Celal YÜCEL, Adem Emin ANLARSAL, Özveren Derya YÜCEL

Genetic variability, correlation and path analysis of yield, yield components in chickpea (Cicer arietinum L.)

Bu çalışma, 15 nohut çeşidi ile verim ve verim komponentleri arasındaki varyasyon, kalıtım, korelasyon ve bitki başına tane verimi üzerine doğrudan ve dolaylı etkileri belirlemek için iki yıl süre ile yürütülmüştür. Genotipik varyasyon 1000 tane ağırlığı için yüksek olup, bunu bitkideki tane sayısı izlemiştir. Geniş anlamda kalıtım derecesi % 5.47 (çiçeklenme süresi) ile % 51.66 (bitkideki tane sayısı) arasında değişmiştir. Kalıtım derecesi tane sayısı, 1000 tane ağırlığı ve dolu bakla sayısı için diğer özelliklerden daha yüksektir. Bitki başına tane verimi ile bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, yan dal, toplam bakla, dolu bakla ve bitkideki tane sayısı arasında istatistiki olarak önemli ve olumla bir ilişki saptanmıştır. Bitki başına tane verimi üzerine yapılan path analizi çiçeklenme süresi, ilk bakla yüksekliği ve toplam bakla sayısı dışında kalan tüm özelliklerin yüksek pozitif doğrudan etki gösterdiği ortaya konmuştur. Tane ve dolu bakla sayısı sırasıyla % 47.49 ve % 44.73 değerleri ile en yüksek doğrudan etkiye sahiptir. Böylece, bu çalışma kabuli tip kışlık nohutta bitki başına tane verimini arttırmak için tane ve dolu bakla sayısının iyi bir seleksiyon kriteri olabileceğini ortaya koymaktadır.

Nohutta (Cicer arietinum L.) verim ve verim komponentlerinin genetik varyasyonu, korelasyon ve path analizi

This study was conducted to determine variability, heritability, and correlations between yield and yield components in 15 kabuli chickpea (Cicer arietinum L.) genotypes for 2 years. Direct and indirect effects of yield components on seed yield per plant were investigated. Genotypic variance was the highest for 1000 seed weight, followed by seed number per plant. Broad-sense heritabilities ranged from 5.47% (days to flowering) to 51.66% (seed number per plant). Heritabilities for seed number, 1000 seed weight, and number of full pods were greater than those for the other traits. Positive and significant (P < 0.05) relationships were determined between seed yield per plant and plant height, first pod height, secondary branch, total pod, and number of full pods and seeds per plant. The path coefficient analysis based on seed yield per plant, as a dependent variable, revealed that all of the other traits, except days to flowering, first pod height, and total pod number, exhibited high positive direct effects. Number of seeds and full pods showed the highest direct influence with 47.49% and 44.73%, respectively. Therefore, this research suggests that seed and full pod numbers can be good selection criteria for improving seed yield per plant in kabuli winter chickpea.

PDF

___

Adhikari, G. and M.P. Pandey. 1982. Genetic variability in some quantitative characters on scope for improvement in chickpea. Chickpea Newsletter, June Icn, 7: 4-5.
Akdağ, C. and S. Şehrali. 1992. Nohut (Cicer arietinum L.)'da özellikler arası ilişkiler ve path katsayısı analizi üzerinde bir araştırma. Turk J. Agric. For. 16: 763-772.
Anlarsa!, A.E., C. Yücel and D. Özveren. 1999. Çukurova koşullarında bazı nohut {Cicer arietinum L.) hatlarının verim ve verimle ilgili özelliklerinin saptanması üzerinde bir araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi. 15-20 Kasım, Adana, 342-347.
Arshad, M., A. Bakhsh, M. Bashir and M. Haqqani. 2002. Determining the heritability and relationship between yield and yield components in chickpea (Cicer arietinum L). Pak. J. Bot, 34: 237-245.
Blum, A. and W. Lehrer. 1973. Genetic and environmental variability in some botanical character of common vetch. Euphytica 22: 88-97.
Corleto, A. 1976. Genetic variability of quantitive characteristic among types of vicia sativa L. Rivista Di Agronomia. Ann, 111: 4: 75-79.
Erman, M., V. Çiftçi and H.H. Geçit. 1997. Nohut (Cicer arietinum L.)'ta özellikler arası ilişkiler ve path katsayısı analizi üzerinde bir araştırma. A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 3: 43-46.
Eser, D., H.H. Geçit, H.Y. Emekliler and 0. Kavuncu. 1989. Nohutta gen materyalinin zenginleştirilmesi ve değerlendirilmesi. Turk J. Agric. For. 2: 246-253.,
Güler, M., M.S. Adak and H. Ulukan. 2001. Determining relationships among yield and some yield components using path coefficient analysis in chickpea (Cicer arietinum L). Eur. J. Argon. 14: 161- 166.
Jodha, N.S. and K.V. Subba Rao. 1987. The Chickpea. In: Chickpea: World Importance and Distribution (Eds.: M.C. Saxena and K.B. Singh), CAB International, Wallingford, Oxon, UK, pp.1-10.
Khorgade, P.W., M.N. Narkhede and S.K. Raut. 1985. Genetic variability studies in chickpea (Cicer arietinum L). International Chickpea Newsletter, June, 12: 12-13.
Noor, F., M. Ashaf and A. Ghafoor. 2003. Path analysis and relationship among quantitative traits in chickpea (Cicer arietinum L). Pak. J. Biol. Sci. 6:551-555.
Patil, V.N. and B.A. Phandis. 1977. Genotypic variability and its implication in selection of gram. Biblography of chickpea genetics and Breeding (1915-83), pp.114.
Samal, K.M. and P.N. Jagadev. 1989. Genetic variability studies and scope for improvement in chickpea (Cicer arietinum L), Orissa, India. Chickpea Newsletter. June Icn, 20: 18-19.
Singh, K.B., G. Bejiga and R.S. Malhotra. 1990. Associations of some . characters with seed yield in chickpea collections. Euphytica 49: 83-88.
SIS. 2002. Agricultural Structure and Production. State Institute of Statistics. Prime Ministry-Rep, of Turkey. Pub. No: 2547, Ankara, Turkey.
Uddin, M.J., M.A. Hamid, A.R.M.S. Rahman and M.A. Newaz. 1990. Variability, correlation and path analysis in chickpea (Cicer arietinum L) in Bangladesh. Bangladesh J. Plant Breeding and Genetics, 3: 51-55.
Williams, W.A., M.B. Jones and M.W. Demment. 1990. A concise table for path analysis statistics. Agron. J. 82:1022-1024.
Yücel, C. 2004. Correlation and path coefficient analyses of seed yield components in the narbon bean (Vicia narbonensis L). Turk. J. Agric. For. 28:371-376.