Medya Okuryazarlığı: Kütüphanelerde Yeni Çalışma Alanı

Bu çalışmanın amacı medya okur yazarlığı konusunda yeni ufuklar açmak üzere temel bilgileri aktarmayı sağlamaktır. Belirtilen amaç doğrultusunda medya okuryazarlığı tanımlanmış, tarihçe ve gelişim incelenerek medya okuryazarlığının bilgi hizmetlerindeki önemi tartışılmıştır. Türkiye'deki medya okuryazarlığının boyutları irdelenmiş ve genel eğilimler yorumlanmıştır. Yayın incelemelerinin ardından, betimleme yönteminin kullanıldığı araştırmamızda, Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü öğrencileriyle yapılan görüşmelerden edinilen veriler değerlendirilmiştir Ulaşılan sonuçlar kütüphanecilerin medya okuryazarlığı programlarında öncülük yapması gerektiğini ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Medya okuryazarlığı, Bilgi hizmetleri, Bilgi kaynakları, Medya okuryazarlığı eğitimi

Media Literacy:ANew Frontier for Libraries

This study aims at presenting guidance to achieve higher levels of media literacyand to transfer this knowledge. In this study, by analyzing the definition, history and development of the media literacy and an important role in the information services is discussed. The dimensions of the media literacy in Turkey areconsidered and general trends are commented. This study on an investigation that was conducted, using case study research with students, at Department of InformationManagement in Hacettepe University. The research was based on the surveymethod,synthesized the results of the investigation. The results of the investigation prove thatlibrarians must have positive leadership for media literacyprograms

Keywords:

Media literacy, Information services, Information resources, Media literacy education,

