AYTÜL UÇAK KOÇ, Mete KARACAOĞLU, NURHAN GÜNAY, BURCU KESER

İlkbahar ve Yaz Mevsiminde Yetiştirilen, Çiftleştirme Kutularında ve Banka Kolonilerinde Depolanan Ana Arıların Maiyet Feromonlarının Belirlenmesi

Bu çalışmada, çiftleştirme kutularında ve banka kolonilerinde depolanan Kafkas ve Anadolu arısı Ege ekotipi ana arıların maiyet feromonları (9-ODA, 9 HDA, HOB, HVA, metil oeat, koniferil alkol, setil alkol ve linolenik asit) belirlenmiştir. Ana arılardan ilk grubu yumurtlamaya başladıktan 10±2 gün sonra ependorf tüplerine tek tek toplanmış ve -20°C’de analize kadar depolanmıştır (A grubu). Çiftleştirme kutusundan aynı gün toplanan ikinci grup ana arılar (10 Ege ve 10 Kafkas) banka kolonisinde 25 gün depolanmıştır (B grubu). Son grubu (C grubu) oluşturan ana arılar (10 Ege ve 10 Kafkas) ise, yumurtlamaya başladıktan 35±2 gün sonra çiftleştirme kutularından toplanmıştır. Bu sürelerin sonunda B ve C grubu ana arıları tek tek ependorf tüplerine alınarak -20°C’de analize kadar depolanmıştır. Depolanan ana arının baş, göğüs ve karın kısmında gaz kromotografi ile maiyet feromonları belirlenmiştir. Bulgulara göre, ana arı yetiştirme mevsimi, uygulama grupları (A, B ve C) ve genotipler bakımından 9 ODA ve 9 HDA değerleri arasındaki farklar önemsiz, vücut kısımları arasındaki farklılıklar ise önemli bulunmuştur. Ana arı yetiştirme mevsimi, uygulama grupları, genotip ve vücut kısımları bakımından HOB ve HVA değerleri arasındaki farklar da önemsiz olarak bulunmuştur. Araştırmada linolenik asit miktarı üzerinde uygulama grubunun, genotipin ve vücut kısımlarının etkilerinin önemli olduğu belirlenmiştir. Linolenik asitin ana arının karın kısmında, baş ve göğüs kısmına göre daha fazla salgılandığı ve farkların önemli olduğu belirlenmiştir. Genel olarak 9 ODA ve 9 HDA miktarları en yüksek ana arının baş kısmından, HOB ve HVA ise vücudun üç bölümünde eşit miktarlarda, linolenik asit ise en fazla karın kısmından salgılanmıştır. Çiftleştirme kutularında 35±2 gün yumurtlamasına izin verilen ana arılar, 10±2 gün yumurtlamasına izin verilen ve bankalanan ana arılara göre daha çok 9 ODA, 9 HDA, HOB, HVA salgılamışlardır.

Determination of the Retinue Pheromones in Queens Reared in Spring and Summer Seasons and Stored in Kirchain Mating Boxes and Reservoir Colonies

In this study, the retinue pheromones (9-ODA, R and S HDA, HOB, HVA, methyl oleate, conyferyl alcohol, palmityl alcohol and linolenic acid) of Caucasian and Aegean Ecotype of Anatolian queens stored in Kirchain mating boxes and Reservoir colonies were determined. After the queens beginning egg lying for 10±2 days was collected individually in eppendorf tubes and stored at -20°C until the analysis (group A). Second group queens (10 Aegean and 10 Caucasian) collected from Kirchain mating boxes in the same day stored 25 days in the reservoir colonies (B group). Also, the queens in the last group (10 Aegean and 10 Caucasian) were collected after beginning egg lying for 35±2 days (C group). After all, the queens in the group B and C put individually in eppendorf tubes and stored at -20°C until the analysis. Pheromones in the head, chest and abdomen of the stored queens were identified by gas chromatography. According to results, the differences in the values of 9 ODA and 9 HDA for were statistically insignificant for queen breeding season, application groups (A, B and C) and genotypes, but differences in body parts were determined to be statistically significant. The differences between HOB and HVA values were also statistically insignificant for queen breeding season, application groups, genotype and body parts. In the study, the effects of application group, genotype and body parts on the amount of linoleic acid were determined to be statistically significant. Linolenic acid secreted higher from the abdomen than that of the head and chest, and the differences among the body parts were also statistically significant. In general, 9 ODA and 9 HDA amounts were secreted the highest in the head of the queens, HOB and HVA were secreted equally amounts in the three parts of the body, and linolenic acid was secreted the highest from the abdomen. The queens allowed egg lying for 35±2 days in Kirchain mating boxes were secreted 9 ODA, 9 HDA, HOB and HVA more than the queens allowed egg lying for 10±2 days and stored reservoir colonies.

