Kübra Özdemir DİRİK, İbrahim SAYGILI, MAHİR ÖZKURT, Mehmet Ali SAKİN

Bazı Yerel Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Genotiplerinin Erken Gelişme Dönemindeki Tuz Stresine Toleransının İncelenmesi

Tuzluluk Dünya’da tarım alanlarında ciddi problemlere sebep olan en önemli abiyotik stres faktörlerinden biridir. Bu çalışma ile Türkiye’nin bazı illerinden toplanan ve ülkemizdeki tohum gen bankalarından temin edilen yerel ekmeklik buğday genotiplerinin erken gelişme dönemindeki tuz stresine toleransının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada materyal olarak 25 adet yerel ekmeklik buğday genotipi ve standart olarak da 4 adet tescilli ekmeklik buğday çeşidi kullanılmıştır. Genotipler tuz stresine tabi tutularak çimlenme oranı, kök uzunluğu, koleoptil uzunluğu, sürgün uzunluğu, çimlenme indeksi, kök taze ve kuru ağırlığı özellikleri ölçülmüştür. Çimlenme oranı kontrole göre tuz uygulamasında %39,1 oranında önemli bir şekilde azalmıştır. Çimlenme oranlarına göre incelenen genotipler arasında TR 53869, Kate A1 ve Pehlivan genotiplerinin erken gelişme dönemindeki tuz stresine toleranslı olduğu, TGB 000543 ve TR 63579 nolu genotiplerin ise duyarlı olduğu belirlenmiştir. İncelenen tüm özellikler dikkate alındığında TR 53869 nolu genotip erken gelişme dönemindeki tuz stresine toleranslı genotip olarak değerlendirilebilir. Bu genotipin buğday da tuz stresinin sorun olduğu bölgeler için ıslah çalışmalarında kullanılabileceği öngörülmüştür.

Examining of Salt Stress Tolerance of Some Local Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Genotypes at Early Growth Stage#

Salinity is one of the most important abiotic stress factors causing serious problems in agricultural areas in the world. In this study aimed to determine the salt stress tolerance of local bread wheat genotypes collected from some provinces of Turkey and provided from seed gene banks in our country in early growth stage. In the research, twenty five local bread wheat genotypes and four registered bread wheat cultivars as standard were used as material. Genotypes were subjected to salt stress germination percentage, radicle length, coleoptile length, shoot length, germination index, root fresh and dry weight, were measured. Germination percentage was decreased significantly by 39.1 % in salt application compared to the control. According to the germination percentages, TR 53869, Kate A1 and Pehlivan genotypes were found to be tolerant to salt stress in early growth stage TGB 000543 and TR 63579 were sensitive. Considering all traits investigated, genotype TR 53869 can be considered as a genotype tolerant to salt stress in early growth stage. It is predicted that this genotype can be used in breeding studies for the areas where salt stress is a problem in wheat.

