Sheida DANESHVARROYANDAZAGH, Elif Ceren PEHLİVAN, Eyüp Erdem TEYKİN, Harun Sami ÇİFTÇİ

Lilium Candidum L.’da In Vitro Mikroçoğaltım ile Kozmetik Sanayisine Ham Madde Temini

Türkiye genetik çeşitliliğinde önemli bir yere sahip olan ve geofit olarak adlandırılan soğanlı bitkiler; içermiş oldukları metabolitler ve sahip oldukları güzel çiçeklerden dolayı parfümeri, ilaç sanayi ve süs bitkisi olarak kullanılmaktadır. Bu biyolojik zenginliklerinden biri olan Lilium candidum (Akzambak), Liliaceae familyasına dâhil ve soğanlı bir bitkidir. Türkiye’de dağılım alanları Güneybatı Anadolu Bölgesi, Aydın, Muğla ve Antalya çevresi ve genel dağılım alanları Balkanlar, Lübnan ve Filistin olarak belirlenmiştir. Akzambak ekstraktları antioksidan ve antimutajen etkisi olan çeşitli biyolojik aktif bileşikler (organik asitler, flavonoidler, glikozitler, azotlu bileşikler, saponinler ve steroid bileşikler) içermekte ve günümüzde modern tıpta kullanılmaktadır. Bu çalışmada in vitro mikroçoğaltım yöntemi ile akzambak soğancık üretim süresi 1-1½ yıldan, yılda 3 dönem soğan üretimine indirilmiştir. Yapılan denemeler sonucunda L. candidum’un soğan pul yaprakları eksplant olarak kullanılmış ve en iyi sonuçlar 0.6 mg l-1 TDZ 0.2 mg l-1 NAA ve 0.3 g l-1 aktif karbon içeren ortamdan elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlar süs ve tıbbi bitki olarak ekonomik önemi olan geofit bitkilerinin, özellikle Akzambak bitkisinin, hızlı çoğaltımında uygulanabilecektir. Kozmetik sektörü ve bu sektörde yer alan bitkisel kozmetik ürünlerini üreten birçok firmaya hammadde teminin de bu yolla sağlanabileceği düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler:

Geofit, Liliaceae, Lilium candidum, pul yaprak, soğancık

Lilium Candidum L.’da In Vitro Mikroçoğaltım ile Kozmetik Sanayisine Ham Madde Temini

Keywords:

-,

PDF

___

Altan, F., Bürün, B. and Şahin, N. 2010. Fungal contaminant micropropagation candidum L. Biotechnology, 9(7): during Lilium of African Journal of 991-9 Turkey, Davis, P.H 1978. Flora Edinburgh. Davis, P.H 1984. Flora Edinburgh. vol.6, of Turkey, vol.8,
Girmen M. 1986. Dissertation Der Universitaet.
PhD Thesis, Hannover, 236 p. Han, B.H, Yae B.W, Yu H.J. and Peak K.Y. 2005. Improvement micropropagation hybrid formation of shoots with abnormally swollen Horticulturae, 103: 351- 359. vitro of oriental ‘Casablanca’ by the plates, Scientia
Karoğlu, C. 2004. Göl Soğanı (Leucojum aestivum
L.)’nin in vitro koşullarında hızlı çoğaltımı. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 45 s. Khawar, K.M., Cocu, S., Sarıhan, E.O. and Özcan, S. 2005. Mass proliferation of Madonna Lily (Lilium Candidum conditions. Pak. J. Bot., 37(2): 243- 248. İ., L) under in vitro
Lee, S.K., Chung, C.H., Chung, Y.M., Kim, D.H., Jeong, S.J., Nam, J.S., Kim, G.T. and Yi,Y.B. 200 Efficient bulblet regeneration and growth from Hyacinthus orientalis L. cv. Pink pearl cultured in vitro. Journal of Life Science, 17: 1336-1340. scale of
Maene, L. and Debergh, P. 1981. In vitro and propagation hedysaroides Mededelingen
Landbouwwetenschappen, Rijksuniversitei t Gent, 46(4): 1201-1203. of fire tree. cv. De Faculteit
Malyer, H. 1983. Karacadağ′daki (Diyarbakır-Urfa arasındaki) familyalarına korolojik ve ekolojik incelemeler. Doğa
Bilim Derg., Seri C, 7(3):279-288. Iridaceae üzerinde geofitler Mirici, S., Parmaksız, İ., Özcan, S., Sancak, C., Uranbey, S., Sarıhan, A., Gürbüz, B. and Arslan, N. 2005.
Efficient in vitro bulblet regeneration from immature embryos of endangered Sternbergia fischeriana. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 80: 239-246. Murashige, T. and Skoog, F. 1962. A revised medium for rapid growth and with tobacco tissue cultures. Physiol Plant, 15(3): 473-497. bioassays
Nasırcılar A ve Karagüzel Ö. 2006. Galanthus
Elwesıı Hook. F. bitkisinin olgunlaşmamış embriyolarından üretimi. Akdeniz Fakültesi Dergisi, 19(2):159-164. soğan Ziraat Üniversitesi Nasırcılar,A., Mirici, S., Karagüzel, Ö., Eren, Öç ve Baktır, İ. 2011. In vitro propagation of endemic and endangered Muscari mirum from different explant types. Turk J Bot, 35: 37-43.
Özel, A. ve Erden, K. 2010. İhraç edilen bazı geofitlerin pazarlanabilir soğan üretme kapasiteleri özelliklerinin Dergisi, 14(2): 90-99. bitkisel Hr.Ü.Z.F.
Paek, K.Y. and Murthy, H.N. 2002. High freuency of bulbet regeneration from bulb
Thunbergii. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 68: 247- 252. of Fritillaria Saadon, S. and Zaccai, bulblet candidum and meristem development. In Vitro Cell. Dev. Biol., Plant, 49:313–319. Sage, D.O., Lynn, J. and Hammatt, N., 2000. embryogenesis Somatic pseudonarcissus cvs. Golden Harvest and St. Keverne. Plant Sci.150: 209-216.
Snedecor, G.W. and W.G. Cochran. 1980.
Statistical methods. Seventh edition. The Iowa State University Press. Tıpırdamaz, R., Ellialtıoğlu, Ş. ve Çakırlar, H.1999.
Kardelenin (Galanthus ikariae doku kültürü yoluyla çoğaltımı: eksplant tipi, ortam ph’sı ve kaynağının soğancık oluşumuna etkisi. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 4: 823- 8 Baker.) karbonhidrat TÜBİVES, 2012. http://www.tubitak.gov.tr/tubives
Zayed, R., El-Shamy, H., Berkov, S., Bastida, J.and Codina, micropropagation and Hippeastrum Development Biology.-Plant, 47: 695–701. Zencirkıran, M. 2002. Geofitler. Uludağ Rotary
Derneği Yayınları. No:1. 105 s.