PDF

___

Aksaçlıoğlu, A. (2005). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullan malarınınokuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi,Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Aksaçlıoğlu, A.ve Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bil gisayarkullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüpha neciliği, 21 (1), 3-28.
Alpay, M. (1990). Çocuk ve kütüphanesi: Okulöncesi dönem. Kütüphane: Dünü yarına bağlayan köprü içinde (ss.79 - 84). îstanbul: Türk Kütüphaneciler Derneği.
AnadoluAjansı. (2007). Yeni öğretim yılında 10 yenilik. Hürriyet. 3 Eylül 2007 tarihinde http://www.hurriyet.com.tr/egitim/anasayfa/7047064.asp?gid= 171&a=405639adresinden erişildi.
Aral, N. ve Aktaş, Y. (1997). Çocukların televizyon ve diğer etkinliklere har cadıkları sürenin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,13, 99-105.
Aufderheide, P.(Ed.). (1993). Media Literacy: A Report of the National Leadership Conference on Media Literacy (12 - 14 April). Apsen, CO: Apsen Institute.
Baran,S. (2004). Media literacy andculture: Introduction to mass communica tion. New York: McGraw Hill.
Baran,S. ve Davis, D. (2003). Mass communication theory: Foundations, fer ment and future. Belmont, CA: Thomson- Wadsworth.
Bayram, O.(1990). İlkokul çağı çocuklarının okuma alışkanlığı ve Yenimahalle İlçe Halk Kütüphanesi gezici kütüphane hizmetleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Beentjes, J.W.H., Koolstra, C.M., Marseille, N. ve Voort, T.H.A. (2001). Children's use of different media: for how long and why? (S. Livingstone ve M. Bovill, Ed.), Children and their changing media environment içinde (ss. 85-111). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Berkowitz, L. ve Rogers, K.H. (1986). A Priming effect analysis of media influ ence. (J. Bryant ve D. Zillmann, Ed.), Perspective on media effects içinde (ss.57-81). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Blevins, M. (2004). Information and media literacy education within the school library media centers of a Middle Tennessee County. PhD. Dissertation, Tennessee State University, Ann Arbor, MI.
Brant, M. (2003). Log on and learn. Newsweek, 25 Ağustos - 1 Eylül, s. 52-55.
Centre de Liaison de l'Enseignement et des Moyens d'Information. (2007). The CLEMI at a glance. 12 Şubat 2007 tarihinde http://www.clemi.org/organ isme/anglais.html adresinden erişildi.
Croteau, D. ve Hoynes, W. (1997). Media and society. Thousand Oaks, CA.: PineForge Press.
European Centre For Media Literacy. (2007). Project description. 7 Şubat 2007 tarihinde http://ecml.pc.unicatt.it/english/description/description.htm adresinden erişildi.
European Commission. (2007). Education and trainining: Media literacy projects.7 Şubat 2007 tarihinde http://ec.europa.eu/education/programmes/elearning/projects/022_en.html adresinden erişildi.
Europe's Information Society. (2007). Building skills for the information society.7 Şubat 2007 tarihinde http://europa.eu.int/information_society/edu tra/skills/index_en.htmadresinden erişildi.
Evra, J.V. (1998). Television and child development. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Gagne, K.D. (1992). Kids and boks: A Model for television as a medium to lead childrentoliterature. MS. Thesis, University of Massachusetts, Ann Arbor; MI.
Gunter, B. ve Mcalleer, J. (1997). Children and television. London: Routledge. Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. (2007). Lisans eğiti mi 19 Nisan 2007 tarihinde http://www.kut.hacettepe.edu.tr/ lisansegitimi. htm adresinden erişildi.
Hirsch, S.G. (1999). Children'srelevance criteriaand information seek ingonelectronic resources.JournaloftheAmericanSociety for InformationScience,50,1265- 1283.
Hobbs,R. (1994). Teaching media literacy. Yo Are youhiptothis? Media StudiesJournal,8(4), 135 - 145.
Hobbs, R. (1996). Expandingtheconcept of literacy.(R. Kubey, Ed.), Medialiteracy in theinformationage içinde(163 - 183). New Brunswick,NJ: Transaction
Hobbs, R. (1998). The seven greatdebates in themedia literacy move ment.Journalof Communication,48, 6-32.
International Federation of Library Associations. (1982). IFLA Guidelines for the provision ofaudiovisual materials andequipment in public libraries.TheHague: IFLA.
InternationalFederation of Library Associations andInstitutions. (2004).
Guidelines for audiovisual and multimedia materials in libraries and other institutions. 9 Şubat 2007 tarihinde http://www.ifla.org/VII/s35/pubs/avm-guidelines04.htm adresinden erişildi
Kapitzke, C.(2001). Information literacy:Thechanging library.Journal of Adolescentand Adult Libraries, 31(1), 49-52.
Kaptan, S.(2000). Bilimsel araştırma veistatistik teknikleri. Bilim Yayınları: Ankara.
C.M., Voort, T.H.A.veKamp, L.J.(1997). Television's impactonchil dren'sreading comprehension and decodingskills:A3 -year panel study.Reading Research Quarterly, 32,128-152.
Kreiser, L.C.ve Hortin, J. (1992). The history of the curriculum integrated library media program concept. International Journal of Instructional Media, 19 (4), 313-317.
Kubey, R. (Ed.). (1997). Media literacy in theinformationage. New Brunswick,NJ: Transaction Publishers.
Lare,G. (2001). Providing effectiveand efficient access to curriculum materials. J.A. Carr (Ed.). A Guide to the management of curriculum materials centersfor the 21stcentury içinde (ss.69 - 80). Chicago: Association ofCollege and Research Libraries.
Leiberman, D.A. (1986). Reading, television and computers: Children's patters of media use and academic achievement. PhD. Dissertation, Stanford University, Ann Arbor.
Livingstone, S. (2002). Young people and new media: Childhood and the chang ing media environment. London: Sage Publications.
Livingstone, S. (2004). Media literacy and the challenge of new information and communicationtechnologies. The Communication Review, 7, 3-14.
Owusu- Ansah, E.K. (2003). Information literacy and the academic library: A critical look at a concept and the controversies surrounding it. The Journal of Academic Librarianship, 29 (4), 219-230.
Özdiker,C., Sarıdoğan, C., Ulucak, E., Özdamar, S. ve Özöner, P. (1997). Televizyon yayınları şiddet ve çocuk kamuoyu araştırması. Ankara: RTÜK.
Polat, C. (2005). Üniversitelerde kütüphane merkezli bilgi okuryazarlığı pro gramlarının geliştirilmesi: Hacettepe Universitesi örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Potter, J.W. (2001). Media Literacy. Thousand Oaks, CA: Sage
Radyove Televizyon Üst Kurulu. (2005). Akıllı işaretler nedir? 17 Nisan 2007 tarihinde http://www.rtukisaretler.gov.tr/RTUK/index.jsp adresinden erişildi.
Radyove Televizyon Üst Kurulu. (2006). Araştırmalar: 2006 Yılına ait değer lendirmeler. 17 Nisan 2007 tarihinde http://www.rtuk.org.tr/sayfalar/Icerik Goster.aspx?icerik_id=0f157d78-0884-47d4-9591-3efc39178e05 adresinden erişildi.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu. (2007). RTÜK. TV Radyo ve televizyon dünyası. 17 Nisan 2007 tarihinde http://www.rtuk.tv/index.php?subaction= showfull&id=1169468700&archive=&start_ adresindenerişildi.
Snavely,L. ve Cooper, N. (1997). The information literacy debate. Journal of Academic Librarianship, 23 (1), 9-13.
Topuz, H. (2006). Medya eğitimi: Medya çözümlemesi. N. Türkoğlu (Ed.), Medya okuryazarlığı içinde (ss. 1-3). îstanbul: Marmara Üniversitesi îletişimFakültesi. Turam, E. (1996). Ekranaltı çocukları. îstanbul: îrfan.
Türkoğlu,N. (Ed.). (2006). Medya okuryazarlığı. îstanbul: Marmara Üniversite si îletişim Fakültesi.
Virkus, S. (2003). Information literacy in Europe: A Literature review. InformationResearch, 8 (4). 7 Şubat 2007 tarihinde http://informationr.net/ir/8-4/paper159.html adresindenerişildi.
Watson,E.F. (2005). Access to audiovisual and multimedia materials: What are thechallenges for developing countries? World Library and Information Congress : 71th IFLA General Conference andCongress. August14th.-18th. Oslo, Norway. 9 Şubat 2007 tarihinde http://www.ifla.org/IV/ifla71/papers/188e-Watson.pdf adresinden erişildi.
Widzinski, L. (2001). The evolution of media librarianship: Atangled history of change andconstancy. Studies in Media and Information LiteracyEducation, 1 (3), 1-14.
Yılmaz, B. (2000). Ankara'daki ilköğretim öğretmenlerinin okuma ve halk kütüphanesi Kütüphaneciliği, 16 (4), 441-460.