KUŞADALI İBRAHİM HALVETÎ’NİN NUTK-İ ŞERÎF’İNE YAPILMIŞ BESTELERİN MÜZİKAL ANALİZİ

Halvetî- Şâbânî tarîkatının Kuşadaviyye kolunun kurucusu olan, İbrahim Halvetî, tasavvufî görüşleri ve yetiştirdiği talebeleri ile yaşadığı döneme ve sonrasına derin izler bırakmış büyük bir düşünürdür. Çok yönlü bir ilim adamı olan İbrahim Halvetî’nin şer’î ve tasavvufî ilimlerdeki yetkinliğinin yanı sıra, edebiyat ve şiirde de mâhir bir şahsiyet olduğu ifade edilmektedir. Ancak günümüze sadece “Vech-i yâre dûş olan âlemde seyrân istemez” mısrâsı ile başlayan ve “Nutk-i Şerîf” olarak da bilinen şiiri ulaşmıştır. Kaleme alınan bu şiir kimi mûsikîşinaslara ilham vermiştir. Yaptığımız araştırmada İbrahim Halvetî’nin Nutk-i Şerîfine yapılmış yedi adet besteye ulaşılmıştır. Bu makalede, Nutk-i Şerife yapılmış bestelerin bilinen bestekârları hakkında kısa bilgiler verilmiş ve eserlerin müzikal açıdan değerlendirmesi yapılarak dini mûsikîdeki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İbrahim Halveti, Nutk-i Şerif, Türk Din Mûsikîsi, İlahi, Makam Analizi

PDF

___

Arel, Hüseyin Sadettin, Türk Mûsikîsi Kimindir, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1990.
Arel, Hüseyin Sadettin, Türk Mûsikîsi Nazariyatı Dersleri, Hüsnütabiat Matbaası, İstanbul 1968.
Azamat, Nihat, “Kuşadalı İbrahim Halvetî”, DİA, Ankara 2002, XXVI, s. 468-470.
Baloğlu, Bekir Şahin, “Dinî Türk Mûsikîsi Türlerinden Durak”, İstanbul Teknik Üniversitesi SBE, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2004.
Ergun, Saadettin Nuzhet, Türk Mûsikîsi Antolojisi, c. I-II., İstanbul 1943.
Özalp, Mehmed Nazmi, Türk Mûsikîsi Tarihi, TRT Müzik Dairesi Yayınları, c. I-II., Ankara 2000.
Özalp, Mehmed Nazmi, Türk Mûsikîsi Beste Formları, TRT yay, Ankara 1992.
Özcan, Nuri , “Behlül Efendi”, DİA, İstanbul 1992, V, s.353.
Özcan, Nuri, “Durak”, DİA, İstanbul 1994, X, s.4.
Özkan, İsmail Hakkı “Durak Evferi”, DİA, İstanbul 1994, X, s.5.
Özkan, İsmail Hakkı, “Eviç”, DİA, İstanbul 1995, XI, s.521.
Öztuna, Yılmaz, Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi, c. I-II, Ankara 1990.
Öztürk, Yaşar Nuri, Kutsal Gönüllü Veli Kuşadalı İbrahim Halvetî, Fatih Yayınevi Matbaası, İstanbul 1982.
Sanal, Haydar, “Hüseyin Saadettin Arel”, DİA, İstanbul 1991, III, s.352-354.
Sevinç, Muhammet, “Tevfik Rıza’nın Söz ve Saz Adlı Yazma Eserinin I. Kitabı Olan Türk Mûsikîsi Nazariyatı ve Usûlleri Bölümünün Günümüz Türkçesine Çevrimi”, Marmara Üniversitesi SBE, Basılmamış Y. Lisans Tezi, İstanbul 2013. Tıraşcı, Mehmet, Ahmet Salih’in Bando Defteri, Dört Mevsim Kitap Yayıncılık, İstanbul 2015.
Tıraşcı, Mehmet, İlahiyat Fakülteleri İçin Dini Mûsikî Ders Notları, Dört Mevsim Kitap Yayıncılık, İstanbul 2015.
Uzun, Mustafa, “İlahi”, DİA, İstanbul 2000, XXII, s.64-67.
Yusuf Ömürlü, Türk Mûsikîsi Klasiklerinden İlahiler, Kubbealtı Neşriyat, c. I-V., İstanbul 1984.
http://www.sanatmuziginotalari.com
https://soundcloud.com/www-muzafferozak-com
http://www.youtube.com/watch?v=ovMbx0QBob8
http://www.youtube.com/watch?v=JtX7yYdInpQ
http://www.pera-ensemble.com