Basaran KARADEMİR, EVREN KOÇ, Yusuf Ziya OĞRAK, Tuncay TUFAN, İbrahim Hakkı KADİRHANOĞULLARI

Investigation of Farm Animal Drinking Water Mineral Contents in Iğdır Province of Turkey

With this research, it was aimed to investigate the content of some heavy metals (Cu, Zn, Fe, Mn) and macro minerals (Mg, Ca, K, Na) in the water resources that meet the water needs of livestock in Iğdır. Water samples were collected from natural springs, surface waters, wells and drilling waters, Aras river and its branches in the region. The data obtained were classified in two different ways and statistical analysis was performed. 1. According to the districts; Central District, Tuzluca, Karakoyunlu, Aralık. 2. According to the type of water resources; Ağrı Mountain spring waters, Ağrı Mountain surface waters, Mountain spring waters, Mountain surface waters, west of Aras river and it’s canals, east of Aras river, Well and Drilling waters. Mineral levels of the water samples were measured by using Atomic Absorption Spectrometer with flame system. According to the district assessment, it was seen that Tuzluca district had lower values compared to other districts. When evaluated according to the type of water source, water mineral content was determined to increase as the waters flowing forward on the surface after reaching to the earth surface It was even found to have become unfit for consumption towards the end. Consequently, with this research, the levels of some heavy metals and macro minerals in the waters used for livestock in the Iğdır region were revealed for the first time with their details. Except for the waters of the East Aras river, the waters of the Iğdır region were found to be of usable quality for animal husbandry.

Iğdır İli Çiftlik Hayvanı İçme Suyu Mineral İçeriklerinin Araştırılması

Bu araştırma ile Iğdır ilinde çiftlik hayvanlarının su ihtiyacının karşılandığı su kaynaklarının bazı ağır metal (Cu, Zn, Fe, Mn) ve makro mineral (Mg, Ca, K, Na) içeriklerinin araştırılması amaçlandı. Su numuneleri, bölgede bulunan doğal su kaynakları, yüzey suları, kuyu ve sondaj suları, Aras ırmağı ve dallarından toplandı. Elde edilen veriler iki ayrı şekilde tasnif edildi ve istatistik analiz yapıldı. 1. İlçelere göre; Merkez İlçe, Tuzluca, Karakoyunlu, Aralık. 2. Su kaynaklarının tipine göre; Ağrı Dağı kaynak suları, Ağrı Dağı yüzey suları, Dağ kaynak suları, Dağ yüzey suları, Aras ırmağının batısı ve kanalları, Aras ırmağının Doğusu, Kuyu ve Sondaj suları. Su numunelerinin mineral düzeyleri Alev sistemli Atomik Absorbsiyon Spektrometre kullanılarak ölçüldü. İlçelere göre yapılan değerlendirmede Tuzluca ilçesinin diğer ilçelere oranla düşük değerlere sahip olduğu görüldü. Su kaynak tipine göre değerlendirildiğinde ise sular yeryüzüne ulaştıktan sonra yüzeyde ilerledikçe mineral içeriklerinin arttığı hatta tüketime elverişsiz hale geldiği tespit edildi. Sonuç olarak, bu araştırma ile Iğdır yöresinde çiftlik hayvanları için kullanılan sulardaki bazı ağır metal ve makro minerallerin düzeyleri detayları ile birlikte ilk kez ortaya kondu. Doğu Aras ırmağı suları hariç, Iğdır yöresi sularının hayvancılık açısından kullanılabilir kalitede olduğu tespit edildi.

PDF

___

Can A. 2020. Iğdır ilinde yetiştirilen Halep keçilerinde somatik hücre, meme özellikleri ve süt verimi arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Iğdır Üniversitesi, Iğdır, Türkiye.

Anonim. 2004. Su kirliliği kontrolü yönetmeliği. 31.12.2004. Resmi Gazete, 1–56, Ankara.

Armenia - Industry. 2020. Accessed from http://countrystudies.us/ armenia/37.htm, 2020-8-24.

Armenia Population. 2020. Demographics, Maps, Graphs. Accessed from https://worldpopulationreview.com /countries/armenia-population, 2020-8-24.

Aydin F. 2017. Investigation of Van Çaldıran plain surface waters in terms of drinking and ırrigation water. Journal of the Institute of Science and Technology, 7: 171–179.

Bababeylı̇ N, İmat F, Esedov X, Mustafayeva N. 2014. Güney kafkasyada aras su kavşağı barajındaki bazı metallerin (kontaminant etkilerinin) ekocoğrafi bakımdan incelenmesi. Coğrafya Dergisi, 1–13.

Boysan F, Şengörür B. 2009. Su sertliginin insan saglıgı için önemi. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13: 7–10.

Candan ED, Taş B. 2014. Melet ırmağında (Ordu) Cladophora crispata’da bazı ağır metal düzeyleri. Journal of FisheriesSciences.com, 8: 104–113.

Çebi U. 2019. Edirne İli Barajlarının Bazı Fiziko-Kimyasal Özellikleri ve Sulama Suyu Kalite Sınıfları. Toprak Su Dergisi, 8: 96–103.

