19472

Determination of Effects of Different Sowing Frequencies in Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Varieties to Yield and Yield Components

In wheat cultivation, sowing frequency is one of the crucial agronomic applications affecting grain yield. The aim of the research was to determine the effects of application of different sowing frequency (350, 500, 650 and 800 seeds m-2) for bread wheat cultivars (Alpu 01, Atay 85, Bezostaja 1, Harmankaya 99, Sönmez 01 and Sultan 95) on yield and yield components. Trials was carried out in Transitional Zone Agricultural Research Institute Eskişehir central campus fields during at 2012- 13 and 2013-14 crop seasons in irrigated and rain fed conditions with 3 replications in randomized complete blocks design. In this study, the factors such as grain yield, number of spike per square meter, spike length, number of grain per spike, weight of grain per spike and harvest index were examined in terms of sowing frequency applications and cultivars in both conditions. As a result, the maximum grain yield was obtained from 650 seeds m-2 in rainfed conditions and this value was obtained from the application 500 seeds m-2 in irrigated conditions. Harmankaya_99 variety reached the highest values in terms of grain yield in both conditions and followed this by Alpu01 variety. In both conditions spike length, number of grain per spike, weight of grain per spike and harvest index parameters decreased inversely with increasing sowing frequency, while the number of spike number per square meter increased in direct proportion to increased sowing frequency. In rainfed conditions while there was a positive correlation between the grain yield with number of spike per square meter and harvest index, there was negative correlation among grain yield with spike length, number of grain per spike and weight of grain per spike. There was found significant positive correlation between grain yield with spike length and harvest index in irrigated conditions.

Ekmeklik Buğdayda (Triticum aestivum L.) Farklı Ekim Sıklıklarının Verim ve Verim Bileşenleri Üzerine Etkisinin Belirlenmesi

Buğday tarımında ekim sıklığı, tane verimi etkileyen önemli agronomik uygulamalardan biridir. Araştırmanın amacı, ekmeklik buğday çeşitlerinde (Alpu01, Atay85, Bezostaja1, Harmankaya99, Sönmez01 ve Sultan95) farklı ekim sıklığı uygulamalarının (350, 500, 650 ve 800 tohum m-2 ) verim ve verim bileşenleri üzerine etkisinin belirlenmesidir. Denemeler 2012-2013 ve 2013-2014 ürün yıllarında Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Merkez Sultanönü yerleşkesinde sulu ve kuru (yağmura bağımlı) koşullarda tesadüf bloklarında faktöriyel deseninde 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Bu çalışmada her iki koşulda da ekim sıklığı uygulamaları ve çeşitler açısından tane verim, metrekarede başak sayısı, başak uzunluğu, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı ve hasat indeksi gibi unsurlar incelenmiştir. Sonuç olarak ekim sıklığı uygulamalarından en yüksek tane verimi kuru koşullarda 650 tohum m-2 uygulamasından; sulu koşullarda ise 500 tohum m-2 uygulamasından alınmıştır. Çeşitler değerlendirildiğinde her iki koşulda da tane verim açısından en yüksek değerlere Harmankaya99 çeşidi ulaşırken, bunu Alpu01 çeşidi takip etmiştir. Gerek sulu gerekse kuru koşullarda başak uzunluğu, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı ve hasat indeksi değerleri artan ekim sıklığı ile ters orantılı olarak azalırken, metrekarede başak sayısı artan ekim sıklığı ile doğru orantılı olarak artış göstermiştir. Araştırmada kuru koşullarda tane verim ile metrekarede başak sayısı ve hasat indeksi arasında pozitif korelasyon bulunurken başak uzunluğu, başakta tane sayısı ve başakta tane ağırlığı arasında negatif korelasyon önemli bulunmuştur. Sulu koşullarda ise tane verim ile başak uzunluğu ve hasat indeksi arasında pozitif korelasyon önemli bulunmuştur.

PDF

___

Acer S. 2004. Bazı makarnalık buğday çeşitlerinin verim ve kalite özellikleri üzerine farklı sulama zamanları ile azot dozlarının etkisi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi, Ankara

Adinew A. 2015. Effect of Seed Source and rates on productivity of Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Varieties at Kersa, Eastern Ethiopia. A Thesis Submitted to School of Plant Sciences, School of Graduate Studies Haramaya University

Anonim. 2015. GKTAEM İklim Verileri. Eskişehir

Anonim. 2018a. World population projected to reach 9.7 billion by 2050. http://www.un.org/ en/development/ desa/news/ population/ 2015-report.html. Erişim Tarihi: 19/01/2019

Anonim. 2018b. Nüfus Projeksiyonları, 2018-2080 http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30567. Erişim Tarihi: 19/01/2019

