Su Ürünleri Sektörünün Rekabet Gücünün Analizi: Baltık Ülkeleri Örneği

Su ürünleri sektörü Baltık ekonomilerinde önemli rol oynamaktadır. Su ürünleri sektörü genel ekonomi içerisinde işyeri sayısı, istihdam ve yaratılan katma değer bakımından ağırlığı olan bir sektördür. Bununla birlikte, su ürünleri sektörü Baltık ülkelerinde önemli bir ihraç kalemi oluşturmaktadır. Baltık ülkelerinin su ürünleri ihracatı son 15 yıllık dönemde 5 kattan fazla bir artış göstererek 111,8 milyon dolardan 676,1 milyon dolara ulaşmıştır. Bu çalışmada, Baltık ülkelerinin (Letonya, Litvanya ve Estonya) su ürünleri sektöründeki rekabet gücü belirlenmeye çalışılmıştır. 2001-2015 dönemi için zaman serisi verileri kullanılmıştır. Rekabet gücünün belirlenmesinde Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ), Açıklanmış Simetrik Karşılaştırmalı Üstünlükler (ASKÜ) ve Ticaret Dengesi İndekslerinden yararlanılmıştır. AKÜ ve ASKÜ indeks sonuçlarına göre Baltık ülkeleri su ürünleri sektöründe rekabet gücüne sahiptir. Ticaret Dengesi İndeksine göre Letonya ve Litvanya su ürünleri sektöründe karşılaştırmalı üstünlüğe sahip ancak net ithalatçı ülkedir. Estonya ise su ele alınan sektörde hem karşılaştırmalı üstünlüğe sahip hem de net ihracatçı ülke konumundadır.

Anahtar Kelimeler:

Baltık ülkeleri, rekabet gücü, su ürünleri

Competitiveness of Fisheries Sector: A Case Study of Baltic Countries

Fishery sector plays a very important role in the Baltic economies. Fishery sector has a great place in general economy from the view point of the number of firms, employment and value added created. Also, fishery sector is an important export item in the Baltic countries. Export of fisheries increased more than 5 times from $111.8 million to $676.1 million in the last 15 years. The study tries to evaluate the competitiveness of Baltic countries (Latvia, Lithuania and Estonia) in fisheries sector. Time series data from 2001 to 2015 have been used. Revealed Comparative Advantage (RCA), Revealed Symmetric Comparative Advantage (RSCA) and Trade Balance Index (TBI) were used to see the degree of the competitiveness. The estimate of RCA and RSCA shows that the Baltic countries have competitive power in fisheries sector. As a result of the TBI, Latvia and Lithuania have comparative advantage but they are net importers. It was found that Estonia has comparative advantage and net exporter in fisheries sector.

Keywords:

