LEVENT ŞEN, Hurşit Ertuğrul DERE, İLKNUR KOÇAK ŞEN

Üniversite Öğrencileri Arasında Enerji İçeceği Tüketim Davranışlarının Araştırılması: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği

Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin enerji içeceği tüketim davranışlarının ve tüketim bilinçlerinin araştırılmasıdır. Çalışma için gerekli veriler Afyon Kocatepe Üniversitesinde öğrenim gören 750 öğrenciden anket yoluyla elde edilmiştir. Anketteki sorular makalenin yazarları tarafından hazırlanmıştır. Araştırma sonunda gerekli testler SPSS programı kullanılarak yapılmıştır. Öğrencilerin enerji içeceği tüketim davranışlarıyla cinsiyet, yaş aralığı, mezun olunan lise türü, aylık harcama, sigara ve alkol kullanımı, gün içinde en çok tükettikleri içecek türleri ve okudukları lisans seviyeleri arasındaki ilişkiler incelenmiş ve %95 güven aralığında ki-kare testleri yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; enerji içeceği tüketim davranışlarının farklı yaş aralıklarına göre değişmediği; buna karşılık erkeklerin kızlara göre, kolej mezunlarının diğer lise türlerine göre, aylık 701 TL ve üzeri harcama yapanların alt gelir gruplarına göre daha fazla enerji içeceği tükettiği belirlenmiştir. Ayrıca, alkol kullananların kullanmayanlara göre, sigara kullananların kullanmayanlara göre, kahve içenlerin diğer içecek türlerini içenlere göre, lisans öğrencilerinin ön lisans öğrencilerine göre daha fazla enerji içeceği tükettiği sonucuna varılmış ve bu farklar istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Enerji içeceği tüketim bilincini ölçen sorulara verilen cevaplar incelendiğinde ankete katılan öğrencilerin enerji içeceği konusunda yeterli düzeyde tüketim bilincine sahip olmadıkları sonucuna varılmıştır.

Survey on Consumption Behaviour of Energy Drink Among University Students: Example of Afyon Kocatepe University

The main objective of this study is to investigate the consumption behaviour and consumption awareness of energy drink among university students. Data were collected from 750 students in Afyon Kocatepe University by questionnaire which is improved by writers of this article. Tests were done with SPSS end of the research. Chi-square tests were done in %95 confidence interval to determine the relation of consumption and awareness of energy drink among the university students with gender, age range, school which is graduated, monthly expense, smoking and use of alcohol, the most consumed beverage types, and degree of licence. According to search results, it was found that energy drink consumption behaviour did not change with regard to the different age. On the other hand, male college graduates compared to other types of high school, it was determined that 701 TL per month and over spenders in relation to the lower income groups consumed more energy drinks . In addition, it was found that the groups that use alcohol, smokers, coffee drinkers and undergraduate students were consumed much more energy drinks than the others. When the answers measured the energy drink consumption behaviour of the students participated in the survey were considered, it was concluded that the awareness of the energy drink consumption was not high enough.

