Haluk ERDOĞAN, Halit KAPLAN, Bayram ÇOBAN, Burhan TOPAL, Nesrin ÜLKÜ, Esra BAKIN

Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu etkenleri ve antibiyotik dirençlerinin beş yıllık değerlendirmesi

Amaç: Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu etkenlerinin ve direnç oranlarının yıllara göre dağılımı ile değişimlerini göstererek en uy- gun antibiyotikleri seçmek. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada Başkent Üniversitesi Alanya Araş- tırma ve Uygulama Hastanesi otomasyon sistemi, mikrobiyoloji kayıt defteri geriye dönük taranmıştır. 105 koloni (cfu/mL) üzeri tek mikroorganizma üremesi değerlendirmeye alınmıştır. Çalışma sü- resince 10 691 idrar kültürü çalışılmış, 392sinde (%3,7) üreme sap- tanmıştır. Bulgular: Üremesi olan örneklerin 309u (%78,8) kızdır. Yenidoğan döneminde 32 (%8,2) hastada üreme olmuştur. Escherichia coli (E. coli) %68,4 hastada en sık üretilen mikroorganizma olmuştur. Klebsi- ella spp. %12,0; Enterobacter spp. %10,7; Proteus spp. %5,1 hastada et- kendir. E. coli suşlarında sefalotine (%62,1), trimetoprim-sülfametak- sazole (%43,1), amoksisilin klavulanata (%34,8), ampisiline (%30,4), sefiksime (%26,3), nitrofurantoin (%3,6) direnç saptandı. Ampisilin, Klebsiella için %93,2, Enterobacter için %83,4 oranında en yüksek direnç saptanan antibiyotikti. Klebsiella spp. yenidoğanlardaki en sık (%40,6) üreyen patojen olmuştur. Beş yıllık izlemde E. coli amoksisi- lin klavulanat direnci %40,3ten %31,3e gerilerken, trimetoprim-sül- famethoksazol (TMP-SMX) direnci %45,6dan %34,7ye düşmüştür. Çıkarımlar: Çocukluk çağı idrar yolu enfeksiyonlarında ilk seçenek olan birinci kuşak sefalosporinlere, ampisilin, amoksisilin-klavulanat ve TMP-SMXe yüksek direnç bulunmuştur. Merkezimizde karbape- nem (meropenem, imipenem) direnci saptanmamıştır. Düşük direnç nedeniyle nitrofurantain, aminoglikozidler, sefiksim hastanemizde körleme tedavide önerilebilecek antibiyotiklerdir. Antibiyotik tedavi- si in vitro antibiyotik duyarlılık sonuçlarına göre yeniden kararlaştı- rılmalıdır. (Türk Ped Arş 2014; 49: 124-9)

Five-year assessment of causative agents and antibiotic resistances in urinary tract infections

Aim: To show the distribution and changes of causative agents of urinary tract infections in children and resistance rates by years and select the most appropriate antibiotics. Material and Methods: In this study, the Başkent University Alanya Research and Application Hospital automation system microbiology recording book was screened retrospectively. Growth of a single mi- croorganism above 105 colonies (cfu/mL) was included in the assess- ment. Throughout the study, 10 691 urinary cultures were studies and growth was found in 392 (3.7%). Results: Three hundred and nine (78.8%) of the samples with growth belonged to girls. Growth was found in the neonatal period in 32 patients (8.2%). The most commonly isolated microorganism was Escherichia coli (E. coli) which was found in 68.4% of the patients. Klebsiella spp. were found with a rate of 12.0%; Enterobacter spp. were found with a rate of 10.7% and proteus spp. were found with a rate of 5.1%. Resistance to cefalotin (62.1%), trimethoprim-sulfamethoxas- ole (43.1%), amoxycillin-clavulanate (34.8%), ampicillin (30.4%), ce- fixim (26.3%) and nitrofurantoin (3.6%) was found in E. coli species. The antibiotic which had the highest resistance rate was ampicillin with a rate of 93.2% for klebsiella and 83.4% for enterobacter. Kleb- siella spp. were the most commonly grown pathogens in newborns (40.6%). In a follow-up period of 5 years, the resistance of E. coli to amoxycillin-clavulanate regressed from 40.3% to 31.3%, while the resistance to trimethoprim-sulfamethoxasole (TMP-SMX) regressed from 45.6% to 34.7%. Conclusions: A high resistance against first-generation cephalosporins, ampicillin, amoxycillin-clavulanate and TMP-SMX which are the first-line antibiotics in childhood urinary tract infections was found. Carbapenem (meropenem, imipenem) resistance was not found in our center. Nitrofurantoin, aminoglycosides and cefixime can be recommended for empirical treatment in our hospital because of low resistance. Antibiotic treatment should be redecided according to in vitro antibiotic sensitivity results. (Türk Ped Arş 2014; 49: 124-9)

