Sözel Mekansal Bellek: Sözel Mekansal Bilgilerin Kodlanması ve Nesnelerin Yerlerini Hatırlama

Son yıllarda mekansal bellek ve özellikle görsel-mekansal bellekle ilgili araştırmaların sayısında önemli bir artışın olmasına rağmen, sözel mekansal bellekle ilgili çalışmaların azlığı dikkat çekicidir. Bu çalışmada, görünümleri T ve F harflerine benzediği için T-Dairesi ve F-Dairesi adı verilen iki apartman dairesindeki eşyaların yerleriyle ilgili sözel mekansal bilgilerin kodlanması ve hatırlanmasında oluşan yer hataları incelendi. Sözel mekansal bilgilerin kodlanmasına çift-görev işleminin etkisinin de araştırıldığı bu çalışmada denekler, 7 eşyanın yerini tek-görev veya çift-görev koşullarında öğrendi. Eşyaların yerleriyle ilgili tarifler dinletilmeden önce, daireyi zihinlerinde canlandırabilmeleri için deneklere A4 kağıdına çizilmiş bir daire krokisi gösterildi. Ayrıca, eşyaların isimleri de deneklere bir liste halinde verildi. Dolayısıyla, eşyaların isimlerinin hatırlanmasına gerek kalmadan sadece yerleriyle ilgili bilgilerin hatırlanması gerekli kılındı. Araştırma sonuçları çift-görev koşullarında doğru hatırlanan yer sayısında anlamlı bir düşüşün olduğunu ve buna paralel olarak yapılan yer hatası sayısında da bir artışın olduğunu gösterdi. Sonuçlar sözel mekansal bellek üzerine yapılan az sayıdaki araştırmalardan biri olan Salway ve Logie'nin (1995) bulgularıyla karşılaştırılarak tartışıldı.

Verbal Spatial Memory: Remembering Locations of Household Objects from Verbal Spatial Descriptions

Although in recent years there has been a substantial increase in research on spatial memory, and in particularly visual-spatial memory, there seems to be a few studies on verbal-spatial memory. The present study examined encoding of verbal-spatial information involving locations of furniture in what were called a T-shaped house and a F-shaped house because the shapes of layout plans of the houses resembled the letter T or F. Encoding demands of the verbal-spatial memory task were assessed by using a dual task methodology. Locations of 7 objects were learned under single task or dual task conditions. The participants were presented a layout plan of a house drawn on an A4 paper to get a mental image of the rooms before they listened to verbal descriptions about locations of the objects. They were also given a list containing the names of the objects so that they did not need to remember the names of the objects but just their locations in a room. The dual task performance led to a significant drop in the number of correct locations recalled and an increase in mislocated objects. The present results are discussed in relation to the findings of Salway & Logie's (1995) study.

PDF

___

Atkinson, R. C., & Shiffrin, R. M. (1968). Human memory: a proposed system and its control process. In K.W. Spence and J.T. Spence (Eds.) The Psychology of Learning and Motivation: Advances in Research and Theory, (Vol. 2, pp. 89-195). New York: Academic Press.
Baddeley, A. D. (1986). Working Memory. Oxford: Oxford University Press.
Baddeley, A. D. (1996). Exploring the central executive. The Quarterly Journal of Experimental Psychology, 49A, 5-28.
Baddeley, A. D., & Hitch, G. J. (1974). Working memory. In G. Bower (Ed), Recent Advances in Learning and Motivation (Vol. 8, pp. 47-90). New York: Academic Press.
Baddeley, A.D., Lewis, V., Eldridge, M., & Thomson, N. (1984). Attention and retrieval from long term memory. Journal of Experimental Psychology: General, 113, 518-540.
Brooks, L. R. (1967). The suppression of visualisation by reading. Quarterly Journal of Experimental Psychology, 19, 289-299.
Brooks L. R. (1968). Spatial and verbal components in the act of recall. Canadian Journal of Pychology, 22, 349-368.
Cinan, S. (2001). 56 Kategoriden kelimelerin frekanslar›. Tecrübi Psikoloji Çal›flmalar›, 22, 155-226.
Cinan, S. (2003). Executive processing in free recall of categorized lists. Learning and Motivation, 34, 240-261.
Coleman, B., & Lefevre, J. (2002, Haziran). Canadian Society for Brain, Behaviour, and Cognitive Science konferans›nda sunulan poster, Vancouver B.C., Canada.
Della Sala, S., Gray, C., Baddeley, A, Allamano, N., & Wilson, L. (1999). Pattern span: a tool for unwelding visuo-spatial memory. Neuropsychologia, 37, 1189-1199.
Er, N. (1997). Çal›flma belle¤inin yap›sal ve ifllemsel kapasitesinin incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 12 (39), 1-21.
Er, N. (1999). Çal›flma belle¤inde görsel-mekansal kopyalama ve fonolojik döngü bileflenleri aç›s›ndan kaynak da¤›l›m›. Türk Psikoloji Dergisi, 14 (43), 35-58.
Eslinger, P. J. (1996). Conceptualizing, describing, and measuring components of executive function: a summary. In G. R. Lyon and N. A. Krasnegor (Eds), Attention, Memory, and Executive Function (pp.367-395). Baltimore, Maryland: Paul H. Brooks Publishing Co.
Hartley, A. A., & Speer, N. K. (2000). Locating and fractionating working memory using functional neuroimaging: storage, maintenance, and executive functions. Microscopy Research and Technique, 51, 45-53.
Kahneman, D. (1973). Attention and Effort. Englewood Cliffs: Prentice Hall.
Logie, R. H. (1995). Visuo-Spatial Working Memory. Hove: Lawrence Erlbaum Associates Ltm.
McNamara, T. P., Hardy, J. K., & Hirtle, S. C. (1989). Subjective hierarchies in spatial memory. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition,15, 211-227.
Milner, B. (1963). Effects of different brain lesions on card sorting. Archives of Neurology, 9, 90-100.
Mou, W., & McNamara, T. P. (2002). Intrinsic frames of reference in spatial memory. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 28, 162-170.
Paivio, A., & Csapo, K. (1969). Concrete image and verbal memory codes. Journal of Experimental Psychology, 80, 279-285.
Richardson, J. T. E., & Barry, C. (1985). The effects of minor closed head injury upon human memory: further evidence on the role of mental imagery. Cognitive Neuropsychology, 2, 149-168.
Salway, A. F. S. (1991). Random generation in the working memory dual-task paradigm. Unpublished PhD thesis, University of Aberdeen, Scotland, UK.
Salway, A. F. S., & Logie, R. H. (1995). Visuospatial working memory, movement control and executive demands. British Journal of Psychology, 86, 253-269.
Shelton, A. L., & McNamara, T. P. (2001a). Systems of spatial reference in human memory. Cognitive Psychology, 43, 274-310.
Shelton, A. L., & McNamara, T. P. (2001b). Visual memories from nonvisual experiences. Psychological Science, 12, 343-347.
Wickens, C. D. (1991). Processing resources and attention. In D.L. Damos (Ed.) Multiple-Task Performance. London: Taylor & Francis Ltd.W.