Baltic countries, competitiveness, fisheries,

PDF

___

Altay Topçu, B., Sümerli Sarıgül, S. 2015. Comparative advantage and the products mapping of exporting sectors in Turkey. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(18): 330-348.
Anonim, 2013. Su ürünleri ve balıkçılık sektör raporu, ORKA Yayını.
Aydın, A., Byashimov, G., Yaykaşlı, M. 2014. Karadeniz ülkelerinin rekabet gücü analizi: su ürünleri sektörü örneği. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 26(1): 32-37.
Balassa, B. 1965. Trade liberalization and revealed comparative advantage. The Manchester School of Economics and Social Studies, 33(2): 99-123.
Bashimov, G., Aydın, A. 2016. Su ürünleri sektörünün rekabet gücünün analizi: Rusya örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 3(3): 205-210.
Çoban, O. 2001. Türkiye Tekstil Endüstrisinin Üretim Yapısı ve Karşılaştırmalı Rekabet Gücü. Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
Dalum, B., Laursen, K., Villumsen, G. 1998. Structural change in OECD export specialization patterns: de-specialization and ‘stickiness’. International Review of Applied Economics, 12: 447-467.
FAO, 2014. Report Highlights Growing Role of Fish in Feeding the World, http://www.fao.org/news/story/en/item/231522/icode/ [Acsess date: 29.01.2017]
FAO, 2017. http://www.fao.org [Acsess date: 03.08.2017]
Gopal, N., Jeyanthi, P., Geethalakshmi, V., Unnithani G.R. 2009. Indian finfish exports-an analysis of export performance and revealed comparative advantage. Agricultural Economics Research Review, 22(2): 291-297.
Hossain, B. Md. 2006. Export performance of Bangladesh’s fisheries sector. The Journal of Developing Areas, 39(2): 63-77.
Ishchukova, N., Smutka, L. 2013. Comparative advantage: products mapping of the Russian agricultural exports. Agris on-line Papers in Economics and Informatics, 5(3): 13-24.
Kelleci, S. 2009. Avrupa Birliği’ne Giriş Sürecinde Türkiye’nin Rekabet Gücü: karşılaştırmalı Üstünlükler Modeline Göre Sektörel Bir Analiz. Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Ketels, C.H.M. 2010. Export Competitiveness: Reversing the Logic, Institute for Strategy and Competitiveness. Harvard Business School, Boston.
Kijboonchoo, T., Kalayanakupt, K. 2003. Comparative advantage and competitive strength of Thai canned tuna export in the World market: 1982-1998. ABAC Journal, 23(1): 19-33.
Kuldilok, K.S., Dawson, P.J., Lingard, J. 2013. The export competitiveness of the tuna industry in Thailand. British Food Journal, 115(3): 328-341.
Laursen, K. 1998. Revealed comparative advantage and the alternatives as measures of international specialization. Danish Research Unit for Industrial Dynamics (DRUID) Working Paper No: 98-30.
Liesner, H.H. 1958. The European common market and British industry. Econ. J. 68(270): 302-316.
Ma, A.S. 2013. Revealed comparative advantage measure: ASEAN-China trade flows. Journal of Economics and Sustainable Development, 4(7): 136-145.
Markusen, J. 1992. Productivity, Competitiveness, Trade Performance and Real Income: the Nexus among Four Concepts. Supply and Services Canada, Ottawa.
Mushanyuri, B.E., Mzumara, M. 2013. An assessment of comparative advantage of Mauritius. European Journal of Sustainable Development, 2(3): 35-42.
Peker, A.E. 2015. Türkiye hububat ve baklagil alt sektörünün Avrupa Birliği pazarı karşısındaki rekabet gücü. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (2): 1-20.
Polymeros, K., Tsakiridou, E., Mattas, K. 2005. Assessing the competitiveness of EU Mediterranean fisheries and aquaculture industries. European Association of Agricultural Economists, 95th Seminar, 9-10 December, Roma, Italy.
Rani, P., Immanuel, S., Kumar, N.R. 2014. Ornamental fish exports from India: performance, competitiveness and determinants. International Journal of Fisheries and Aquatic Studies, 1(4): 85-92.
Saraçoğlu, B., Köse, N. 2000. Bazı Gıda Sanayilerinin Uluslararası Rekabet Gücü: Makarna, Bisküvi ve Un Sanayi. TEAE Yayın No: 39, Ankara.
Saygı, H., Bayhan, B. , Hekimoğlu, M.A. 2015. Türkiye’nin İzmir ve Ankara illerinde su ürünleri tüketimi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(5): 248-254.
Seyidoğlu, H. 2015. Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama. Geliştirilmiş 20. Baskı, Güzem Can Yayınları, İstanbul.
Şahinli, M.A. 2012. Rekabet gücü: Türkiye ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerde canlı hayvancılık sektörünün durumu. YYÜ Tarım Bilimleri Dergisi, 22(2): 91-98.
Tatlıdil, F., Aktürk, D., Bayramoğlu, Z. ve Fidan, H., 2009. Development Trends of Aquaculture in the World. Journal of Animal and Veterinary Advances, 8 (11): 2291-2298.
Turan, H., Kaya, Y. ve Sönmez, G. 2006. Balık etinin besin değeri ve insan sağlığındaki yeri. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi, 23 (1/3): 505-508.
Widodo, T. 2008. Shift in Comparative Advantage, Dynamic Market and Purchasing Power Parity in the East Asia. Doctorate Thesis, Graduate School of Economics Hiroshima University of Economics, Hiroshima, Japan.