Doğu Ladini (Picea orientalis) kozalak ve tohum özelliklerindeki coğrafi farklılıklar
Bu çalışmanın amacı Doğu Ladini (Picea orientalis)’nin kozalak ve tohum özelliklerindeki coğrafi farklılıkların belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal olarak Doğu Ladininin Artvin ve Posof (Ardahan)’daki doğal yayılış alanı içinde 33 noktadan 3 veya 5 anaçtan açık tozlaşma ürünü kozalaklar toplanmıştır. Kozalak ve tohum özelliklerine ait karakterler (kozalak boyu, kozalak eni, elde edilen tohumların 1000 tane ağırlığı, tohum eni, tohum boyu ve tohum kanat uzunluğu) ölçülmüştür. Araştırma alanının coğrafik özelliklerine göre bu veriler değerlendirilmiştir. Kozalakların elde edildiği ağaçların bulunduğu yerin GPS yardımıyla koordinatları, denizden yüksekliği ve bakıları tespit edilmiştir. Elde edilen istatistik analizlerine tabi tutulmuştur. Yapılan korelasyon analizi sonucunda tohum toplanan alanların yükseltisi ile bazı kozalak değerleri (kozalak eni ve kozalak boyu) arasında negatif bir korelasyon olduğu belirlenmiştir. Yükselti arttıkça kozalak eni ve kozalak boyu değerleri azalmaktadır. Ayrıca denizden uzaklık ile kozalak eni, tohum eni ve 1000 tane ağırlığı arasında yine negatif bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir (p<0.05).
Anahtar Kelimeler:
: Doğu Ladini, Picea orientalis, kozalak, tohum
Geographic variations for cone and seed characteristics of Oriental spruce (Picea orientalis)
The aim of this study is to investigate the geographic variations of some cone and seed characteristics of oriental spruce (Picea orientalis). Fort this purpose, the cones were collected from 33 sampling plots within the species natural distribution in Artvin and Posof (Ardahan). Cone length and diameter, 1000-seed weight, seed length and diameter, height of seed wing and number of seeds in a cone were determined. Geographical features such as altitude, aspect, and distance to the Black Sea, longitude and latitude of the sample plots were recorded. According to the analysis of correlation, the negative correlations were defined between the altitude of sampling points and cone length and diameter. In addition to this, there were negative correlations between the distance to the Black Sea and cone diameter, seed diameter and 1000-seed weight (p<0.05).
Keywords:
Oriental spruce, Picea orientalis, cone, seed,
___
- Alptekin Ü (1986). Anadolu Karaçamı (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana Lamb. Holmboe)’nın coğrafik varyasyonları. İÜ Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 36(2): 132-254.
- Anonim (2015). Türkiye Orman Varlığı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
- Anşin R, Özkan ZC (1993). Tohumlu Bitkiler (Spermatophyta) Odunsu Taksonlar. 2. Baskı, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi, Yayın No: 167, Fakülte Yayın No:19, Trabzon.
- Atasoy H (1987). Doğu Ladininde (Picea orientalis L. Link.) Tohum ve Fidan Özellikleri Bakımından Populasyonlar Arası ve İçi Genetik Çeşitlilik. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten, No: 261.
- Edwards DGW (1980). Maturity and quality of tree seed: the state of the art review. Seed Science and Technology, 8: 625-657.
- Eminağaoğlu Ö (ed) (2015). Artvin’in Doğal Bitkileri (Native Plants of Artvin). Istanbul: Promat Press, 456p.
- Eminağaoğlu Ö (2014). Picea A.Dietr. (Ladinler). In: Akkemik Ü (ed). Türkiyen’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları-I, Orman Genel Müdürlüğü, Ankara, pp. 171-178.
- Eroğlu M, Alkan-Akıncı H, Özcan GE (2005). Ladin ormanlarımızda kabuk böceği yıkımlarına karşı izlenebilecek kısa ve uzun dönemli mücadele ve iyileştirme çalışmaları. In: Ladin Sempozyumu, 20-22 Ekim 2005, Trabzon, I. Cilt, pp. 184-194.
- Gezer A (1976). Doğu Ladini (Picea orientalis (L.) Carr.) Fideciklerinin Morfo-Genetik Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten, Seri No: 92, Ankara.
- Kayacık H (1960). Doğu Ladininin coğrafi yayılışı. İÜ Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 2: 25-32.
- Konukçu M (2001). Ormanlar ve Ormancılığımız. Devlet Planlama Teşkilatı, Yayın ve Temsil Dairesi Başkanlığı, Yayın No: 2630, ISBN 975-19-2875-3, 238p.
