Din Eğitiminde Bilimsellik Ya da Apatetik Yanılgı
Din Eğitimi Bilim Dalı, din ve eğitim gibi iki farklı disiplinle ilgilenmektedir, herhalükârda insanı konu edinen bir bilimdir. Araştırmanının konusunu, Din Eğitimi alanındaki mevcut çalışmalarda farklı bilimsel yöntemler denenmiş olsa da, son çalışmalarda ekseriyetle nicel bilimsel yöntemlerin tercih edilmesi ve eleştiri oluşturmaktadır. Pozitivist bilimlerde esas olan gözlem ve deneydir, bundan dolayı ampirik bilim olarak adlandırılmaktadır. Genellikle doğa bilimlerinde uygulanan poztivist bilimsel metotların sosyal alanlara uygulanmasında bazı problemler oluşturmaktadır. Zira insan söz konusu olduğunda birçok subjektif hususların da devreye girdiği bir alandan söz ediyoruz demektir. İnsanların his, duygu, düşünce, algı ve tutumları, ancak sözlü veya davranış olarak ortaya konulduğunda bilimin konusu olabilmektedir. İnsanın söz ile ifadeye dökmediği ve tecrübe olarak yaşadığı birçok duygu ve hislerini bilim adına ölçmemiz mümkün olmamaktadır. Bu sebeple pozitivist bilim anlayışına bazı itirazlar yapılmıştır. Bu itirazların başında sosyal bir varlık ve aynı zamanda iradeli olan insanın, nesne gibi ele alması gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, pozitivist bilimsel bakış açısının, sosyal bilimlere uyarlanmasını tartışmaya açmaktır. Çalışmanın kapsamını, başta nicel yöntemler olmak üzere pozitivist bilimsel yöntemlerin Din Eğitimi alanına uyarlanmasının mahzurları oluşturmaktadır. Konularının büyük çoğunluğunu subjektif hususlardan meydana gelen Din Eğitimi biliminin, tamamen ampirik bir yaklaşımla ele alınıp bir sonuca varılması, bazı problemler içermektedir. Son dönemlerde Türkiye’de Din Eğitimi bilim alanında yapılan araştırmaların gün geçtikçe daha çok nicel araştırma metotlarına yönelmesi, beraberinde bu problemi de getirmektedir. Bu problemin giderilmesi, önemlidir. İnsanların doğadaki diğer varlıklar gibi ele alınması, ona cansız varlık muamelesi yapmak anlamına gelir. Cansız varlıklara, canlı muamelesi yapmak patetik yanılgıdır; canlı olan insanlara cansız varlıklar gibi işlem yapmak ise apatetik yanılgı demektir.
Anahtar Kelimeler:
Din Eğitimi, Pozitivist Yöntemler, Apatetik Yanılgı. Nicel Araştırma Metotları, Nitel Araştırma Metotları.
The Problem of Being Scientific in Religious Education or Apathetic Error
The Religious Education Department deals with two different disciplines: religion and education. In any case, it is a science that deals with human beings. Although different scientific methods have been tried in current studies in the field of Religious Education, the subject of the research mostly revolves around the preference for and criticism of quantitative scientific methods in recent studies. Observation and experimentation are essential in positivist sciences, so it is called an empirical science. However, applying positivist scientific methods, which are generally used in natural sciences, to social fields creates some problems. This is because when it comes to people, we are dealing with an area where many subjective issues come into play. People's feelings, emotions, thoughts, perceptions, and attitudes can only be the subject of science when they are presented verbally or through behaviour. It is not possible for us to measure many emotions and feelings that people do not express verbally and only experience internally in the name of science. Therefore, some objections have been raised against the positivist understanding of science. At the core of these objections is the treatment of the human being, who is a social being, as an object. The aim of this study is to discuss the adaptation of the positivist scientific perspective to social sciences. The scope of the study consists of the drawbacks of adapting positivist scientific methods, especially quantitative methods, to the field of Religious Education. Dealing with the science of Religious Education, which mostly consists of subjective issues, with a purely empirical approach and reaching a conclusion, presents certain problems. The fact that research in the field of Religious Education in Turkey in recent years has increasingly focused on quantitative research methods exacerbates this problem. Resolving this problem is important because treating people like other creatures in nature means treating them as inanimate beings. Treating inanimate objects as living beings is a pathetic fallacy, and treating animate people as inanimate beings is an apathetic error.
Keywords:
Religious Education Positivist Methods, Apathetic Error, Quantitative Research Methods, Qualitative Research Methods.,
___
- Altaş, N. (2022). Din Eğitimi. Nobel Yayıncılık.
- Arslan, H. (1992). Epistetik Cemaat- Bir Bilim Sosyolojisi Denemesi. Paradigma Yayınları.
- Ataman, K. (2008). Bilimsel Sosyal Bilim İdealinin Açmazları: Bir Hermenötik Açılım Teklifi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(2), Article 2. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uluifd/issue/13483/162884
- Bacon-Shone, J. (2021). Introduction to Quantitative Research Methods. Hong Kong: The University of Hong Kong Press.
- Bayhan, V. (2016). Sosyal Bilimlerde “Objektiflik” Efsanesi. Mukaddime Dergisi, 7(2), 217-242. https://doi.org/10.19059/mukaddime.83855
- Bryant, C. G. A. (1985). Positivism in Social Theory and Research (Theoretical Traditions in the Social Sciences). London : Macmillan Publishers Ltd.
- Dewey, J., Moore, A. W., Brown, H. C., Mead, G. H., Bode, B. H., Stuart, H. W., Tufts, J. H. (James H., & Kallen, H. M. (1917). Creative intelligence; essays in the pragmatic attitude. New York : H. Holt and Company. http://archive.org/details/creativeintellig00dewe
- Fall, D. (1920). Science for Beginner. New York: World Book Company.
