Türkiye'de Psikolojik Uygulama, Araştırma ve Yayınlarında Etik İlkeler, Tartışma VIII: Aşırmayı Önlemek

Aşırmanın işlenebilecek en büyük akademik suçlardan birisi olduğu kabul edilmektedir. Aşırma (intihal), "birisinin başka bir kişinin çalışmasını kendi çalışması olarak öne sürmesi veya sunmasına dayanan akademik bir yanlış ya da ayıptır" (Gordon, Simmons ve Wynn, 1999). New Webstre's Encyclopedic Dictionary of Language'de (1997, s. 508) verilen tanıma göre aşırma "bir başka yazarın dilinin ve düşüncelerinin yetkisiz kullanımı ve onların kendisine ait gibi sunulması" demektir (Plagiarism and how to avoid it, 2001). Lunsford ve Conners'a (1989) göre aşırma "orijinal yazara kredi verilmeden birisine ait kelimelerin kullanımıdır". Benzer bir tanım ise, bir başkasına ait fikirlerin veya açıklamaların uygun kredi verilmeden veya izin alınmadan kullanılıyor olmasıdır (Gibaldi ve Achtert, 1988; Jones, 1999). Daha basit bir ifade ile aşırma bir başkasının fikirlerinin ya da sözlerinin alınması ve asıl yazan uygun bir biçimde verilmemesidir. Bir başkasının çalışmasının yeterince bilgi verilmeden kopya edilmesi davranışı olarak da tanımlanabilir. Aşıran kişi kopya edilen çalışmayı yapan yazara uygun kredi vermez ve saklamaya çalışır. Aşırılmış bir çalışma asla kişinin kendi çalışması değildir. Aşırma araştırmanın güvenirliğini, bütünlüğünü bozar ve akademik özgürlüğün yanlış kullanılmasıdır. Yazılarda diğerlerinin sözleri ve fikirlerini alır ve kullanırız. Bilim araştırma, anlama ve diğerlerinin çalışmaları üzerine kurulur. Ancak bütün bu kullanılan materyaller ya da kaynaklar uygun bir biçimde kaynak gösterilerek verilmelidir. Talab (2000), araştırma projeleri ile uğraşan öğrencilere üç altın kuraldan söz eder. Bu kurallar kullanılan her bir materyal ya da kaynak için uygun stillere göre (APA, Chicago stili gibi) kredi verme biçiminin kesinlikle benimsenmesini gerektirmektedir. Aşırma kaynak göstermeden bir başkasının çalışmasını, fikirlerini ve sözlerini kullanmaktır. Başkalarına ait kelimeler "..." içinde gösterilmeli ve mutlaka atıfta bulunulmalıdır. Kişi kendi kelimeleri ile bazı açıklamalar bile getirse alıntı yaptığını kaynak göstererek belirtmelidir (APA Manual). En çok kullanılan aktarma biçimi olan APA' ya göre, yazarın soyadı ve yayın yılı verilerek metin içinde kaynak gösterilir. Diğer bir kullanış biçimi ise aktarmanın hemen sonuna bir numara verilerek, hemen o sayfanın altında dipnot olarak verilmesidir. Metin içinde kullanılan her kaynak mutlaka kaynakça listesinde verilmelidir.