Ayrancı R. 2012. Farklı Kuraklık Tiplerinde Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Fizyolojik, Morfolojik, Verim ve Kalite Özellikleri Yönüyle Islahta Kullanılabilecek Uygun Parametrelerin Belirlenmesi. Seçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Doktora Tezi. Konya

Balkan A, Gençtan T. 2008. Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşitlerinde Farklı Sıra Arası ve Tohumluk Miktarının Tane Verimi ve Verim Unsurlarına Etkileri, Ankara Üniversitesi Ziraat Fak. Tarım Bilimleri Dergisi 2008, 14(1): 29-37

Baloch MS, Shah ITH, Nadim MA, Khan MI, Khakwani AA. 2010. Effect of seeding density and planting time on growth and yield attributes of wheat. J. Anim. Plant Sci, 20(4): p 239.

Başar H, Tümsavaş Z, Katkat AV, Özgümüş A. 1998. Effects of various nitrogen sources and the levels of nitrogen on yield and the yield components of the wheat cultivar Saraybosna.Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 22(1): 59-64.

Bavec M, Bavec F, Varga B, Kovacevic V. 2002. Relationships among yield, it’s quality and yield components in winter wheat (Triticum aestivum L.) cultivars affected by seeding rates. Die Bodenkultur 53(3): 2002

Belen S. 2016. Ekmeklik buğday çeşitlerinin (Triticum aestivum L.) farklı koşullarda morfolojik ve fizyolojik özelliklerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD

Bell MA, Fischer RA. 1994. Guide to plant and crop sampling: measurments and observations for agronomic and physiological research in small grain cereals, Wheat SpecialReport No. 32, CIMMYT.

Beres B, Clayton G, Harker KN, Blackshaw R, Graf R. 2007. Influence of seeding rate and cultivar on winter wheat establishment, yield, and weed competitiveness in southern and central Alberta, Canada. 152–3.

Blum A, Pnuel Y. 1990. Physiological attributes associated with drought resistance of wheat cultivars in a Mediterranean environment. Crop and Pasture Science, 41(5): 799-810.

Bulut S. 2009. Farklı Gübre Kaynakları ve Ekim Sıklığının Organik Buğdayda Bitki Gelişmesi, Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum

Bulut S. 2015. Adaptation of Some Bread Wheat Cultivars to Kayseri Conditions. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 3(12): 933-940.

Curtis BC, Rajaram S, Gómez Macpherson H. 2002. Bread wheat: improvement and production. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO).

Çekiç C, Savaşlı E, Dayıoğlu R, Önder O, Karaduman Y, Avcıoğlu R. 2008. Ekmeklik Buğdayda (Triticum aestivum L.) Ekim Zamanı ve Sıklığı ile Kalite Kriterleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi. Türkiye Tahıl Sempozyumu, Konya

Dahlke BJ, Opllnoer ES, Gaska JM, Martinka MJ. 1993. Influence of Planting Date and Seeding Rate on Winter Wheat Grain Yield and Yield Components. J. of Production Agric., 6(3): 408-414.

Darwinkel A, Ten Hag B A, Kuizenga J. 1977. Effect of sowing date and seed rate on crop development and grain production of winter wheat. Netherlands Jour. of Agricultural. Science.

Doğan R, Çelik N, Turgut İ. 1997. Saraybosna Ekmeklik Bugday Çesidinde Uygun Ekim Sıklıgı ve Azot Miktarının Belirlenmesi ile ilgili Bir Arastırma.Türkiye II.Tarla Bitkileri Kongresi, 36-40, Samsun.

Geçit HH. 1982, Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L. Em Thell) ceşitlerinde ekim sıklıklarına gore birim alan değerleri ile ana sap ve ceşitli kademedeki kardeşlerin tane verimi ve verim komponentleri uzerine araştırmalar. A.U. Ziraat Fak. Yay. Ankara.

Geleta B, Atak M, Baenziger PS, Nelson LA. Baltenesperger DD... 2002. Seeding Rate and Genotype Effect on Agronomic Performance and End-Use Quality of Winter Wheat. Crop Sci. 42: 827–832.

Genç İ. 1974. Yerli ve yabancı ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinde verim ve verime etkili başlıca karakterler üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Yay. No: 82, Bilimsel inceleme ve Araştırma Tezleri 10. Adana.

Haile D, Nigussie-Dechassa R, Abdo W, Girma F. 2013 Seeding Rate and Genotype Effects On Agronomic Performance and Grain Protein Content of Durum Wheat (Triticum turgidum L. var. durum) In South-Eastern Ethiopia. African Jour.of Food, Agri., Nutrition and Dev. 13 (3).

