta sayısı 336 (%79,8) idi. Hafif hastalık grubunda %75,9, orta şiddetli hastalık grubunda %87, ağır hastalık grubunda %95,1 idi (p=0,004). Sonuçlar: Post-COVID durum tanımı halen geliştirilmektedir. Post-COVID durumun risk faktörleri halen belirsizliğini korumaktadır. Risk faktörlerinin belirlenmesi ise klinisyenlere yol gösterecek ve hasta rehabilitasyonunun en etkili şekilde sağlanmasına yardımcı olacaktır

Anahtar Kelimeler:

post-COVID durumlar, Uzun COVID, COVID-19, risk faktörleri

PDF

___

1. Shin Jie Yong (2021) Long COVID or post-COVID-19 syndrome: putative pathophysiology, risk factors, and treatments, Infectious Diseases, 53:10, 737-754,.
2. CDC. Long COVID or post-COVID conditions. Atlanta, GA: US Department of Health and Human Services, CDC; 2022. Erişim: 24 Nisan 2022. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/long-termeffects/index.htm
3. Jimeno-Almazán A, Pallarés JG, Buendía-Romero Á, et al. Post-COVID-19 Syndrome and the Potential Benefits of Exercise. Int J Environ Res Public Health. 2021;18(10):5329.
4. Demiroğlu YZ, Oruç E, Ödemiş İ, Bilgel ZG. Cases of the multisystem inflammatory syndrome in adults (MIS-A) associated with SARS-CoV-2 infection. Klimik Derg. 2022;35(2):111-5.
5. Nalbandian A, Sehgal K, Gupta A, et al. Post-acute COVID-19 syndrome. Nat Med. 2021;27(4):601-615.
6. Living guidance for clinical management of COVID-19: Living guidance, 23 November 2021 – World Health Organization (WHO). Erişim tarihi: 28 Eylül 2022. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/349321/WHO-2019-nCoV-clinical-2021.2-eng.pdf
7. Yong SJ. Long COVID or post-COVID-19 syndrome: putative pathophysiology, risk factors, and treatments. Infect Dis (Lond). 2021;53(10):737-754.
8. Carfì A, Bernabei R, Landi F; Gemelli Against COVID-19 Post-Acute Care Study Group. Persistent Symptoms in Patients After Acute COVID-19. JAMA. 2020;324(6):603-605.
9. Carfì A, Bernabei R, Landi F, Gemelli Against COVID-19 Post-Acute Care Study Group. Persistent Symptoms in Patients After Acute COVID-19. JAMA 2020; 324:603.
10. Nittas V, Gao M, West EA, et al. Long COVID Through a Public Health Lens: An Umbrella Review. Public Health Rev. 2022;43:1604501. Published 2022 Mar 15.
11. Asadi‐Pooya AA, Simani L. Central nervous system manifestations of COVID‐19: a systematic review. J Neurol Sci. 2020;413:116832.
12. Nordvig AS, Fong KT, Willey JZ, et al. Potential Neurologic Manifestations of COVID-19. Neurol Clin Pract. 2021;11(2):e135-e146.
13. Asadi-Pooya AA, Akbari A, Emami A, et al. Long COVID syndrome-associated brain fog. J Med Virol. 2022;94(3):979-984.
14. Peghin M, Palese A, Venturini M, et al. Post‐COVID‐19 symptoms 6 months after acute infection among hospitalized and non‐hospitalized patients. Clin Microbiol Infect. 2021;27:1507‐1513.
15. Carvalho-Schneider C, Laurent E, Lemaignen A, et al. Follow-up of adults with noncritical COVID-19 two months after symptom onset. Clin Microbiol Infect. 2021;27(2):258-263.
16. Türktaş H, Oğuzülgen İK. COVID-19 sonrası akciğer sekelleri: uzun dönem takip ve tedavi. Tuberk Toraks 2020;68(4):419-429.
17. Petersen MS, Kristiansen MF, Hanusson KD, et al. Long COVID in the Faroe Islands: A Longitudinal Study Among Nonhospitalized Patients. Clin Infect Dis. 2021;73(11):e4058-e4063.