PDF

___

Akbarimoghaddam H, Galavi M, Ghanbari A, Panjehkeh N. 2011. Effects of NaCl on the Germination, Seedling Growth and Water Uptake Of Triticale. Turkish J. Agric. Foresty, 30: 39-47.
Akçura M. 2006. Türkiye Kışlık Ekmeklik Buğday Genetik Kaynaklarının Karakterizasyonu. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Konya.
Baldwin AH, McKee KL, Mendelssohn IA. 1996. The Influence of Vegetation, Salinity and Inundation on Seed Banks of Oligohaline Coastral Marshes. American Journal of Botany, 83 (4): 470–9
Balkan A. 2011. Ekmeklik Buğdayda (Triticum aestivum L.) Kurağa Dayanıklıkla İlişkili Morfolojik ve Fizyolojik Özelliklerin Saptanması Üzerine Araştırmalar. Doktora Tezi. Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Tekirdağ.
Bayraklı F. 1998. Toprak Kimyası. O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: 26, 1. Baskı, Samsun.
Begum F, Karmoker JL, Fattah QA, Maniruzzaman AFM. 1992. The Effect of Salinity and Its Correlation with K+ , NA+ ,ClAccumulation in Germinating Seeds of Triticum aestivum L.cv. Akbar. Plant Cell Phsysiology, 33 (7): 1009-1114.
Bilgili D, Atak M, Mavi K. 2018. Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinde NaCI Stresinin Çimlenme ve Fide Gelişimine Etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23 (1): 85-96.
Budaklı Çarpıcı E, Erdel B. 2016. Determination of Responses of Different Alfalfa (Medicago sativa L.) Varieties to Salt Stress at Germination Stage. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26 (1): 61-67.
Dhanda SS, Sethi GS, Behl RK. 2004. Indices of Drought Tolerance in Wheat Genotypes at Early Stages of Plant Growth. J Agron Crop Sci, 190: 6-12.
Eskandari H, Kazemi K. 2011. Germination and Seedling Properties of Different Wheat Cultivars under Salinity Conditions. Not Sci Biol, 3 (3):130-134.
Fowler JL. 1991. Interaction of Salinity and Temperature on the Germination of Crambe. Agronomy Journal, Vol: 83, No: 1, 169-172.
Kaydan D, Yagmur M, Okut N. 2007. Effects of Salicylic Acid on the Growth and Some Physiological Characters in Salt Stressed Wheat (Triticum aestivum L.). Tarim Bilimleri Dergisi, 13, 114–119.
Kızılgeçi F, Yıldırım M, Akıncı C. 2010. Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Genotiplerinin Tuzluluğa Tepkilerinin Belirlenmesi. Bitkisel ve Hayvansal Üretim UDUSİS 2010, 301-307
Kızılgeçi F, Yıldırım M. 2014. Yabani Buğdayların Çimlenme Dönemi Tuz Stresine Dayanımının Belirlenmesi. Türkiye 5. Uluslararası Katılımlı Tohumculuk Kongresi, Diyarbakır.
Munns R. 2005. Genes and Salt Tolerance: Bringing Them Together. New Phytologist, 167 (3): 645-63.
Ozturk A, Taskesenligil B, Haliloglu K, Aydin M, Caglar O. 2016. Evaluation of Bread Wheat Genotypes for Early Drought Resistance Via Germination under Osmotic Stress, Cell Membrane Damage, and Paraquat Tolerance. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 40: 146-159.
Öner F, Kırlı A. 2018. Effects of Salt Stress on Germination and Seedling Growth of Different Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Cultivars. Akademik Ziraat Dergisi, 7 (2): 191- 196.
Saboora A, Kiarostami K, Behroozbayati F, Hajihashemi S. 2006. Salinity (NaCl) Tolerance of Wheat Genotypes at Germination and Early Seedling Growth. Pakistan Journal of Biological Sciences, 9 (11): 2009-2021.
Sadat Noori SA, McNeilly T. 2000. Assessment of Variability in Salt Tolerance Based on Seedling Growth in Triticum durum Desf. Genetic Resources and Crop Evolution 47: 285–291.
Shahzad A, Ahmad M, Iqbal M, Ahmed I, Ali GM. 2012. Evaluation of Wheat Landrace Genotypes for Salinity Tolerance at Vegetative Stage by Using Morphological and Molecular Markers. Genetics and Molecular Research, 11 (1): 679-692.
Soltani A, Khodarahmpour Z, Jafari AA, Nakhjavan S. 2012. Selection of Alfalfa (Medicago sativa L.) Cultivars for Salt Stress Tolerance Using Germination Indices. African Journal of Biotechnology, 11 (31): 7899-7905.
Sourour A, Neila R, Zoubeir C, Saddreddine B, Feker K, Themir B, Mayada M, Mongi BY. 2014. Effect of Salt Stress (Sodium Chloride) on Germination and Seedling Growth of Durum Wheat (Triticum durum Desf.) Genotypes. International Journal of Biodiversity and Conservation. 6 (4): 320-325.
Torabi M, Halim RA, Sinniah U, Choukan R. 2011. Influence of Salinity on the Germination of Iranian Alfalfa Ecotypes. African Journal of Agricultural Research, 6 (19): 4624-4630.