Aslı YAVUZ, Abdurrahman ONARAN, Yusuf BAYAR

Endemik Serik Armudu (Pyrus serikensis)’nun Yaprak ve Meyve Ekstraktlarının Bazı Bitki Patojeni Funguslara Karşı Biyofungusidal Aktivitesi

Pyrus sericensis (Serik armudu) ülkemizde yetişen endemik bir türdür. Bu çalışmada, hıyar, patates ve elmadaki bitki patojeni olan (Fusarium oxysproum f.sp. cucumerium, Sclerotinia sclerotiorum, Rhizoctonia solani ve Monillia fructigena) karşı serik armudunun yaprak ve meyve kısımlarından elde edilen ethanol ekstraktlarının biyofungusidal aktivitesi araştırılmıştır. Bitki ekstraktlarının biofungisidal aktiviteleri in vitro koşullar altında belirlenmiştir. Test edilen bitki patojenlerine karşı 0.1, 0.5, 1, 2, 5 mg/ml'lik dozları ile denemeler gerçekleştirilmiştir. Denemde agar petri metodu kullanılmıştır. Fungusların ekstraktlara karşı aktivite değerleri miselyum gelişimi, miselyum gelişim engellemesi, lethal doz olarak hesaplanmıştır. Ekstrakların, F. oxysproum f.sp. cucumerium, S. sclerotiorum ve M. fructigena bitki patojenlerine karşı farklı oranlarda biyofungisidal aktivite göstertirmişlerdir. Ancak, ekstraktlarda R. solani bitki patojenine karşı her hangi bir aktivite gözlemlenmemiştir. En yüksek etki, yaprak ekstraktının 5mg/ml’lik dozunda %100 oranında miselyal gelişimi engellemesiyle M. fructigena bitki patojenine karşı olmuştur. Bitki ekstraklarına karşı en hassas olan patojen türüde M. fructigena olarak belirlenmiştir. M. fructigena için lethal doz (LD50), yaprak ekstraktında 0.48 mg/ml ve meyve ekstraktında 0.72 mg/ml olarak hesaplanmıştır. Diğer patojenlere karşıda lethal doz (LD50) hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, P. sericensis yaprak ve meyve ekstraktının, bitki patojenlerinin kontrolünde biyofungusidal etkilere sahip olduğu bulunmuştur. Bitki ekstraktları ile yapılan çalışmalar yeni alternatif biyofungusidal maddeler elde etmek açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Plant extracts, Antifungal activity, Lethal dose, Pyrus serikensis

