ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİ İLE YAZILMIŞ BİR TIP METNİ: KÂMİLÜ'S-SIN¡ATİ'T-TIBBİYYE ÜZERİNE

Bu makale, Kâmilü's-Sınâ¡ati't-Tıbbiyye'den kısmen Türkçe tercümesi bulunan Bursa nüshasının üzerinde beliren müphemlikleri gidermede yeni tespit ve değerlendirmeleri içerir. Adıvar'ın değerlendirmeleriyle başlayan ve takipçilerince sürdürülen birtakım eksiklik ya da yanlışlıklar, Umur Bey meselesi, tercümenin devri, bu tercümeyi tamamlayan İstanbul nüshasının verilerinin tespiti ve daha önce ileri sürülen bazı tezlerin tenkidi bu çalışmada ele alınan başlıca konulardır. Bu çalışmayla tıp tarihinin daha esaslı bir zeminde yürümesi amaçlanmıştır

Timur Taş Paşa oğlu Umur Bey, Tıp tarihi. A Medical Text Written In the Old Anatolian Turkish: Kâmilü's-Sınâ¡ati't-Tıbbiyye’

This article contains new remarks and assesments to remove the ambiguities appearing in the translated version of a Turkish medical book “Kâmilü's-Sınâ¡ati'tTıbbiyye” which is partly translated into modern Turkish. This paper focuses on some translation deficiencies or mistakes that started with Adıvar's assesments and continued by followers, Umur Bey, the period of the translation, an examination of the Istanbul copy that is the completed version of the translation with a criticism of formerly proposed ideas on the translation. With this study, it is aimed to support the maintainance of the studies on the history of medicine on a sounder basis

___

  • ADIVAR, A. Adnan, (1982), Osmanlı Türklerinde İlim, İstanbul: Remzi Yayınları.
  • AĞIRAKÇA, Ahmed, (2006), "Osmanlı Tıbbının Kaynakları", Osmanlılarda Sağlık I, (Ed. C. Yılmaz- N. Yılmaz), İstanbul: Biofarma Yayınları: 133-163.
  • BAYAT, Ali Haydar, (2010), Tıp Tarihi, İstanbul: Merkezefendi Geleneksel Tıp Derneği,.
  • BAYKARA, Tuncer, (1990), Aydınoğlu Umur Paşa, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • BÖLER, Tuncay, (2014), Tercüme-i Kâmilü's-Sınâ'a (3. Makale ve 4. Makalenin 6. Babına kadar), İstanbul: Kesit Yayınları.
  • ÇAĞIRAN, Önder, (1992), Ahmed-i Dâ¡î Tıbb-ı Nebevî, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
  • ÇELİK, Anıl, (2014), Terceme-i Kâmilü's-Sınâ'a (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
  • EMECEN, Feridun, (2012), "Umur Bey", DİA, 42, 156-159.
  • ERDEMİR, Ayşegül Demirhan, (1989), "Ali b. Abbas el-Mecûsî", DİA, II, 379-380.
  • ERGİN, Muharrem, (1951), "Bursa Kitaplıklarındaki Türkçe Yazmalar Arasında", Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, IV, Sayı 1-2: 107-132.
  • ERTAYLAN, İsmail Hikmet, (1960), Tabiatname, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
  • KARLIĞA, B. ve A. KAZANCIGİL, Aykut, (1999), "Ali ibn Abbâs el-Mecûsî ve Kitâbü'lMelikî", III. Türk Tıp Tarihi Kongresi İstanbul 20-23 Eylül 1993, Ankara: TTK Yay.: 25-54.
  • KÜÇÜK, Murat, (1996), Musa bin Hacı Hüseyin İznikî Terceme-i Faslu'l-Hitâb, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • ŞEŞEN, Ramazan, (1993), "Ortaçağ İslam Tıbbının Kaynakları ve XV. Yüzyılda Türkçe'ye Tercüme Edilen Tıp Kitapları", Tıp Tarihi Araştırmaları, Sayı 5: 11-20.
  • TAŞ, İsmail, (2009), "Eski Anadolu Türkçesi Döneminde Tercüme Edilen Ebu'l-Leys esSemerkandî Tefsiri'nin Asıl Müellifi ve Tercümeye Verilen İsim", Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, IV, Sayı 41: 107-132.
  • TOKAÇ, Mahmut, (2006), "Osmanlı Dönemi Türkçe Tıp Yazmaları", Osmanlılarda Sağlık I: (Ed. C. Yılmaz- N. Yılmaz), İstanbul: Biofarma Yayınları: 165-185.
  • TOSKA, Zehra, (1989), Türk Edebiyatında Kelile ve Dimne Çevirileri ve Kul Mesûd Çevirisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • UZLUK Feridun Nafiz, (1937), "Şerif Oğlu Yadigarı ve Gazi Umur Bey", Türk Tıp Tarihi Arkivi, İstanbul, II, Sayı. 6, 34-38.