1914

Üniversite Kütüphanelerinde Bütçe Dışı Finans Kaynaklarının Kullanımı ve Türkiye'deki Üniversite Kütüphaneleri İçin Alternatif Finansman Modeli Önerisi

Hızla gelişen dünyada üniversite kütüphaneleri de büyük fırsatlar ile karşı karşıyadır. Bilginin üretilmesinde yüksek hızlara ulaşılması onun depolanması ve kullanıcılara sunulması sürecinde de önemli gelişmeleri zorunlu kılmıştır. Gelişen teknoloji bu alandaki talepleri karşılamakta gecikmemiştir. Buna karşılık gelişen teknolojinin ve artan miktarda bilginin kütüphane kullanıcılarına sunulması her geçen gün daha fazla finansal kaynak gerektirmektedir. Geleneksel finans kaynağı olarak görülen kamu fonları doğal sınırlarına ulaşmıştır. Kendini geliştirmek ve kullanıcılarına kaliteli hizmeti sürekli olarak sunmak çabasında olan üniversite kütüphaneleri yeni açılımlar geliştirmek zorundadır. Bu konuda literatürde yer bulan gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin uygulamaları incelenmiştir. Böylece Türkiye'nin uluslararası uygulamalar bakımından konumu belirlenerek alternatif öneri geliştirilmeye çalışılmıştır. En dikkate değer katkının bağış fonları aracılığı ile sağlanacağı öngörülmektedir. Özellikle ABD de yaygın biçimde uygulama alanı bulan bağış fonları ve bu uygulamanın gerçekleştirilmesinde belirleyici unsur olarak kütüphanelerde bütçe dışı finans kaynakları temininde uzman kişilerin istihdamı üniversite kütüphanelerinin gelişiminde önemli bir dönüm noktası olarak görülmektedir.

Using of Out Budget Financial Resources in University Libraries and Proposal for an Alternative Financing Model in Turkey

Like other organizations, university libraries have a lot of opportunities in today's rapidly developing world. Reaching a very high speed in information production necessitates important development in its storing and retrieval to present it to users. Advancement of technology has not only provided new opportunities but has also generated new demand in these fields. However, technological developments and rapidly rising information requirements of library users requires much more financial resources. State funds, seen as the traditional financial resources, have reached their natural borders. University libraries that have to develop themselves and need to offer high quality services to their users, have to develop innovations in order to reach these objectives. Towards this end, published material on the practices in developed and developing nations have been analyzed. Thus, by determining the Turkey's position in international practices, we offer alternative proposals. It is seen that the most important contribution would be through donations. It is also observed that donated funds have been used effectively in the United States. For realizing this, it is necessary that the universities should hire experts for gathering out of budget financial resources. This will be a breakthrough for development of university libraries in Turkey.

PDF

___

Afzali, M. (2003), Elektronik bilgi kaynaklarının üniversite kütüphanelerine ekonomik etkisi: Iran Temel Bilimler Ileri Araştırmalar Enstitüsü Örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Akporhonor, B. A. (2005). Library funding in Nigeria: past, present and future. The Bottom Line: Managing Line Finances, 18(2), 63-70.
Alkan, N. (1997). Üniversite kütüphaneleri ve ulusal bilgi politikası, Türk Kütüphaneciliği, 11(3), 233-252.
Boadi, B. Y. (2006). Income-generating activities: a viable financial source for African academic libraries?. The Bottom Line: Managing Library Finances, 19(2), 64-77.
Bodie, Z., Kane, A. ve Marcus A. J. (1999), Investments (4. bs.), Boston: Irwin McGraw-Hill.
Çakın, I. (1991). Araştırma faaliyetleri ve kütüphaneler. Türk Kütüphaneciliği, 5(4), 153-160.
Çelik, A. (2000) Financial problems in university libraries: The Turkish case, The International Information & Library Review, 32(1), 69-80
Çelik, S. (1999). Üniversite kütüphanelerinde personel yönetimi ve Türkiye'de durum. Yayımlanmamış bilim uzmanlığı tezi, Istanbul Üniversitesi, Istanbul.
Georgetown University Library Endowment Funds [Georgetown Üniversitesi Kütüphanesi endowment fonları]. (2003). 09 Mart 2007 tarihinde Georgetown Üniversitesi Web sitesinden erişildi: http://www.library.george town.edu/advancement/endowments/endowments.htm
Gorman, G. (2001). International perspectives on library finance. The Bottom Line: Managing Library Finances, 14(3), 109-110.
Huang, S. T. (2006). Fundraising where there's a will, there's a way: fundraising for the academic library. The Bottom Line Managing Library Finances, 19(3),146-151.
Karasözen, B.(2006). Yükseköğretim Kurulu tarafından Haziran 2006 tarihinde yayınlanan Türkiye'nin Yükseköğretim Stratejisi Raporu'nda yer alan kütüphane hizmetleri ile ilgili görüşler hakkındaki düşüncelerimiz. 08 Mart 2007 tarihinde http://www.ankos.gen.tr/files/YOK-Stratejik%20Rapor- Kutuphaneler-Aug'06.doc adresinden erişildi.
Kayan, Y. (1992). Üniversite kütüphanelerinde bütçe ve bütçenin rasyonel kullanımı. Türk Kütüphaneciliği, 6(4), 194-203.
Kurulgan, M. (2004). Bilgi teknolojisinin üniversite kütüphanelerindeki planla ma ve örgütleme işlevi üzerine etkileri ve Türkiye'deki uygulamaya ilişkin bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Mahmood, K., Hameed A. ve Haider S. J. (2005). Library fundraising in Pakistan. Library Management, 26(8/9), 429-438.
Muratoğlu, M. (2000). Kütüphanelerde sponsorluk sistemi. Türk Kütüphaneciliği,14(4), 493-494.
Neal J. G. (1997). College sports and library fundraising. The Bottom Line: Managing Library Finances, 10(2), 58-59.
Park, M. L. (2000). Buck raising in a small academic library: endowed book funds are an answer. The Bottom Line: Managing Library Finances, 13(4), 182-185.
Pottsand, J. C. ve Roper V. P. (1995). Sponsorship and fundraising in public libraries: Amarican and British perceptions. New Library World, 96(1118), 13-22.
Pulman İlkeler El Kitabı: İleri Ağları Hareketlendiren Halk Kütüphaneleri. (2002), Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği ve T.C. Kültür Bakanlığı.
Rader, B. H. (2000). Fundraising in academic libraries: the United States experience. The Bottom Line: Managing Library Finances, 13(2), 93-99.
Reilly, F. K. ve Brown, K. C. (1997). Investment analysis and portfolio management (5. bs.). USA: The Dryden Press Harcourt Brace College Publishers.
Sweetland, J. H. (2001). Outsourcing library technical services: What we think we know, and don't know. The Bottom Line: Managing Library Finances, 14(3), 164-175.
Speer, L. K. ve Pracht C. (2003). Finding a way: the influence of endowments in collection development. Collection Building. 22(1), 10-12.
Wilson, J. S. (2005). Fundraising conversations with two of the best. The Bottom Line: Managing Library Finances, 18(4), 191-196.