Comparison of irrigation performance based on the basin, crop pattern , and scheme sizes using external indicators
Karşılaştırma değerlendirmesi, performans ile ilgili temel faktörlere göre sulama sistemlerinin sınıflandırılmasına olanak sağlar ye yönetim, altyapı, bitki deseni ve yoğunluğu ve sistemin büyüklüğü gibi faktörlerin hangisinde geliştirme yapılması gerektiğini belirlemeyi sağlar. Bu çalışmanın amacı, 2001 yılı için dışsal göstergeleri kullanarak 239 adet (57'si DSİ ve 182'si sulama birlikleri tarafından işletilen) sulama şebekesinin performansını havza, bitki deseni ve proje büyüklüğü bazında değerlendirmektir. Ağırlıklı olarak meyve-sebze ve endüstrûyel bitkilerin yetiştiği havzaların birim alan ve su başına üretimleri ağırlıklı olarak tahıl bitkilerinin yetiştiği havzalara göre daha yüksek bulunmuştur. ANOVA test sonuçları bütün şebekelerdeki bitkilerin su temin oranı hariç altı göstergesi arasında .istatistiksel, olarak önemli bir fark olduğunu göstermiştir (P = 0,05). Bununla birlikte, bütün şebekelerin büyüklük guruplarının sulama oranı hariç altı göstergesi arasında, istatistiksel olarak önemli bir farkın olmadığı görülmüştür. Şebekelere ihtiyaçtan -daha fazla su (yaklaşık iki kat daha fazla) verilmesine rağmen, su etkili bir şekilde kullanılamamıştır, çünkü, uygun olmayan bitki deseni ve yoğunluğu, sulama altyapısı, verilerin güvenilirliği, yönetici ve çiftçilerin eğitim durumları ve yönetim yapısı gibi tahmini faktörler yüzünden birim alan ve suya karşı elde edilen üretim değeri kısmen düşüktür.
Sulama performansının dışsal göstergeler kullanılarak havza, bitki deseni ve proje büyüklüğü bazında karşılaştırılması
A comparative assessment allows screening of irrigation systems based on the key issues relative to performance and indicates where improvements should be made, such as in type of management, infrastructure, crop pattern and intensity, and system size. The objective of this study was to assess the performance of 239 irrigation schemes (57 DSl-operated and 182 transferred to Irrigation Associations) based on the basin, crop pattern, and scheme sizes using 6 external indicators for 2001. The basins that grow mostly orchard and industrial crops have higher output per unit land and water than that of the basins that mostly grow cereals. ANOVA test results indicated that the differences in all the indicators except for the relative water supply among the crops in all schemes were statistically significant (P = 0.05). However, the differences in all the indicators except for.the irrigation ratio among the size groups of all schemes were not statistically significant. Although more water than demanded (approximately 2.5 times the demand) is applied to the schemes, water is not used efficiently because output per unit land and water is relatively low, possibly due to inappropriate crop pattern and intensity, irrigation infrastructure, reliability of the data, education level of the managers and farmers, and structure of the administration.
___
- Bandara, K.M.P.S. 2003. Monitoring irrigation performance in Sri Lanka with high-frequency satellite measurements during the dry season. Agricultural Water Management. 58: 15&-170.
- Benli, B. and M. Beyribey. 1998. Eskişehir sulaması sağ sahil sulama alanında sistem performansının değerlendirilmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi. 4: 26-32.
- Beyribey, M., F.K Sönmez, B. Çakmak and M. Oğuz. 1997a. Devlet sulama şebekelerinde aylık su temin oranının belirlenmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi. 3: 33-37.
- Beyribey, M., F.K. Sönmez, B. Çakmak and M. Oğuz. 1997b. Sulama şebekelerinde sistem performansının değerlendirilmesi. 6. Kültürteknik Kongresi, s. 162-171, Kirazlıyayla, Bursa.
- Bos, M.G. and J. Nugteren. 1974. On irrigation efficiencies, international Institute for Land Reclamation and Improvement (ILR1) Publication 19, Wageningen. Revised 1990.
- Bos, M.G., D.H. Murray-Rust, DJ. Merrey, H.G. Johnson and W.S. Snellen. 1994. Methodologies for assessing performance of irrigation and drainage management. Irrigation and Drainage Systems. 7:231-261.