PDF

___

Alsunni AA, Badar A. 2011. Energy drınks consumptıon pattern, perceıved benefıts and assocıated adverse effects amongst students of Unıversıty of Dammam, Saudi Arabia. J Ayub Med Coll Abbottabad., 23: 3-9.
Anonim. 2013. Türkiyede Enerji İçecekleri pazarı ve Markaları ne Durumda? http://brandtalks.org/2013/04/turkiyedeenerji-icecekleri-pazari-ve-markalari-ne-durumda/, (Erişimtarihi: 04.09.2014).
Anonymous. 2011. Clinical ReportSports Drinks and Energy Drinks for Children and Adolescents: Are They Appropriate?, Committee on Nutrition and the Council on Sports Medicine and Fitness Pediatrics,127;1 182; originally published online May 29, 2011; DOI: 10.1542/peds.2011- 0965.(Erişim Tarihi: 02.11.2014)
Anonymous. 2013. Red bull gmbh ın soft drınks (world), http://www.euromonitor.com/medialibrary/PDF/RedBullCompany-Profile-SWOT-Analysis.pdf , (Erişim tarihi: 04.09.2014).
Arpacı N, Ersoy G. 2011.Enerji içeceklerinin gücü nedir? Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8(1):809-822 http://asosindex.com/journal-article-fulltext?id=9136 &part=1 (Erişim tarihi:31.12.2014)
Atilla S, Çakır B. 2011. Energy-drink consumption in college students and associated factors. Nutrition, 27: 316-322.
Babayiğit MA, Oğur R, Tekbaş ÖF, Hasde M, 2006.Genç erişkin erkeklerde alkolsüz içecek tüketim alışkanlıklarının ve etki eden faktörlerin araştırılması. Ankara Genel Tıp Dergisi, 16: 161-168 http://geneltip.org/upload/sayi/50/ GTD-00375.pdf ( Erişim tarihi:31.12.2014).
Chesney RW, Patters AB, Han X. 2012. Taurine and The Kidneys, In Taurine in Health and Disease (in Idrissi and LAmoreaux Eds.). pp:75-99, Transworld Research Network, India. ISBN: 978-81-7895-520-9.
Dikici S, Aydın, LY, Kutlucan A, Ercan N. 2012. Enerji içecekleri hakkında neler biliyoruz? Dicle Tıp Dergisi, 39: 609-6013.
Dolekoğlu CO, Kara A, Erel G, DeShields OW.2010.A Conjoint analysis of Turkish consumer prefences for energy drinks. İktisat İşletme ve Finans, 25: 89-108 www.iif.com.tr/index.php/iif/article/download/iif.2010.290. 2526/6631, (Erişim tarihi:31.12.2014)
EFSA. 2009. European Food Safety Authority. The use of taurine and D-glucuronolactone as constituants of the socalled energy drinks. The EFSA Journal 2009; 935: 1-31.
http://www.efsa.europa.eu/cs/BlobServer/Scientific_Opinio n/ans_ej935_Taurine%2 0and%20D-glucuronolactone _op_en,1.pdf?ssbinary=true (Erişim Tarihi: 26.09.2014).
Finnegan D. 2003. The health effects of stimulant drinks, 3 British Nutrition Foundation Nutrition Bulletin, 28: 147 155.
Giles GE, Mahoney CR, Brunyé TT, Gardony AL, Taylor HA, Kanarek RB. 2012. Differential cognitive effects of energy drink ingredients: Caffeine, taurine and glucose, Pharmacology. Biochemistry and Behavior, 102: 569-577.
Görgülü Y, Taşdelen Ö, Sönmez MB, Çınar RK. 2014. Enerji İçeceği Tüketimi Sonrası Gelişen Bir Akut Psikoz Olgusu. Nöropsikiyatri Arşivi, 51: 79-81.
Hıdırlıoğlu S, Tanrıöver Ö, Ünaldı S, Sülün S, Karavus M. 2013. A survey of energy-drink consumption among medical students. Journal Pakistan Medical Association, 63: 842-845.
İşçioğlu F, Ova G, Duyar Y, Köksal M. 2010. Üniversite Öğrencileri Arasındaki Enerji İçeceği Tüketimi ve Bilinci Araştırması. Akademik Gıda, 8: 6-11.
Kovacs EMR, Stegen JCH, Brouns F. 1998. Effect of caffeinated drinks on substrate metabolism, caffeine excretion, and performance. Journal of Applied Physiology, 85: 709-715.
Laquale KM. 2007. Red Bull: The other energy drink and its effects on performance, The other energy drink and its effect on performance. In Movement Arts, Health Promotion and Leisure Studies Faculty Publications. Paper 26. Available at: http://vc.bridgew.edu/mahpls_fac/26 (Erişim Tarihi: 26.09.2014).
Malinauskas BM, Aeby VG, Overton RF, Carpenter-Aeby T, Barber-Heidal K. 2007. A survey of energy drink consumption patterns among college students. Nutrition Journal, 6: 1-7.
Olive MF. 2002. Interactions between taurine and ethanol in the central nervous system, Amino Acids, 23: 345-57.
Özkan B,Akpınar G, Karaman S, Ceylan M.2014.Antalya ilinde enerji içecekleri tüketimini etkileyen faktörler ve tüketici bilinç düzeyi, Dünya Gıda, 3: 79-88
http://www.dunyagida.com.tr/dergiler/201403/#78 ( Erişim tarihi:31.12.2014)
Pennay A, Lubman DI, Miller P. 2011. Combining energy drinks and alcohol; A recipe for trouble?. Australian Family Physician, 40: 104-107.
Pettit ML, DeBarr KA. 2011. Perceived Stress, Energy Drink Consumption, and Academic Performance Among College Students. Journal of Amerıcan College Health, 59: 335-341.
Reissig CJ, Strain EC, Griffiths RR. 2009. Caffeinated energy drinksA growing problem. Drug and Alcohol Dependence, 99: 110.
T.G.K., Türk Gıda Kodeksi, Enerji İçecekleri Tebliği, Tebliğ no: 2006/47, http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod =9.5.10679&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=enerji , (Erişim tarihi: 04.09.2014).
Wójcik OP, Koenig KL, Zeleniuch-Jacquotte A, Costa M, Chen Y. 2010. The potential protective effects of taurine on coronary heart disease. Atherosclerosis, 208: 1925.
Zucconi, S., Volpato, C., Adinolfi, F., Gandini, E., Gentile, E., Loi, A., Fioriti, L., 2013, Gathering consumption data on specific consumer groups of energy drinks, supporting Publications 2013:EN-394. [190 pp.]. Available online: http://www.efsa.europa.eu/en/supporting/doc/394e.pdf (Erişim Tarihi: 02.11.2014).