PDF

___

Akyol E. 1998. Kafkas ve Muğla Arılarının (Apis mellifera L.) Saf ve Karşılıklı Melezlerinin Morfolojik Fizyolojik ve Davranışsal Özelliklerinin Belirlenmesi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi (Basılmamış). 153s., Adana.
Akyol E, Kaftanoğlu O. 2001. Colony characteristics and the performance of caucasian (Apis mellifera caucasica) and Muğla (Apis mellifera anatoliaca) bees and their recirocal crosses, J. Apicult. Res., 40.11–15.
Apsegaite V, Skirkevicius A. 1999. Content of (E)-9-Oxo-2- Decenoic acid in pheromones of honeybee (Apis mellifera L.) queens Pheromones, 6: 27-32.
Barbier J, Lederer E. 1960. Chemical structure of the Royal substance of the queen bee (Apis mellifera L.), CR Acad Sci Ser III Sci Vie, 251:1131-1135.
Butler C, Paton P. 1962. Inhibition of queen rearing by queen honeybees (Apis mellifera L.) of different ages, Proc. R. Entomol. Soc.London, Ser. A,, no. 37:, pp. 114-116.,
Crewe RM, Velthuis HM. 1980. False queens:a consequence of mandibular gland signals in worker bees, Naturwissenschaften., no. 65: 467-469.
Dodoloğlu A, Genç F. 1997. Yetiştirme ve Tohumlama yöntemlerinin ana arıların (Apis mellifera L.) bazı özelliklerine etkileri, Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 21: 379-385.
Fıratlı Ç. 1988. Arılarda (Apis mellifera L.) genetik ıslah, Türkiye’de Hayvancılık, Genetik, İstatistik Sempozyumu. 13-14 Ekim 1988, A.Ü. Ziraat Fakültesi, Toplantı Salonu, Ankara.
Fıratlı Ç, Budak E. 1994. Türkiye’de çeşitli kurumlarda yetiştirilen ana arılar ile oluşturulan bal arısı (Apis mellifera L.) kolonilerinin fizyolojik, morfolojik ve davranış özellikleri, A.Ü. Ziraat Fakültesi, Yayın No:1390.
Gençer HV, Fıratlı Ç. 1999. Orta Anadolu ekotipleri (A. m. anatoliaca) ve Kafkas ırkı (A. m. caucasica) bal arılarının morfolojik özellikleri. Tr. J.of Veterinary and Animal Sciences, 23(1):107-113.
Gençer HV. 2003. Overwintering of honey bee queens en mass in reservoir colonies in a temperate climate and its effect on queen performance, Journal of Apicultural Research 42(4): 61-64.
Gençer HV, Karacaoğlu M. 2003. Kafkas ırkı (Apis mellifera caucasica) ve Kafkas ırkı ile Anadolu arısı-Ege ekotipi (Apis mellifera anatoliaca)’nin karşılıklı melezlerinin Ege bölgesi koşullarında yavru yetiştirme etkinlikleri ve bal verimleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Ziraat Fakültesi. Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 13 (1): 61-65.
Güler A, Kaftanoğlu O. 1999. Türkiye’de önemli balarısı (Apis mellifera L.) ırk ve ekotiplerinin göçer arıcılık koşullarında performanslarının karşılaştırılması, Tr. J. of Veterinary and Animal Sciences, 23 Ek Sayı 3. 577-581.
Güler A, Korkmaz A, Kaftanoğlu O. 1999. Reproductive characteristics of Turkish honeybee (Apis mellifera L.) genotypes, Hayvansal Üretim 39-40: 113-119.
Güler A, Alpay H. 2005. Reproductive characteristics of some honeybee (Apis mellifera L.) genotypes, Journal of Animal and Veterinary Advances, 4(10): 864-870.
Hoover SER, Keeling CI, Winston ML, Slessor KN. 2003. The effect of queen pheromones on worker honey bee ovary development, Naturwissenschaften, 90: 477-480.
Kaftanoğlu O, Kumova U, Pekel E. 1988. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümünde yetiştirilen Ana arıların ( Apis mellifera L.) Performansları ve Yetiştirme Yöntemlerinin Koloni Gelişimine Olan Etkileri Üzerinde Araştırmalar. Ç.Ü. Araştırma Fonu, I. Bilim Kongresi, (28-30 Kasım 1988), Çukurova Basımevi, Adana, Cilt 1:91-100.
Kaftanoğlu O, Kumova U, Bek Y. 1993. GAP Bölgesinde çeşitli bal arısı (Apis mellifera) ırklarının performanslarının saptanması ve bölgedeki mevcut arı ırklarının ıslahı olanakları, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi, Genel Yayın No: 74. Adana.