- Bulut, I. and B. Çakmak. 2001. Mersin bahçeleri sulamasında devir öncesi ve devir sonrası sistem performansının karşılaştırılması. A.Ü. Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi. 7: 58-65.
- Çakmak, B. 2001. Konya sulama birliklerinde sulama performansının değerlendirilmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi. 7: 111-117.
- Çakmak, B. 2002. Kızılırmak havzası sulama birliklerinde sulama sistem performansını değerlendirmesi. KSÜ, Fen ve Mühendislik Dergisi. 5: 130-141.
- Çakmak, B. and M. Beyribey. 2003. Sakarya havzası sulamalarında sistem performansının değerlendirmesi. A.Ü. ^Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi. 9: 116-124.
- Çakmak, B., O.I. Ünver and T. Aküzüm. 2004. Agricultural water use in Turkey. Water International. International Water Resources Association (IWRA) (in press).
- Değirmenci, H. 2001a. Devredilen sulama şebekelerinin karşılaştırma göstergeleri ile değerlendirilmesi. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi. 15:31-41.
- Değirmenci, H. 2001b. Bursa-Uluabat sulaması performansının değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi. 32:277-283.
- DSİ, 2001a. DSİ'ce İşletilen ve Devredilen Sulama Tesisleri Değerlendirme Raporu 2001. DSİ Genel Müdürlüğü, İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı, Ankara.
- DSİ, 2001b. DSİ'ce İnşa Edilerek İşletmeye Açılan Sulama ve Kurutma Tesisleri 2001 Yılı Mahsul Sayım Sonuçlan. DSİ Genel Müdürlüğü, İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı, Ankara.
- Erözel, Z. and H. Alibiglouei. 1991. Devlet sulama şebekelerinde sulama oranlan. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları: 1219, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 668, Ankara.
- Girgin, A., G. Geçgel and S. Gül. 1999. Sulu tarım sistemlerindeki başarıların karşılaştırılmasında kullanılan 1WMI gösterge setinin tanıtımı ve değerlendirmenin Salihli (Adala) sulama şebekesine uyarlanması. İzmir Su Kongresi Bildiriler Kitabı. TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu, pp.351-365.
- Kloezen, W.H. and C. Garces-Restrepo. 1998. Assessing irrigation performance with comparative indicators: The case of the Alto Rio Lerma irrigation district, Mexico. IWMI Research Report 22: p.47.
- Kulga, D. 1997. Recent developments in water resoutfes management in the world and situation in Turkey. TVlMOB, Turkish Engineering News. 42(392): 5-10, Ankara.
- Levine, G. 1982. Relative Water Supply: An Explanatory yariable for Irrigation System. Technical Report No: 6, Cornell University, Ithaca, New York, USA. Merdun, H. and H. Değirmenci. 2004. Topology of performance indicators of all irrigation schemes in Turkey. Pakistan Journal of Biological Sciences. 7: 163-173.
- Molden, D.J., R. Sakthivadivel, CJ. Perry and C. de Fraiture. 1998. Indicators for comparing the performance of irrigated agricultural systems. IWMI Research Report 20: p.26.
- Murray-Rust, D.H. and M. Svendsen. 2001. Performance of locally managed irrigation in Turkey: Gediz case study. Irrigation and Drainage Systems. 15: 373-388.
- Norusis, MJ. 1990. SPSS Statistical Data Analysis, Base System User's Guide, SPSS Incorporation, USA.
- Sakthivadivel, R., C. de., Fraiture, DJ. Molden, C. Perry and W. Kloezen. 1999. Indicators of land and water productivity in irrigated agriculture. International Journal of Water Resources Development. 15: 161-179.
- Vermillion, D.L. and C. Garces-Restrepo. 1996. Results of management turnover in two irrigation districts in Colombia. IWMI, Research Report 4. p.38.
- Yazgan, S. and H. Değirmenci. 2002. Sulama projelerinin başarılarının değerlendirilmesinde kullanılan etkinlik göstergeleri: Bursa yeraltı sulaması örneği. Turk. J. Agric. For. 26: 93-99.