Heyne EG. 1987.Wheat and wheat improvement(Vol. 2). SH Mickelson, WR Luellen, DR Buxton (Eds.). Madison, WI: American Society of Agronomy.

Hışır Y, Çölkesen M. 2004. Kahramanmaraş Koşullarında Ekmeklik (Triticum aestivum L.) ve Makarnalık (Triticum durum L.) Buğdaylarda Farklı Ekim Yöntemi ve Ekim Sıklığının Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisi. KSÜ. Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(2).

Hobbs PR, Sayre KD. 2001. Managing experimental breeding trials. Application of physiology in wheat breeding’.(Eds MP Reynolds, JI Ortiz-Monasterio, A McNab) p48-58.

Jensen NF. 1988. Plant breeding methodology. John Wiley & Sons, Inc..

Karaman M. 2019. Evaluation of bread wheat genotypes in irrigated and rainfed conditions using biplot analysis. Applied Ecology and Environmental Research, 17(1): 1431-1450.

Kazan T, Doğan R. 2005. Pehlivan Ekmeklik Buğday (Triticum aest. var. aest. L.) Çeşidinde Ekim Zamanı ve Ekim Sıklığı Üzerine Araştırma Uludağ Üniversitesi Ziraat Fak. Dergisi. 19(1): 63–76.

Kün E. 1996. Serin iklim tahılları (3. Baskı). Ankara Üniv. Zir.Fak. Yay. No:1451, Ankara

Laghari GM, Oad FC, Tunio S, Chachar Q, Ghandahi AW, ... Ali

A. 2011. Growth and yield attributes of wheat at different seed rates. Sarhad J. Agric, 27(2): 177-183.

Li Y, Cui Z, Ni Y, Zheng M, Yang D, Jin M, Chen J. 2016. Plant Density Effect on Grain Number and Weight of Two Winter Wheat Cultivars at Different Spikelet and Grain Positions. PloS one, 2016 – journals.pllos.org

McMaster GS, Wilhelm WW, Bartling PN. 1994. Irrigation and culm contribution to yield and yield components of winter wheat. Agronomy Journal, 86(6): 1123-1127.

Mohammadi M, Sharifi P, Karimizadeh R, Shefazadeh MK. 2012. Relationships between Grain Yield and Yield Components in Bread Wheat under Different Water Availability (Dryland and Supplemental Irrigation Conditions). Available online at www.notulaebotanicae.ro Not Bot Horti Agrobo, 2012, 40(1):195-200 Print ISSN 0255-965X; Electronic 1842-4309

Munir M, Chowdhry MA, Malik TA. 2007. Correlation Studies among Yield and its Components in Bread Wheat under Drought Conditions. Int.J.Agri.Biol., 9(2): 287-290.

Naveed K, Khan MA, Baloch MS, Ali K, Nadim MA. 2014. Effect of different seeding rates on yield attributes of dualpurpose wheat. Sarhad J. Agric. 30(1): 83-91

Özdemir S. 2011. Farklı lokasyonarda ekilen buğday çeşitlerinin optimum ekim sıklığının belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Ünv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir

Öztürk A. 1996. Ekim Sıklığı ve Azotun Kışlık Buğday Genotiplerinde Fotosentez Alanının Büyüklüğü ve Süresi ile Verime Üzerine Etkileri. Ataturk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi, Erzurum.

Pearson K. 1920. Notes on the history of correlation. Biometrika, 13(1): 25-45.

Shahzad MA, Sahi ST, Khan MM, Ahmad M. 2007. Effect of sowing dates and seed treatment on grain yield and quality of wheat. Pakistan Journal of Agricultural Sciences

Student. 1908. The Probable Error of a Mean. Biometrica. Volume 6, Issue 1, 1-25

Sümer FÖ. 2008. Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşitlerinde Bitki Sıklığı ve Azot Dozlarının Verim, Verim Unsurları, Agronomik ve Kalite Özelliklerine Üzerine Etkileri ve Özellikler Arası İlişkiler. Aydın Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Aydın.

Valerio IP, Carvalho FIF, Oliveria AC, Benin G, Souza VQ. 2009. Seeding Density In Wheat Genotypes As A Function Of Tillering Potential. Sci. Agric. (Piracicaba, Braz.). V.66, n.1, p.28–39.

Weiner J, Griepentrog HW, KristensenL. 2001. Suppression of Weeds By Spring Wheat (Triticum aestivum L.) Increases With Crop Density and Spatial Uniformity. Journal of applied Ecology 38: 784– 790

Yürür N, Tosun O, Eser D, Geçit HH. 1981. Buğdayda ana sap verimi ile bazı karakterleri arasındaki ilişkiler. A.Ü.Z.F. Yayınları 755. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 443