Bu makale, Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde yetişmiş önemli subaylardan Ali Fuad Erden’in askeri tarih çalışmaları üzerine bir değerlendirmedir. Üç farklı dönemde (II. Abdülhamid, II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet) eserlerini yayınlamış olan Ali Fuad Erden, faydacı bir anlayışla, modern subaylara yönelik olarak öğretici bir dille bu eserleri kaleme almıştır. Avrupa dillerine hâkimiyeti sayesinde ele aldığı harpleri çok yönlü inceleyen yazar, nakilci bir yazım tarzı kullanmamış, elde ettiği bilgileri irdeleyerek gerektiği yerde tashihler yapmıştır. Onun eserlerinde savaş, hazırlık safhasından muharebelerin icrasına, neticelerine değin bir bütün olarak, kapsamlı şekilde ele alınmıştır. Öğretici amaçlarla yazılmış olduğu için tüm eserlerinde gerek metin aralarında, gerekse ayrı kısımlar olarak mütalaalarına yer vermiştir. Suriye Cephesi’ndeki hatıralarını faydacı bir anlayışla yazmamış olmasına rağmen, orada da aynı yöntemleri uygulamıştır. Tüm eserlerinde kumandanlık becerilerinin, muharebelerde kullanılan taktiklerin, dolayısıyla subayların eğitimli olmalarının önemini vurgulamıştır. Ali Fuad Bey’in eserlerinin incelenmesi hem ele alınan harplerin tetkiki, hem de Osmanlı’dan Cumhuriyet’e askeri tarih çalışmalarının gelişiminin takip edilmesi açısından faydalıdır.

This article is an assessment of the works of Ali Fuad Erden, a late era prominent Ottoman officer, on military history. Ali Fuad Erden, who published his works in three different eras of Abdulhamid II, Young Turks, Republican, used didactic approach in narration as his aim was pragmatic: to educate young, modern Ottoman officers. Thanks to his knowledge on several European languages, he could examine the wars multilaterally, from different perspectives. It should be noted that Ali Fuad Erden did not cite verbatim his sources, but instead he corrected them when it is necessary. Wars were discussed in his books comprehensively; from military preparations to combats, to outcomes. As the aim was pragmatic, he included his remarks both within the text and in separate sections.Although the author did not write his memories about the Syrian front with the same pragmatic goal, methods applied in that book were the same. He emphasized in all hisworks the importance of the knowledge and skills of commanders, tactical maneuvers in combats, so the education of officer corps. The examination of Ali Fuad Erden’s worksis beneficial both for studying the related wars, and tracing the development of military history studies from the late Ottoman to the Republican periods.