Toprak Düzenleyicisi Bazı Polimerlerin (Poliakrilamid ve Polivinil Alkol) Kanola (Barassica napus L.) ve Jüt (Corchorus olitorius L.) Bitkilerinin Besin Elementi Alımına Etkisi

Bu çalışma, toprak düzenleyici bazı polimerlerin (poliakrilamid ve polivinilalkol) bitki besin elementi alımına etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Deneme 2 tip bitki türü (kanola ve jüt), 2 farklı polimer (poliakrilamid ve polivinilalkol), 2 bünyeli toprak çeşidi (kaba ve ince), 4 farklı polimer doz seviyesi ve 3 tekrarlamalı olarak tesadüf parselleri deneme desenine göre çapı 30 cm, yüksekliği 40 cm olan plastik saksılar kullanılarak kurulmuştur. Denemede NPK kaynağı olarak kimyevi kompoze gübre kullanılmıştır (15:15:15). Çalışma sonucuna göre, jüt ve kanola bitkilerinin azot alımına etkisi ince bünyeli topraklarda polimer dozunun ve polimer x doz interaksiyonunun önemli olduğu kaba bünyeli topraklarda ise sadece polimer dozunun önemli olduğu belirlenmiştir. Polimerlerin Jüt ve kanola bitkilerinin fosfor alımına etkisi kaba bünyeli topraklarda polimer x doz interaksiyonunda etki ettiği gözlemlenmiştir. Polimerlerin, kaba ve ince bünyeye sahip her iki toprak tipinde kanola bitkisinin fosfor alımına etkisi sadece polimer dozunda önemli düzeyde etki ettiği sonucuna varılmıştır. İnce bünyeli topraktaki jüt bitkisinin potasyum alımına etkisinin sadece polimer dozunda olduğu sonucuna varılmıştır. Kaba bünyeli topraktaki jüt bitkisinin potasyum alımına etkisi üç kaynakta da yani polimer, doz, polimer x doz interaksiyonu şeklinde önemli etki elde edilmiştir. İnce bünyeli topraktaki kanola bitkisinin potasyum alımına etkisi sadece polimer dozunda etkili olduğu gözlemlenmiştir. Kaba bünyeli topraktaki kanola bitkisinin potasyum alımına etkisi jüt bitkisinde olduğu gibi üç kaynakta da önemli olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Polivinilalkol, Poliakrilamid, Azot, Fosfor, Potasyum, Bitki besin alımı

This study was carried out to determine the effect of some soil regulating polymers (polyacrylamide and polyvinylalcohol) on plant nutrient uptake. In the experiment, 2 speciesof plants (canola and jute), 2 different polymers (polyacrylamide and polyvinylalcohol) for each plant type, 2 soil types (sandy and clayey), 4 different polymer dose levels and 3 repetitions randomly, 30 cm in diameter according to the trial pattern was established using plastic pots with a height of 40 cm. In the experiment, chemical compound fertilizer was used as the source of NPK (15:15:15). According to the results of the study, the effect of jute and canola plants on nitrogen uptake was determined that only the polymer dose is important in sandy soils where polymer dose and polymer x dose interaction are important in clay soils. Effect of jute and canola plants on phosphorus uptake has been observed to be effective in polymer x dose interaction in sand-based soils. It is concluded that the effect of canola plants on both soil types with sandy and clayey structure on phosphorus uptake has a significant effect only on the dose of polymer. It is concluded that the effect of jute plant in clay-based soil on potassium intake is only in the polymer dose. The effect of the jute plant in the sand-based soil on potassium intake has been achieved in three sources, namely polymer, dose, polymer x dose interaction. The effect of canola plant in clay-based soil on potassium intake has been observed to be effective only in polymer dose. It was concluded that the effect of canola plant in the sand-based soil on potassium intake is important in all three sources as in the jute plant.