PDF

___

Söylemezoğlu O. Üriner sistem enfeksiyonları. İçinde: Hasa- noğlu E, Düşünsel R, Bideci A, (eds). Temel pediatri. Ankara: Gü- neş Tıp Kitabevleri; 2010: 929-35.
Berger E, Langlois V. Nephrology. In: Dipchand A, Friedman J, (eds). The hospital for sick children handbook of pediatrics. 11th edt. Toronto: Saunders Elsevier; 2009: 632-4.
Larcombe J. Urinary tract infection in children. BMJ 1999; 319: 1173-5. [CrossRef]
Sirin A, Emre S, Alpay H, Nayir A, Bilge I, Tanman F. Etiology of chronic renal failure in Turkish children. Pediatr Nephrol 1995; 9: 549-52. [CrossRef]
Elder JS. Urinary tract infections. In: Kliegman RM, Stanton BF, St Geme JW, (eds ). Nelson textbook of pediatrics. 19th edt. Phi- ladelphia: Elsevier Saunders, 2011: 1829-34. [CrossRef]
Özen M. İdrar yolu enfeksiyonları. İçinde: Kara A, (çev. ed). Ço- cuk enfeksiyon hastalıkları klinik rehberi. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri, 2008: 102-7.
Clinical and laboratory standarts institute. Performance stan- dards for antimicrobial testing. 7th International. CLSI Docu- ment, 2007: M100- S16.
Tapısız A. Üriner enfeksiyonlarda antibiyotik kullanımı. 8. Ulu- sal Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Kongresi, 10-14 Mayıs 2013, Antalya, konuşma metinleri ve bildiri özetleri kitabı, 37-41.
Wald ER. Cystitis and pyelonephritis. In: Feigin RD, Cherry JD, Demler-Harrison GJ, (eds). Textbook of pediatric ınfectious di- seases. 6th edt. Philadelphia: Saunders, 2009: 554-69.
Zaffenollo M, Malerba G, Cataldi L, et al. Genetic risk for recur- rent urinary tract infections in humans: A systematic review. J Biomed Biotechnol 2010; 2010: 321082.
Newman TB. The new American Academy of Pediatrics urinary tract infection guideline. Pediatrics 2011; 128: 572-5. [CrossRef]
Subcommittee on Urinary Tract Infection, Steering Committee on Quality Improvement and Management, Roberts KB. Uri- nary tract infection: clinical practice guideline for the diagnosis and management of the initial UTI in febrile infants and child- ren 2 to 24 months. Pediatrics 2011; 128: 595-610. [CrossRef]
Paintsil E. Update on recent guidelines for the management of urinary tract infections in children: the shifting paradigm. Curr Opin Pediatr 2013; 25: 88-94. [CrossRef]
Penesi M, LErario I, Travan L, Ventura A. Managing children under 36 months of age with febrile urinary tract infection: a new approach. Pediatr Nephrol 2012; 27: 611-5. [CrossRef]
Williams K, South M. Pros and cons of antibiotics for preven- ting recurrent urinary tract infection. J Paediatr Child Health 2013; 49: 75-7. [CrossRef]
Mir S, Erdoğan H, Güler S, Şengül GN, Koyu A, Aydemir Ş. Ço- cuk yaş grubu idrar yolu enfeksiyonlarında Ege Bölgesi antibi- yotik direnci. Ege Tıp Dergisi 2002; 41: 207-10.
Yılmaz E, Özakın C, Sınırtaş M, Gedikoğlu S. Uludağ Üniversite- si laboratuarında 1999-2002 yılları arasında idrar örneklerinde izole edilen mikroorganizmalar ve antibiyotik duyarlılıkları. İn- fek Derg 2005: 91-6.
Yılmaz R, Karaaslan E, Özçetin M, ve ark. Çocuklarda idrar yolla- rı enfeksiyonu etkenleri ve antibiyotik duyarlılıkları. J Contemp Med 2012; 2: 17-21.
Yuksel S, Ozturk B, Kavaz A, ve ark. Antibiotic resistance of uri- nary tract pathogens and evaluation of empirical treatment in Turkish children with urinary tract infections. Int J Antimicrob Agents 2006; 28: 413-6. [CrossRef]
İpek IO, Bozaykut A, Arman DC, Sezer RG. Antimicrobial re- sistance patterns of uropathogens among children in Istanbul, Turkey. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2011; 42: 355-62.