PDF

___

Ahn I.P, Chung H.S., ve Lee Y.H. 1997. Vegetative compatibility groups and pathogenicity among isolates of Fusarium oxysporum f. sp. cucumerinum. Plant Disease, 82, 244–246.
Aksay, A., Biçici, M. ve Çinar, O.,1991. Beyaz Çürüklük Etmeni Sclerotinia sclerotiorum (Lib) De Bary’a Karşı Antagonistlerin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (2), 55-62.
Anonim, 2000. Patates Entegre Mücadele Teknik Talimatı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
Asiry, K.A, Al-Nasser, A.S. ve Abohassan R.A. 2022. Repellent and toxic effects of some plant extracts on subterranean termite Psammotermes hybostoma (Isoptera: Rhinotermitidae). Intl J Agric Biol 27:99‒104
Basim, H., Yeğen, O. ve Zeller, W. 2000. Antibacterial effect of essential oil of T. spicata L. var. spicata on some plant pathogenic bacteria. Zeitschrift fur Pflanzenkrankheiten und Pflanzenschutz, 107, 279-284.
Bayar, Y ve Genç, N. 2021. Total Phenolic, Total Flavonoids, Antioxidant and Antifungal Activity of Inula viscosaExtracts from Turkey. Agrica, 10, 46-54.
Baydar, H., Sağdıç, O., Ozkan, G. ve Karadoğan, T. 2004. Antibacterial activity and composition of essential oils from Origanum, Thymbra and Satureja species with commercial importance in Turkey. Food Control, 15, 169-172.
Benjilali, B., Tantadui-Elaraki, A., Ayadi, A. ve Ihlal, M. 1984. Method to Study Antimicrobial Effects of Essential Oils: Application to the Antifungal Activity of Six Moroccan Essences. Journal of Food Protection, 47, 748-752.
Duman, H. 2007. Türkiye Florasını Koruma Çalışmaları, Hedef 8, Zingit/Gurmut [Pyrus serikensis “tehlikede (EN)”] Bağbahçe 14 (Kasım-Aralık 2007). 18-20.
Erdogan, O., Celik, A. ve Zeybek, A. 2016. In Vitro Antifungal Activity of Mint, Thyme, Lavender Extracts and Essential Oils on Verticillium dahliae Kleb. Fresenius Environmental Bulletin, 25 (11), 4856-4862.
Güven, K., Yücel, E., Çetintaş, F. 2006. Antimicrobial Activities of Fruits of Crataegus and Pyrus. Species Pharm. Biol. , 44 (2), 79–83. DOI: https://doi.org/10.1080/13880200600591253
Gökçe, A., Whalon, M.E., Çam, H., Yanar, Y., Demiştaş, İ. ve Gören, N. 2006. Plant extract contact toxicities to various developmental stages of Colorado potato beetles (Coleoptera: Chrysomelidae). Annals of Applied Biology, 149, 197-202.
Gökceoğlu, M., Işık, K., Sümbül, H., Ünal, O. ve Göktürk, R. 2008. Belek Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde Yayılış Gösteren Serik Armudu (Pyrus serikensis) Türünün Biyolojik Çeşitlilik Yönünden Korunması ve İzlenmesi. Akdeniz Üniv. Biyolojik Çeşitlilik Araştırma Geliştirme ve Uygulama Merkezi (Ak-Biyom) ve T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı, Ankara.
Hatipoğlu, A. ve Kaşkavalcı, G. 2007. Kök-ur nematodları [Meloidogyne incognita (Kofoid&White) Chitwood]’na karşı savaşta bazı bitki kısımlarının etkileri üzerine araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 31 (2), 139-151.
Kalhoro, M. A., Farheen, S. ve Aqsa, N.U. 2014. The Antimicrobial activity of ethanol extract of Vitex agnus castus. American International Journal of Contemporary Research, 1 (1), 47-50.
Kalkışım, Ö. 2012. In vitro antifungal evaluation of various plant extracts against walnut anthracnose (Gnomonia leptostyla (Fr.) Ces et de Not.). Journal of Food, Agriculture & Environment, 10 (3&4), 309-313.
Karakoç, Ö. C., Tüfekçi, A.R., Demirtaş, İ. ve İpek, A. 2013. Salvia tchihatcheffii ve Salvia cryptantha Uçucu Yağlarının ve Ekstraktlarının İki Önemli Depo Zararlısı Üzerindeki İnsektisidal Aktiviteleri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 6 (1), 155-158.
Kaşkavalcı, G. ve Civelek, H.S. 2009. Effects of Two Plant Extracts on the Damage of Meloidogyne incognita in Tomato Plants. Ekoloji, 18 (72), 16-22.
Kordali, Ş., Çakır, A., Akcin, T.A., Mete, E., Akcin, A., Aydın, T. ve Kılıç, H. 2009. Antifungal and herbicidal properties of essential oils and n-hexane extracts of Achillea gypsicola Hub-Mor. and Achillea biebersteinii Afan. (Asteraceae). Industrial Crops and Products, 29, 562-570.
Nwosu, M. O. ve Okafor, J. L. 1995. Preliminary studies of the antifungal activites of some medicinal plants against Basidiobolus and some other pathogenic fungi. Mycoses, 38, 191-195.
Owen, J. H. 1955. Fusarium wilt of cucumber. Phytopathology, 45, 435-439.
Şin, Bahadır, Kadıoğlu, İ. ve Onaran, A. 2017. Parazit bitkilerden (Orobanche ramosa L., Cuscuta campestris Yunck. ve Viscum album L.) elde edilen ekstratların bazı bitki patojeni funguslara karşı antifungal etkileri. Turkish Journal of Weed Science, 20 (1), 61-69.
Tan, A.N. 2011. Nematisit Etkili Bitkiler ve Bitki Ekstraktları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48 (2), 165-173.
Yilar, M., Bayar, Y., Abaci Bayar, A.A and Genc, N. 2020. Chemical composition of the essential oil of Salvia bracteata Banks and the biological activity of its extracts: antioxidant, total phenolic, total flavonoid, antifungal and allelopathic effects. Botanica serbica. 44 (1): 71-79.