Karacaoğlu M, Fıratlı Ç, 1994. Orta Anadolu Karadeniz Geçit ve Ardahan izole bölge arı ekotiplerinin morfolojik özellikleri, GOÜ, Ziraat Fak. Dergisi, Cilt 11. Sayı 1.
Karacaoğlu M, Uçak A. 2002. Güney Ege koşullarında farklı dönemlerde yetiştirilen ana arılar ile oluşturulan kolonilerin gelişimi, III. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 14-16 Ekim 2002, Ankara.
Karacaoğlu M, Gençer HV, Uçak Koç A. 2003. Ege Bölgesi koşullarında ek beslemenin bal arısı (Apis mellifera L.) kolonilerinin yavru üretimi ve bal verimi üzerine etkileri. Hayvansal Üretim Dergisi, 44(2): 47-54.
Karacaoğlu M. 2004. Anadolu arısı Ege ekotipi (A. m. anatoliaca) ve İtalyan arısı (A. m. ligustica) X Ege ekotipi melezi arılarının morfolojik özellikleri ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 1 (2): 41-46.
Karacaoğlu M, Kösoğlu, M, Uçak Koç A. 2004. Farklı yöntemlerin Ege ekotipi (A. m. anatoliaca ) ve Kafkas (A. m. caucasica ) x Ege melezi bal arılarının arı sütü verimleri üzerine etkileri. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 1(1): 29-33.
Keeling CI, Slessor KN, Higo HA, Winston ML. 2003. New components of the honey bee (Apis mellifera L.) queen retinue pheromone, Proc Natl Acad Sci., 100:4486-4491.
Keeling CI, Slessor KN. 2005. A scientific note on the aliphatic esters in queen honey bees”, Apidologie, 36, 559-560. Moritz RFA, Crewe RM. 1991. The volatile emission of honeybee queens (Apis mellifera L). Apidologie, 22: 205– 212.
Naumann K. 1991. Grooming behaviors and the translocation of queen mandibular gland pheromone on worker honey bees (Apis mellifera L.), Apidologie, 22: 523-531.
Pain J, Barbier M, Roger B. 1967. Dosages individuels des acides ceto-9-decene-2oique et hydroxyl-10-decene-2oique dans les tetes des reines et des ouvrieres d’abeilles, Ann. Abeille., no. 10: 45-52.
Pain J, Roger B, Theurkauff J. 1972. Sur l’existence d’un cycle annuel de la production de pheromone (acide ceto-9-decene- 2-oique) chez les reines d’abeilles (Apis mellifera ligustica Spinola)., Paris, France.: Comptes Rendus des Seances de LAcademie de Science.
Pankiw T, Winston ML, Plettner E, Slessor KN, Pettis JS, Taylor OR. 1996. Mandibular gland compenents of European and Africanized honey bee queens (Apis mellifera L.) J. Chem. Ecol. 22: 605-615.
SAS. 1999. Statistical Analysis System for Windows (Released 8.2). SAS Institute Inc., Raleigh, North Carolina, USA.
Slessor KN, Kaminski LA, King GGS, Borden JH, Winston ML. 1988. The semiochemical basis of the retinue response to queen honey bees, Nature, 332: 354-356.
Strauss KH, Scharpenberg RM, Crewe F, Glahn H,. Moritz RFA. 2008. The role of the queen mandibular gland pheromone in honey bees (Apis mellifera): Honest signal or suppressive agent? Behavioural Ecology Sociobiology,, no. 62: 1523–1531.
Uçak Koç A, Karacaoğlu M. 2004. Effects of rearing season on the quality of queen honeybees (Apis mellifera L.) raised under the conditions of Aegean Region, Mellifera, Türkiye Arıcılık Dergisi, 4-7: 34-37.
Uçak Koç A, Karacaoğlu M. 2005. Anadolu arısı Ege ekotipi (A. m. anatoliaca) ana arılarında üreme özellikleri. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 2(1): 73-77.
Uçak Koç A, Karacaoğlu M. 2013. Kafkas (A. m. caucasica), İtalyan (A. m. ligustica) ırkları ve Anadolu Arısı Ege Ekotipi (A. m. anatoliaca) ile bazı melezlerinin Ege Bölgesi koşullarında koloni gelişimleri, e-TRALLEIS 1 (2013) 28- 35.
Uçak Koç A, 2014. Effects of altitude and beehive bottom board type on wintering losses of honeybee colonies under subtropical climatic conditions. Spanish Journal of Agricultural Research, 12(1): 151-158.