PDF

___

Aktaş, M., 1995. Bitki besleme ve toprak verimliliği. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları 1429, Ankara, Ders Kitabı, s. 416
Allison, L.E., Moodie, C.D, 1965. Carbonate, In: C.A. Black (Ed.), Methods of soil analysis, Part 2, agronomyno. 9, Asa, Sssa, Wi, Usa. 1379–1400
Bahr, G.L., Stieber, T.D., 1996 Yüzeyde sulanan mahsullerde poliakrilamid uygulaması ile besin ve pestisit kayıplarının azaltılması. PAM ile sulama kaynaklı erozyon ve sızma yönetiminin değerlendirilmesi, Twin Falls, 6-8 Mayıs, s. 41-48
Ben–Hur, M., 1994. Runoff, erosion and polymer application ın moving sprınkler irrigatıon. Soil Science, Vol. 158: 283-290
Ben–Hur, M., Keren, R., 1997. Polymer effect on water infiltration and soil aggregation. Soil Sci. Soc. Am. J. 61: 565-570
Bilen, S., Sezen, Y., 1993. Toprak reaksiyonunun bitki besin elementleri elverişliliği üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi. Zir. Fak. Der. 24: 156-166
Bjorneberg, D.L., Santos, F.L., Castanheira, N.S., Martins, O.C., Reis, J.L., Aase, J.K., Sojka, R.E., 2003, Using polyacrylamide with sprinkler irrigation to improve infiltration. Journal of Soil Water Conservation 58: 283-289
Blanco-Canqui, H., Lal, R., 2008. Principles of soil conservation and management. Springer Science Business Media B.V. USA. s. 617.
Black, C.A., Evans, D.D., White, J.L., Ensminger, L.E., Clarke, F.E. 1965. Methods of soil analysis. American Society of Agronomy. Madison, Wisconsin, part I, 1-770.
Bradford, J.M., Ferris, J.E., Remley, P.A., 1987. Interrill soil erosion processes. Iı. relationship ofsplash detachment to soil properties. Soil science society of America Journal 51: 1571–1575
Bowman, D.C., Evans, R.Y., 1991. Calcium inhibition of polyacrylamide gel hydration is partially reversible by potassium, Horticul. Sci. 26: 1063-1065
Bryan, R., 1992. The influence of some soil conditioners on soil properties: laboratory tests on Kenya soil samples. Soil Technol. 5: 225-247
Demir, Y., 2016. Farklı fizyoğrafik üniteler üzerinde oluşmuş toprakların sınıflandırılması ve hidrolik özelliklerinin belirlenmesi, Doktora tezi, Fen bilimleri Enstitüsü Toprak bilimi ve bitki Besleme Anabilim Dalı, Bingöl Üniversitesi, 181 s. Erzurum.
Demiralay, İ., 1993. Toprak fiziksel analizleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları, Erzurum No: 143: 22-40.
Efe, E., Bek, Y., Şahin, M., 2000. SPSS’te Çözümleri ile İstatistik Yöntemler II, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü Yayın No: 73, Ders Kitapları Yayın No: 9, KS Ü. Basımevi, Kahramanmaraş, 214s.
Gül, A., Eroğul, D., Ongun, A.R., Tepecik, M., 2006. Zeolitin bitkilerin potasyumca beslenmesine etkileri. Tarımda Potasyumun Yeri ve Önemi Çalıştayı, 3-4
Horneck, D,A., Hart, J.M., Topper, K., Koepsell, B., 1989. Methods of soil analysis used in the soiltesting laboratory at oregon state university. Sm 89:4 Agric. Expt. Sta. 21 Pgs. Osu. Corvallis, Or
Imbufe, A.U., Patti, A.F., Burrow, D., Surapaneni, A., Jackson, W.R., Milner, A.D., 2005. Effects Of Potassium Humate On Aggregate Stability Of Two Soils From Victoria, Australia. Geoderma 125: 321-330
Jackson, M. L., 1962. Soil chemical analysis, constable and Co. Ltd. London, 497.
Kaçar, B., 1984. Bitki Besleme. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay No:899, Ankara, Ders Kitabı: 250
Kaçar, B., 2009. Toprak Analizleri. Nobel Yayınları No:1387: 106-109
Kaçar, B., İnal, A., 2008. Bitki Analizleri. Nobel Yayın No: 1241. Fen Bilimleri, 63(1).