- Olmez Z, Suner E (2011). Extending the planting period of container grown oriental spruce (Picea orientalis L. Link.) seedlings into summer. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 39(1): 292-296.
- Ölmez Z, Süner M, Çetiner K, Hangişi Ölmez G (2010). Artvin yöresinde yaz sonu dikimlerinin Doğu Ladini (Picea orientalis L. Link.) fidanların tutma başarısı ve yaşama yüzdesi üzerine etkileri. In: III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, Artvin, Cilt: II, pp. 839-848.
- Ölmez Z, Buğahan B (2018). Borçka-Balcı yöresinde yapılan Doğu Ladini (Picea orientalis L. Link.) yaz sonu dikimlerinin başarısının araştırılması. In: Uluslararası Artvin Sempozyumu, 18-20 Ekim 2018, Artvin, pp. 303-313.
- Ölmez Z, Özkan A (2018). Gri Kabuklu ve Kırmızı Kabuklu Doğu Ladini (Picea orientalis L. Link.) Fideciklerinin Bazı Morfolojik Özellikleri Üzeine Bir Araştırma. In: Bozdoğan NY, Dönmez E, Çoşkun U (eds). Ziraat, Orman ve Su Ürünleri Alanında Yenilikçi Yaklaşımlar, Gece Kitaplığı, pp. 165-176.
- Ölmez Z, Temel F, Tilki F, Güner S, Göktürk A (2009). Doğu Ladininin (Picea orientalis L. Link.) Türkiye’deki Genekolojisi. TÜBİTAK, Proje No: 103O092, Ankara.
- Özkan ZC (2005). Önsöz. In: Ladin Sempozyumu, 20-22 Ekim 2005, Trabzon, pp. V-VI.
- Topak M (1990). Ormacılıkta Tohum, Meyve ve Kozalak Toplama Esas ve Usulleri. OGM Orman Ağaçları ve Tohumları Islah Enstitüsü, Yayın No: 4, 51p.
- Ürgenç S (1965). Doğu Ladini (Picea orientalis Lk. Carr.) Kozalak ve Tohumu Üzerine Araştırmalar. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, No: 417, Seri No: 40, İstanbul.
- Yahyaoğlu Z, Atasoy H (1983). Ladin (Picea orientalis L. Link.)’de ıslah çalışmaları. KTÜ Orman Fakültesi Dergisi, 6(2): 416-434.
- Yahyaoğlu Z, Demirci A, Genç M (1991). Relikt (Paleoendemik) bir tür Doğu Ladini (Picea orientalis L. Link.). In: Ayvaz Z (ed). 1. Uluslararası Çevre Koruma Sempozyumu, 8 Haziran 1991, İzmir, pp.769-779.
- Yahyaoğlu Z, Ölmez Z (2005). Tohum Teknolojisi ve Fidanlık Tekniği, Kafkas Üniversitesi Orman Fakültesi, Ders Notu, Yayın No: 1, Artvin.
- Yahyaoğlu Z, Ölmez Z (2006). Ağaçlandırma Tekniği. Kafkas Üniversitesi Orman Fakültesi, Ders Notu, Yayın No: 2, Artvin.
- Yahyaoğlu Z, Turna İ, Genç M (2007). Genetik Yapı ve Üretme Materyali. In: Yahyaoğlu Z, Genç M (eds). Fidan Standardizasyonu, SDÜ Orman Fakültesi, Yayın No: 75, Isparta. pp. 13-34.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Artvin Çoruh Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Türkiye'de dağılım gösteren Cinara (Hemiptera: Aphidoidea) türleri ve konak bitkileri
Hayal AKYILDIRIM BEĞEN, Gazi GÖRÜR, Özhan ŞENOL
Galanthus woronowii (Amaryllidaceae)'nin antioksidan aktivitesi ve toplam fenolik içeriği.
Nusret GENÇ, İlyas YILDIZ, Tunay KARAN, Özgür EMİNAĞAOĞLU, Ramazan ERENLER
Doğu Ladini (Picea orientalis) kozalak ve tohum özelliklerindeki coğrafi farklılıklar
Zafer ÖLMEZ, Zafer YERLİ, Fatih TEMEL
Ramazan ERENLER, Nusret GENÇ, Mahfuz ELMASTAŞ, Özgür EMİNAĞAOĞLU
Prunus laurocerasus (Rosaceae) bitki ekstraktı ile zararlı otlar ve tarımsal dona karşı mücadele
Hüseyin Aşkın AKPULAT, Sibel AKPULAT, Elif Sena YILDIRIM, Hatice Rabia ENGİNOĞLU