Çelı̇ ker M, Öztürk M, Parlakyildiz N, Güler C. 2020. Hazar Gölü Havzasındaki (Elazığ) Yeraltı ve Yüzey Sularının İz Element İçerikleri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10: 53–62.

Çetı̇ n İ, Nalbantçilar MT, İncı̇ R, Nazı̇ k A, Tosun K. 2016. İçme Suyu Sodyum, Potasyum ve Klor Düzeylerinin, 55-70 Yaş Aralığındaki Kadınların Vücut Kompozisyonlarıyla Korelasyonu. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 6: 251–263.

Demirtaş A. 2008. Iğdır Ovası Drenaj Sularının Kalite Durumlarının Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39: 23–35.

Erdoğan Ö. 2016. Köprüçay Nehri Nehirağzı Bölgesinin Bazı Su Kalitesi Paremetrelerinin İncelenmesi. Yalvaç Akademi Dergisi, 1: 58–66.

Ergün A, Çolpan İ, Küçükersan S, Tuncer Ş, Yalçın S. 2017. Hayvan besleme ve beslenme hastalıkları. Pozitif Yayınları, Ankara.

F Nasehi, Monavari M, Naderi G, Vaezi M, Madani F. 2013. Investigation of heavy metals accumulation in the sediment and body of carp fish in Aras River. Iranian Journal of Fisheries Sciences, 12: 398–410.

Fujii H, Joki N 2017. Mineral metabolism and cardiovascular disease in CKD. Clinical and Experimental Nephrology, 21: 53–63.

Iğdır, Doğubayazıt Tendürek, Ağrı Dağı haritası. 1972. Harita Genel Müdürlüğü, Ankara.

Karademir B. 2009. The effects of oral Levothyroxine sodium application on serum copper concentration in rabbits. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 15: 937–942.

Karademir B. 2011. Effects of oral zinc sulfate applications at different pH (ascorbic acid, vinegar of graps and distillated water) on serum zinc levels in rabbits. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 58: 11–16.

Karademir B, Karademir G. 2009. Fluoride Levels of Drinking Waters of Farm Animal in Iğdır Province, Turkey. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 15: 919–923.

Karademir B, Eseceli H, Kart A. 2010. The effect of oral levothyroxine sodium on serum Zn, Fe, Ca and Mg levels during acute copper sulfate toxication in rabbits. Journal of Animal and Veterinary Advances, 9: 240–247.

Karademir B, Karademir G, Tarhane S, Çiftçi U, Koc E. 2009. The Effect of Oral Ampicillin Applicaitons on Liver Mineral Status. Journal of Animal and Veterinary Advances, 8: 1846– 1850.

Kaya F. 2015. Iğdir İlı̇ ’nı̇ n İdarı̇ Coğrafya Analı̇ zı̇ . Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8: 703–716.

Koç H, Doğru D, Han E. 2018. Yukarı Kızılırmak Havzası’nda ırmak sularının tarımda sulama amaçlı kullanım özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Türk Coğrafya Dergisi, 70: 57–70.

Koçak N, Güleç M, Tekbaş ÖF. 2011. Suyun Sertlik Derecesi ve Sağlık Etkileri. Water Hardness Level and Health Effects, 10: 187–192.

Muhamed PK, Vadstrup S. 2014. Zinc is the most important trace element. Ugeskrift for Laeger. 176.

Rusetskaya NY, Borodulin VB. 2015. Biological activity of selenorganic compounds at heavy metal salts intoxication. Biomeditsinskaia Khimiia, 61: 449–461.

Rusyniak DE, Arroyo A, Acciani J, Froberg B, Kao L, Furbee B. 2010. Heavy metal poisoning: management of intoxication and antidotes. EXS, 100: 365–396.

Şavı̇ k E, Demer S, Memı̇ ş Ü, Doguç D, Çalişkan T, Sezer M, Gültekı̇ n F, Özgür N. 2012. Isparta ve civarında tüketilen suların içerik ve sağlık açısından değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 19: 92–102.

Şi̇mşek O. 2020. Tuzluca ilçesinin idari sınır ve yapısında meydana gelen değişiklikler. Kafdağı, 5: 18–29.

Sonmez AY, Hasiloglu S, Hisar O, Aras Mehan HN, Kaya H. 2013. Fuzzy Logic Evaluation of Water Quality Classification for Heavy Metal Pollution in Karasu Stream, Turkey. Ekoloji 22: 43–50.

Sönmez AY, Hisar O, Yanık T. 2012. Karasu Irmağında Ağır Metal Kirliliğinin Tespiti ve Su Kalitesine Göre Sınıflandırılması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43: 69–77.

Türkiye Karayolları Atlası. 2008. Türkiye Cumhuriyeti Karayolları Genel müdürlüğü, Özel Koleksiyon, Atlas Yayınevi, İstanbul, Türkiye.

Verep B, Serdar O, Turan D, Şahı̇ n C. 2005. İyidere (Trabzon)’nin Fiziko-Kimyasal Açıdan Su Kalitesinin Belirlenmesi. Ekoloji, 15: 7–16.

WHO 2003. World Health Organization. Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases.

WHO. 2011. DataGuidelines for drinking-water quality.

Yılmaz İ, Kaylan V, Yanar M. 2020. Iğdır İli Büyükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Analizi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10: 684–693.