Korkmaz, A., Saltalı, K., 2012. Bitki besleme, edit by M.Rüstü Karaman, gübretaş rehber kitaplar dizisi 2. Pelin ofset matbaacılık. ISBN 978-605-87103-2-0,İstanbul, s. 1066
Lentz, R.D., Sojka, R.E., 1994. Field results using polyacrylamide to manage furrow erosion and infiltration. Soil Sci.158: 274-282
Levy, G.J., Miller, W.P., 1999. Polyacrylamide adsorption and aggregate stability. Soil Tillage Research. 51: 121-128
Lunch, J. 1995. Root architecture and plant productivity, plant physiol. 44: 796-800
Mamedov, A.I., Beckmann, S., Huang, C., Levy, G.J., 2007. Aggregate stability as affected by polyacrylamide molecular weight, soil texture, and water quality. Soil Sci. Soc. Am. J. 71(6): 1909-1918
Mengel, K., Kirkby, E.A., 1980. Potassium in crop production. In advances in agronomy Vol. 33: 59-110.
Miller, W.P., Willis, R.L., Levy, G.J., 1998. Aggregate stabilization in kaolinitic soils by low rates of anionic polyacrylamide .Soil Use Manage. 14: 101-105.
Mitchell, A.R, 1986. Polyacrylamide application in irrigation water to increase infiltration. Soil Sci. 141(5): 353-358.
Munsuz, N. 1973 Toprak ıslah edici sentetik maddelerin toprak su diffüzivitesine etkisi üzerinde bir araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fak. Yayınları 523:25-33.
Olsen, S.R., 1954. Estimation of available phosphorus in soils by extraction with sodium bicarbonate (No. 939). US Department of Agriculture.
Phene, C., Davis, K.R., Hutmacher, R.B., Bar-Yosef, B., Meek, D.W., 1990. Effect of hight frequency surface and surface drip irrigation on root distrubution of sweet corn. Irr.Sci.12: 135-140
Riley, W.J, Ortiz-Monasteria, I., Matson, P.A., 2001. Nitrogen leaching and soil nitrate, nitrite, and ammonium levels under irrigated wheat in Northern Mexico. Nutrient Cycling in Agroecosystems 61(3): 223- 236
Sağlam, M.T., 1994. Toprak ve suyun kimyasal analiz yöntemleri. Trakya Üni. Tekirdağ Ziraat Fak. Yayın, (189).
Schamp, N., Huylebroeck, J., 1973. Adsorption of polymers on clays, J. Polym. Sci. Symp., 42: 553-562
Sojka, R.E., Lentz, R.D., 1994 Time for yet another look at soil conditioners. Soil Sci., 158: 233-234
Sojka, R.E, Lentz, R.D., Ross, C.W., Trout, T.J, Bjorneberg, D.L., Aase, J.K., 1998. Polyacrylamide effects on infiltration in irrigated agriculture. Journal of Soil and Water Conservation, 53(4), 325-331.
Sojka, R.E., Bjorneberg, D.L., Entry, J.A., Lentz, R.D., Orts, W.J., 2007. Polyacrylamide in agriculture and environmental land management. Adv. in Agronomy, 92: 75-162
Tinsley, J., 1967 A manual of experiments for students of soil science. Department of Soil Science, University of Aberdeen, Scotland.
Turan, M., Horuz, A, 2012. Bitki beslemenin temel ilkeleri, bölüm 3, bitki besleme, edit by M.Rüstü Karaman, Gübretaş rehber kitaplar dizisi 2. Pelin ofset matbaacılık, İstanbul, s. 1066
Wallace, A., Wallace, G.A., 1986. Effect of soil conditioners on emergence and growth of tomato, cotton, and lettuce seedling. Soil Science 141: 313-316
Walkley, A.A., Black, I.A., 1934. An examination of the degtjareff method for determining organic carbon in soils: effect of variations in digestion conditions and of inorganic soil constituents. Soil Sci. 63, p. 251-263
Winsor, G., Adams, P., 1987. Glasshouse crops. Volume. 3, p. 119-125
Zhang, X.C., Miller, W.P., 1996. Polyacrylamide effect on infitration and erosion in furrows. Soil Science Society of America Journal. 60, p. 866-872
Zhang, X.C., 2006. Erosion and sedimentation control: Amendment techniques. In Lal, R. (ed.) Encyclopedia of soil science. 2nd Edition. Taylor & Francis, London, UK. p. 544-547