- Güneş, A. (2018a). Türkiye’de İlahiyat Fakülteleri Tarafından Yayınlanan Dergilerde Yer Alan Din Eğitimi Konulu Makaleler Üzerine Bir Analiz. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 22(3), Article 3. https://doi.org/10.18505/cuid.439572
- Güneş, A. (2018b). Türkiye’de İlahiyat Fakültesi Dergileri Dışında Yayınlanan Dergilerde Yer Alan Din Eğitimi Konulu Makaleler Üzerine Bir Analiz. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 18(3), Article 3. https://dergipark.org.tr/tr/pub/daad/issue/41986/465698
- Güngör, E. (1993). Değerler Psikolojisi. Amterdam: Hollanda Türk Aakademisyenler Birliği Vakfı Yayınları.
- Haviland, W. A., Prins, H. E. L., Walrath, D., & Mcbride, B. (2008). Kültürel Antropoloji (İ. D. E. Sarıoğlu, Çev.). İstanbul : Kaktüs Yayınları.
- Hayek, F. A. (1964). The Counter-Revolution of Science. New York: The Free Press of Glencoe.
- Horkheimer, M. (1998). Akıl Tutulması (O. Koçak, Çev.; 4. bs). Metis Yayınları.
- Huxley, T. H. (1896). Science and Education Essays. New York : D. Apletton and Company.
- Juszczyk, S. (2018). Methodological Critique in Social Sciences – Chosen Aspects. Atheneaum Polish Political Science Studies, 59, 67-81. https://doi.org/10.15804/athena.2018.59.05
- Karataş, Z. (2017). Sosyal Bilim Araştırmalarında Paradigma Değişimi: Nitel Yaklaşımın Yükselişi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), Article 1. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tushad/issue/31792/350444
- Kılıç, A. İ. (2021). Din Eğitimi Alanındaki Doktora Tezlerinde (2016-2021) Kullanılan Araştırma Yöntemleri. 177-187.
- Kneller, G. F. (1997). Bir İnsan Çabası Olarak Bilim (Bilim Kutsal Bir İnektir ile birlikte) (İ. Özel, Çev.; 2. bs). Şule Yayınları.
- Kuhn, T. S. (1970). The Structure of Scientific Revolutions (Second Edition, Enlarged). Chicago: University of Chicago Press.
- Lewis, C. I. (1926). The Pragmatic Element in Knowledge. Publications in philosophy. California: University of California. http://archive.org/details/pragmaticelement00lewi
- Ma, G., & Olayinka, O. (2019). A “Qualitative” Analysis of Critics on Qualitative Research in Management. Management Today, 9(2), 129-135.
- Neuman, W. L. (2014). Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches (Seventy Edition). Harlow : Pearson Education Limited.
- Nietzsche, F. (2013). Twilight of The Idols or How to Philosophize With a Hammer (D. F. Ferrer, Çev.). Deutschland: Götzen-Dämmerung. http://archive.org/details/TwilightOfTheIdolsOrHowToPhilosophizeWithAHammer
- Oruç, C. (2019). Din-Bilim ve Eğitim Tartışmalarının Din Eğitimi Bilimi Açısından Değerlendirilmesi. 235-246.
- Özakpınar, Y. (1987). Psikolojinin Temel Mefhumları (2. bs). Selçuk Üniversitesi Yayınları.
- Schilpp, P. A. (Ed.). (1958). The Philosophy of John Dewey. New York: Rudor Publishing Company.
- Sezgin, F. (2013). Bilim Tarihi Sohbetleri (5. bs). Timaş Yayınları.
- Snow, C. P. (2005). İki Kültür (T. Birkan, Çev.; 4. bs). Tübitak Yayınları.
- Standen, A. (1997). Bilim Kutsal Bir İnektir (B. Dağıstanlı, Çev.; 2. bs). Şule Yayınları.
- Starr, S. F. (2019). Kayıp Andınlanma (Y. S. İnanç, Çev.). Kronik Yayınlar.
- Szasz, T. (2013). Yalanlar Bilimi Psikiyatri (N. Küçük, Çev.). Aylak Kitap Yayınları.
- Tosun, C. (2015). Din Eğitimi Bilimine Giriş (8. bs). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Toynbee, A. J. (1978). Tarih Bilinci. Bateş Yayınları.
- Turner, B. S. (2011). Tıbbi Güç ve Toplumsal Bilgi (Ü. Tatlıcan, Çev.). Sentez Yayınları.
- Uslu, F. (2013). Günümüzdeki Bilimsel Yöntem Tartışmaları Işığında “Din Bilimleri” Kavramı. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(24), Article 24. https://doi.org/10.14395/jdiv115
- Walton, J. (1986). The Science of Clinical Neurology. 79, 5-14.
- Weber, M. (1949). On The Methodology of Social Sciences (E. A. Shils & H. A. Fınch, Çev.). USA: The Free Press of Glengoe.
- Whitehead, A. N., & Russel, B. (1963). Principia Mathematica. Cambridge: Cambridge University Press.
- Wulff, D. M. (1991). Psychology of Religion-Classic and Contemporary Views. New York : John Wiley- Sons, Inc. http://archive.org/details/psychologyofreli00wulf
- Yaşar, M. (2018). Nitel Araştırmalarda Nitelik Sorunu. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), Article 2. https://doi.org/10.21666/muefd.426318
- Yorulmaz, B. (2016). Türkiye’de Din Eğitimi Alanında Yapılan Lisansüstü Çalışmalar Hakkında Genel Bir Değerlendirme. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12(46), Article 46. https://doi.org/10.14783/od.v12i46.1000010003
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Mehmet ŞAHİN