Avrupa Ülkelerinde Kullanılan Tarih Atlaslarından Örnekler

Tarih atlasları tarih öğretiminde başvurulacak yardımcı kaynakların başında gelmektedir. Tarih haritası, öğrenciyi metin içerisinden çıkararak konu edilen olay ya da olgunun mekansal boyutunu, incelenen döneme göre zamansal boyutunu ve şekiller ve semboller aracılığıyla da ilişkisel boyutunu görsel olarak öğrenciye sunar Çalışmanın temel amacı çeşitli Avrupa ülkelerinde tarih öğretiminde kullanılan tarih atlasları arasından farklı olanları okuyucuya sunarak, tarih öğretimi ile ilgilenen araştırmacı ve eğitimcilere, bu alanda ders materyali hazırlayan ders kitabı yazarlarına ve tarih öğretmenlerine değişik örnekler göstermektir. Çalışmanın çıkış noktası farklı ülkelerde okutulan tarih atlaslarında ne tür tarih haritaları kullanılmaktadır, farklı haritalar ve anlatımlar var mıdır sorularından hareketle oluşmuştur. Macaristan, Hollanda, İtalya, İspanya, Belçika, Almanya, Fransa, Arnavutluk, Sırbistan, İsviçre, İsveç, Norveç, Litvanya, Avusturya, Rusya, Polonya tarih atlasları başta olmak üzere Georg Eckert Ders Kitapları Enstitüsü (Almanya)’nde bulunan tarih atlaslarının birçoğu incelenmiştir. İncelenen tarih atlaslarından alışılagelmişten farklı tarih haritaları dokuz tema altında toplanmıştır: Tarih öncesi dönemler ve evrim, Yazı/Alfabe, Dinler, Bilimsel faaliyetler ve teknik gelişmeler, Beşeri faaliyetler, Salgın hastalıklar, Uluslararası örgütler, Nüfus, Günümüz dünya sorunları. Taranan tüm tarih atlaslarında başlangıç bölümü “Evrim Teorisi”ne ayrılmıştır. Bunun yanı sıra yazı ve geçirdiği değişimleri, insanların yaptıkları her türlü beşeri faaliyetleri anlatan haritalar alışılagelmiş savaş ve anlaşma haritalarının dışında oldukça dikkat çekmektedir. İklim değişiklikleri, nüfus hareketleri, dünya üzerinde yaşanan çatışmalar ve uluslararası örgütlerin müdahaleleri gibi tarih haritaları da bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

tarih atlası, tarih haritası, tarih eğitimi, tarihi olay, tarihi olgu, harita kullanımı

Examples of History Atlases Used in the European Countries

History atlases are one of the important resources for history education. It allows students to study with groups in-class activities or by themselves at home. A history map is a visual representation of the theme or event, that provides the students spatial dimension with the visual illustration, temporal dimension according to the period, and relational dimension through shapes and symbols. The main aim of the study is to present different examples of historical atlases used in various European countries to readers, researchers and teachers who interested in history education. For this purpose, many history atlases from European countries like Norway, Sweden, Spain, Italy, Hungary, Serbia, Russia, Albania, France, so on in Georg Eckert Institute were scanned and different historical maps were selected. In this study, different history maps are gathered under nine themes: Prehistoric periods and evolution, Alphabet, Religions, Scientific and technological developments, Human activities, Epidemic diseases, International organizations, Population, Contemporary world issues. The theory of evolution is the beginning of all history atlases which scanned at this study. In addition to this, the maps about the alphabet and all kinds of human activities are noticeable differences in historical atlases. Thematic history maps are also used in European countries such as climate changes, population movements, conflicts around the world and interventions of international organizations.

Keywords:

History Atlas, History Map, History Education, Historical Event, Historical Phenomenon,

PDF

___

Adams, X. (2004). Historische Atlas. Wommelgen: Van In.
Akengin, H. (2015). Tarih Öğretiminde Kullanılan Haritalar Üzerine Bir Deneme. Turkish History Education Journal (TUHED), 4 (1); s. 122-155.
Ata, B. (2009). Tarihçi Faik Reşit Unat’ın Milli Eğitime ve Tarih Eğitimine Katkıları. Türk Yurdu, Nisan 260; s. 94-101.
Atlas Historique. (2000). François Lebrun (ed.). Paris: Hachette.
Bandrova, T. (2012), Cartographic Persponse to Changes in Teaching Geography and History. Maps for the Future: Children, Education and Internet (s. 203-217). L. Zentai ve J.R. Nunez (Eds.). Heidelberg, Dordrecht, London, New York: Springer.
Boehm, R.G. (2004). Building Geography Skills for Life. Student Text Workbook. Ohio: Glencoe McGraw-Hill.
Bosatlas van de Wereld-geschiedenis. (2009). 3.ed. Groningen: Wolters-Noordhoff Atlasproduktuies.
Britt Stemsφ, M. (2004). Cappelens Historiske Atlas. Oslo: Cappelens.
Hajkiewicz, I., Konopska, B. ve Prybytek, D. (2009). Atlas Historyczny, od starożytności do współczesności. Warszawa: Nowa Era.
Henningsen, K. (1998). Historisk Atlas. Brenderup: Georgrafforl.
Képes Történelmi Atlasz. (2001). Macaristan.
Középiskolai Történelmi Atlasz. (1998). (Szerk: Papp-Vary Arpad..). Budapest: Cartographia.
Maresz T., Olczak, E. ve Kubiz, B. (2007). Spotkania z Historia: atlas z komantarzami źródłowymi dla gimnazyum. Warszawa: Demart.
Noja, T. ve Tavasani, P. (2000). Atlante di storia. 1.ed. Milano: Arnaldo Mondodori Scuola.
Obiol, J. R. (2008). Atlas Vicens Vives De Historia, Atlas De Historia: Vicens Vives. Instituto Cartográfico Latino, Barcelona.
Rentsch, J. ve Sauerlander, D. (2012). Putzger Historischer Weltatlas Kartenausgabe. Berlin: Sauerlander Cornelsen.
Rentsch, J. ve Sauerlander, D. (2004). Putzger Historischer Weltatlas Schweizer Ausgabe. Berlin: Sauerlander Cornelsen.
Smart, L. (2004). Maps That Made History: The influental, the eccentric and the sublime. Toronto: Dundurn Press.
Tulasne, J. (2015). Apprendre I’histoire avec un atlas: L’atlas historique, généalogique, chronologique et géographique de Lesage. UFR DE Georaphie, Master 1 De Geographie, Université Paris 1, Panthéon Sorbonne. Paris.
Viduramžiai: Atlasas Konspektas Žodynas. (2010). Vilnius: Briedis.
Wiegand, P. (2006). Learning and Teaching with Maps. New York: Routledge.
ИCTOPИJCKИ ATЛAC. (2008). Sırbistan.