Senel S, Karacan C, Erkek N, Göl N. A Single-center experience of antimicrobial resistance patterns in pediatric urinary tract in- fection. Med Princ Pract 2010; 19: 359-63. [CrossRef]
Güneş H, Donma MM, Nalbantoğlu B. Namık Kemal Üniversi- tesi Araştırma ve Uygulama Hastanesine başvuran çocuklarda idrar örneklerinden izole edilen etkenler ve antibiyotik direnç durumları. Cumhuriyet Med J 2013; 35: 1-8. [CrossRef]
Küçükbasmacı Ö, Çelik N. Çocuk hastaların idrar örneklerin- den izole edilen bakteriler ve antibiyotiklere duyarlılıkları. Türk Mikrobiyol Cem Derg 2009; 39: 40-3.
Aydemir C, Polat R, Eldeş N, ve ark. Çocukluk çağı üriner sistem sistem enfeksiyonlarında izole edilen patojenler ve antibiyotik direnci. Ulusal Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Kongresi Poster Bildiriler. J Pediatr Inf 2007; 1: 93.
Gündüz T, Tosun S, Demirel MM, Pelin E. Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonlarında antibiyotik direnci: Beş yıllık sonuçlar. Pam Med J 2008; 1: 87-90.
Mir S, Dönmez O, Kabasakal C, Sönmez F, Cura A. Çocukluk çağı idrar yolu enfeksiyonlarında ilk tedavi seçeneği ne olmalıdır? Türk Nefrol Diyal Transplant Derg 1997; 2: 149-53.
Güner ŞN, Göktürk B, Bayrakçı US, Baskın E. Çocuklarda idrar örnek- lerinden saptanan toplum kaynaklı gram negatif mikroorganizma- ların dağılımı ve 2003-2010 yılları arasında antibiyotik direncindeki artışın değerlendirilmesi. Türk Ped Arş 2012; 47: 107-3. [CrossRef]
Salduz ZİY, Yiğit Ö. Antibiotic Susceptibility of Bacteria Isolated From Children with Urinary Tract Infection. J Pediatr Inf 2010; 4: 138-42. [CrossRef]
Şahin İ, Öksüz Ş, Kaya D, Şencan İ, Gülcan A. Çocuk yaş grubun- da servis ve poliklinik kökenli üropatojen gram negatif çomak- ların antibiyotik duyarlılıkları. ANKEM Derg 2004; 18: 101-4.
Cebe A, Ayvaz A, Yıldız N, Çetinkaya S. Sivas ilinde çocukluk çağı idrar yolu enfeksiyonlarında idrar kültür sonuçları: İlk tedavi se- çimi nasıl olmalıdır? Van Tıp Dergisi 2008: 15: 7-12.
Motor VK, Tutanç M, Arıca V, Arıca S, Ay B. Üropatojen Esche- richia Coli suşlarının üriner sistem enfeksiyonlarının tedavisin- de sık kullanılan antibakteriyel ajanlara duyarlılıkları. ANKEM Derg 2010; 24: 198-201.
Abuhandan M, Güzel B, Oymak Y, Çiftçi H. Antibiotic sensitivity and resistance in children with urinary tract infection in Sanli- urfa. Turkish Journol of Urology 2013; 39: 106-10. [CrossRef]
Üstün C, Demir YS, Demir S, Demirören S, Kurtoğlu MG. Pe- diyatrik yaş grubu toplum kökenli üriner sistem enfeksiyonla- rından izole edilen Escherichia coli ve Klebsiella spp. suşlarının in-vitro antibiyotik direnci. ANKEM Derg 2009; 23: 155-60.
Çetin H, Öktem F, Örmeci AR, Yorgancıgil B, Yaylı G. Çocukluk çağı idrar yolu enfeksiyonlarında Escherichia coli ve antibiyotik direnci. S.D.Ü. Tıp Fak Derg 2006; 13: 12-6.
Erdoğan H, Arslan H. Çocuklarda toplum kaynaklı üriner sistem infeksiyon etkenleri ve antibiyotik duyarlılıkları. Nobel Med 2011; 7: 15-8.
Canter D. İdrar Yolu Enfeksiyonu. İçinde: Çoban A, İnce Z.(çev. yazarı). Neonatoloji: Tedavi, girişimler, sık karşılaşılan sorunlar, hastalıklar ve ilaçlar. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi; 2012: 722-3.
Arıkan Fİ, Acar BÇ, Tıraş Ü, ve ark. Yenidoğan idrar yolu enfek- siyonları. Bakırköy Tıp Dergisi 2009; 5: 109-12.
Cataldi L, Zaffenello M, Gnarra M, Fanos V. Urinary tract infecti- on in the newborn and the infant: state of the art. J Matern Fetal Neonatal Med 2010; 23: 90-3. [CrossRef]