Endemic Fritillaria gencensis'in (Yıld., Kılıç & A.Demirpolat) Anatomik ve Palinolojik Özellikleri

Bu çalışma Türkiye'de bulunan ve yeni bir tür olarak belirlenen endemik Fritillaria gencensis türünün, anatomik ve palinolojik özelliklerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. F. gencensis türü henüz yeni bir tür olduğu için bu tür ile ilgili daha önce herhangi bir sistematik araştırma yapılmamıştır. Bu çalışmada, türün daha detaylı tanımlanabilmesi için F. gencensis'in anatomik ve palinolojik özellikleri incelenmiştir. Yaprakların ve gövde yüzey kesitlerinde anatomik incelemeler yapılmıştır. Gövdeden alınan enine kesitde, korteks hücreleri 3-7 katmanlıdır. Bu hücreler ince, parankimatiktir ve hücreler arası boşlukları yok denecek kadar azdır. Korteksin altında 1-2 sıralı kollenkima hücreleri görülür. Yaprakdan alınan alt ve üst yüzeysel kesitlerde stoma indexi üst epidermada %49.88 ve alt epidermada %48.66 olarak belirlenmiştir. Stomaları çevreleyen belirli tipte komşu hücreler olmadığından dolayı anomositik tiptedir. Palinolojik çalışmalar sonucunda, polenlerin uzun ekseni olan polar axis ortalaması 34.38 m, ekvatoral axis 24.23 m, ekzin kalınlığı ortalama 1.25 m olarak ölçülmüştür. Polen şekli prolatdır. Polen süslemesi ağsı deliklidir. Bu çalışma ile yeni tür olarak belirlenen F. gencensis türünün anatomik ve palinolojik özellikleri belirlenmiş ve morfolojik olarak yeni tür olduğu belirlenen türün anatomi ve polen çalışmaları ile desteklenerek farklılıklarının cins içinde ortaya çıkması sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Fritillaria, Anatomi, Palinoloji, Liliaceae

Anatomical and Palynological Characteristics of Endemic Fritillaria gencensis Yıld., Kılıç & A.Demirpolat

This study was carried out to determine the anatomical and palynological features of Fritillaria gencensis, a new species found in Turkey. Since endemic F. gencensis is a new species, no previous systematic research has been conducted on this species. In this study, the anatomical and palynological features of F. gencensis were evaluated to define the species in more detail. Anatomical examinations were made on the surface section of leaf and stem. In the trunk cross-section, the cortex cells are 3-7 layers. These cells are thin, parenchymal and have little or no intercellular spaces. 1-2 rows of collenchyma cells are seen below the cortex. In the upper and lower superficial sections taken from the leaf, the stomata index was 49.88% in the upper epidermis and 48.66% in the lower epidermis. Stomata are of the anomocytic type because there are no specific types of adjacent cells surrounding the stomata. As a result of palynological studies, the average of the polar axis, which is the long axis of the pollen, was 34.38 m, the equatorial axis was 24.23 m and the average thickness of the exine was 1.25 m. Pollen shape was prolate. Pollen ornamentation was reticulated. In this study, the anatomical and palynological features of the morphologically new F. gencensis species were determined and the differences supported by anatomy and pollen studies.

Keywords:

Fritillaria, Anatomy, Palynology, Liliaceae,

PDF

___

Yıldız, B. and Aktoklu, E. 2010. Bitki Sistematiği İlkin Karasal Bitkilerden Bir Çenekliler. Ankara: Palme Yayıncılık.
Özhatay, N. 2000. Fritillaria L. – Pp. 243-246 In :Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. & Başer, K.H.C. (eds.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands, 11. Edinburgh. Rix, E.M. 2001. Fritillaria: A revised classification- The Fritillaria Group of the Alpine Garden Society, United Kingdom.
Lozina-Lozinskaya, A.S. 1968. Fritillaria L. – Pp. 232-246 In: Kamarov, V. L. (ed.), Flora of the U.S.S.R., 4. – Jerusalem.
Rechinger, K.H. 199. Fritillaria L. Pp. 61-76 in: Flora Iranica, 165. – Graz.
Öztaş, H. and Öztaş, F. 2017. Torosların Gizemli Bitkileri. Konya: Ermenek Belediyesi.
Beresford-Kroeger, D. 2004. A Garden for Life: The Natural Approach to Designing, Planting, and Maintaining a North Temperate Garden. Ann Arbor: University of Michigan Press.
Fay, M.F. and Chase, M.W. 2000. Modern concepts of Liliaceae with a focus on the relationships of Fritillaria. Curtis’s Bot Mag, 17(3): 146–9,17(3), 145-185.
Tekşen, M. and Aytaç, Z. 2011. The revision of the genus Fritillaria L. (Liliaceae) in the Mediterranean region (Turkey). Turk J Bot., 35, 447-478.
Mosaddegh, M, Naghibi, F, Moazzeni, H, Pirani, A., Esmaeili, S. 2012. Ethnobotanical survey of herbal remedies traditionally used in Kohghiluyeh va Boyer Ahmad province of Iran. J Ethnopharmaco, 141(1): 80-95.
Mükemre, M., Behçet, L. ve Çakılcıoğlu, U. (2015). Ethnobotanical study on medicinal 51 plants in villages of Çatak (Van-Turkey). J Ethnopharmacol., 166, 361-374.
Khan, S. M., Page, S., Ahmad, H., Shaheen, H., Ullah, Z., Ahmad, M., ve Harper, D. M. 2013. Medicinal flora and ethnoecological knowledge in the Naran Valley, Western Himalaya, Pakistan. J Ethnobiol and Ethnomed., 9 (1): 4.
Yıldırımlı, Ş., Kılıç, Ö., Demirpolat A. 2019. A new unexpected species of Fritillaria, F. gencensis (Liliaceae) from Genç, Bingöl, Turkey. OT Sistematik Botanik Dergisi, 26 (1): 1-11.
Pehlivan, S. and Özler, H. 2002. Pollen morphology of Turkish endemic Fritillaria michailovskyi Fomin and Fritillaria armena Boiss. (Liliaceae) species. 6st Plant Life of Southwest Asia Symposium. – Van.
Özler, H. and Pehlivan, S. 2007. Comparison of pollen morphological structures of some taxa belonging to Asparagus L. and Fritillaria L. (Liliaceae) from Turkey. Bangladesh J. Bot., 36(2): 111-120.
Alan, S. 2008. An endemic species in Turkey: Morphological and anatomical investigation on Fritillaria fleischeriana Steudel & Hochst. ex Schultes & Schultes fil. (Liliaceae). Ot Sist.Bot. Dergisi, 15(2): 115-124.
Bozdağ, B., Kocabaş, O., Akyol, Y., Özdemir, C. 2016. Bitki Anatomisi Çalışmalarında El Kesitleri İçin Yeni Boyama Yöntemi. Marmara Pharmaceutical Journal, 20, 184-190.
Wodehouse, R. P. 1935. Pollen grains. – New York.
Faegri, K., Iversen, J. 1975. Textbook of Pollen Analysis, Hafner Press, New York.
Kılıç, N., Yılmaz Dağdeviren, R., Caner, H., Akkemik, Ü. 2020. Türkiye’de Kullanılmakta Olan Palinoloji ve Polen Terimleri Üzerine Bir Değerlendirme ve Öneriler. Avrasya Terim Dergisi, 8 (2): 98-108.
Charlton, W.A., 1988. Stomatal pattern in four species of monocotyledons. Ann. Bot. 61, 611-621.
Teksen, M., Aytaç, Z., Pınar, N.M. 2010. Pollen morphology of the genus Fritillaria L. (Liliaceae) in Turkey. Turk J Bot., 4 (2010) 397-416.
Kandemir, N., Çelik, A., Ullah F. 2022. Comparative micro-anatomical features of endemic Fritillaria taxa growing in the Mediterranean region (Turkey). Flora, 290, 152049.
Namazii, F., Tehranii, S.M., Shabanii, L. 2017. Anatomical study on Fritillaria species in Iran. Bangladesh J. Bot. 46, 93-101.
Corneanu, G.C., Popesco, G.G. 1981. Distributional and anatomical studies on Fritillaria (Liliaceae) in Romania. Willdenowia, 11, 307-315.
Pınar, S.M., Behçet, L. 2012. Anatomical, morphological and palynological study on Turkish endemic Fritillaria baskilensis (Liliaceae). Bocconea, 24, 305-310.
Alan, S. 2008. An endemic species in Turkey: morphological and anatomical investigation on Fritillaria fleischeriana steudel & hochst. ex schultes & schultes fil. (Liliaceae). Herb J. Syst. Bot. 15, 115–124.
Kumar, F.Z. 2006. Density, size and distribution of stomatal in different monocotyledons. Pak. J. Biol. Sci. 9, 1650-1659.