Umut AL, Güleda DOĞAN, İrem SOYDAL, Zehra TAŞKIN

Herkes için Kütüphane Projesi Başlangıç Çalışması

Herkes için Kütüphane Projesi ülkemizde belediye kütüphaneleri odağa alınarak gerçekleştirilen günümüze kadar yapılan en kapsamlı projedir. Proje belediye kütüphanelerini, vatandaşların bilgi ve iletişim teknolojisi olanaklarından en üst düzeyde faydalanmalarını sağlayacak donanım, yazılım ve eğitim olanaklarına ücretsiz olarak erişebilecekleri cazibe merkezleri haline dönüştürmeyi ve toplumun, özellikle de dezavantajlı kesimlerin yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmanın amacı genel hatlarıyla Herkes için Kütüphane Projesi ile ilgili bilgiler vermek, belediye kütüphanelerine yönelik ülkemizde yapılan çalışmaları incelemek ve proje kapsamında gerçekleştirilen kütüphane kullanım araştırmasına ait bulguları paylaşmaktır. Çalışmanın temel verileri 2016 yılının Ağustos ve Eylül aylarında uygulanan anket aracılığıyla toplanmıştır. Kütüphane ortamında kullanıcılarla yüz yüze görüşülerek yapılan anket çalışmasında 4317 belediye kütüphanesi kullanıcısından veri elde edilmiştir. Belediye kütüphanesi kullanıcıları genel olarak gençler ve öğrencilerden oluşmaktadır ve düzenli olarak kütüphanelerden yararlanan belli bir kullanıcı kitlesi bulunmaktadır. Bulgular tüm kullanıcı kitlesi içerisinde yaşı daha küçük kullanıcıların kütüphaneye daha fazla gittiğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, çeşitli konularda örneğin, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanım, e-devlet uygulamaları gibi belediye kütüphanelerinde verilecek eğitimlere kullanıcıların ilgi göstereceği anlaşılmaktadır. Proje ile ilgili başlangıç noktası niteliğinde olan bu çalışmanın ve ileride gerçekleştirilecek diğer çalışmaların, farklı veri kaynaklarından beslenerek belediye kütüphaneleri coğrafyasını daha yakından tanımamızı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Herkes için Kütüphane Projesi, belediye kütüphaneleri, kütüphane kullanımı, yerel yönetimlere bağlı kütüphanelerin kullanımı, kullanıcı araştırmaları.

Baseline Study of Libraries for Everyone

Librariesfor Everyone isthemostcomprehensiveprojectconcerningmunicipal libraries inTurkey.Theprojectaims to improvethequality oflife among theTurkishsociety with a particularemphasisonthe disadvantagedsegmentsbyturning municipal libraries intoattractioncenterswherecitizens getfree access tohardware,software and trainingfacilitiesthat will enablethem to benefit at the highest level fromthe possibilitiesof information and communication technologies. This study gives informationaboutthe Libraries forEveryone Project in general, examinesthe workscarried out inour country for themunicipallibrariesand sharesthe findingsof researchcarriedout inthe libraries underthe project. The study was basedon data obtained from4317 municipal library usersandwas collectedthrough facetofacesurveysapplied in August and September2016. Findingsshowedthat, municipal library usersare generally composedof young peopleand studentsthatforma certaingroupof userswhobenefitfrom the library on a regular basis.Findings alsorevealed that among allage groups,younger users visit thelibraries moreoften than the older ones. Inaddition, itis understood that userswouldbe interested intrainingactivitiesto begiven in themunicipallibraries in varioustopics e.g.,use ofinformation and communicationtechnologies, egovernmentapplications . Thisresearch, whichformsthe baseline study ofthisprojectand other works tobecarried out inthefuture,is expected to enableustobecome morefamiliarwiththegeographyof municipal librariesfedfrom different data sources

Keywords:

Libraries for EveryoneProject, municipallibraries, libraryusage, usage of localadministrationlibraries, userstudies,

PDF

___

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2016). Engelli ve yaşlı bireylere ilişkin istatistiki bilgiler. Erişim adresi: http://eyh.aile.gov.tr/data/56179f30369dc5726c063e73/B%C3%BClten_Ekim2016.pdf
Al,U. ve Soydal, İ. (2014). Kütüphan-e Türkiye Projesi: Halk kütüphanesi kullanım araştırması. Türk Kütüphaneciliği, 28(3), 288-307.
Al,U. ve Soydal, İ. (2015). Kütüphan-e Türkiye Projesi etki değerlendirme çalışmaları: Halk kütüphanesi kullanım araştırması. Türk Kütüphaneciliği, 29(3), 433-460.
Akman,İ. (2008).Bir felaket senaryosu: Kütüphanelerin belediyelere devri. Türk Kütüphaneciliği, 22(2), 226-229.
Aslan, S. A. (2009). 2023 Türkiye vizyonu, halk kütüphanesi politikaları ve Çemişgezek: Batı ülkeleri ve Türkiye halk kütüphanelerinin işlevsel açıdan bir karşılaştırması. Türk Kütüphaneciliği, 23(1), 169-200.
Bilar, E. (1993). Halk kütüphanelerinin yerel yönetimlere devri. I. Halk Kütüphaneciliği Sempozyumu 29Kasım-1 Aralık 1993 Bildiriler içinde (s. 91-94). Ankara: KGM.
BKAHS Düzenleme Kurulu. (2016). Belediyelerin kütüphane ve arşiv hizmetleri uluslararası sempozyumusonuç bildirgesi. Türk Kütüphaneciliği, 30(2), 277-281.
Cochran, W. G. (1963). Sampling techniques. New York: John Wiley and Sons, Inc.
Demir, H. (1996). Yerel yönetimlerin kütüphane hizmeti bir deneme: Bursa ili incelemesi (Yayımlanmamış lisans tezi).Ankara Üniversitesi, Ankara.
Duman, H. (2004). Halk kütüphanelerinde yeniden yapılanma. Türk Kütüphaneciliği, 18(4), 418-445.
EUROSTAT. (2016a). Eurostat: Your key to European statistics. Erişim adresi: http://ec.europa.eu/eurostat/
EUROSTAT. (2016b). Information society statistics at regional level. Erişim adresi: http://ec.europa.eu/eurostat/statistics- explained/index.php/Information_society_statistics_at_regional_level
Faydalıgül, Ö. D. ve Yılmaz, B. (2007). Türkiye'de halk kütüphanesi hizmetlerinin yerel yönetimlere devri konusundakütüphane yöneticilerinin ve kütüphanecilerin yaklaşımları. Türk Kütüphaneciliği, 21(4), 414-439.
Herkes için Kütüphane. (2016a). Herkes için Kütüphane Programı. Erişim adresi: http://www.herkesicinkutuphane.org/proje-hakkinda/
Herke için Kütüphane. (2016b). Herkes için Kütüphane. Erişim adresi: http://www.herkesicinkutuphane.org/
Herkes için Kütüphane. (2016c). Proje ekibi. Erişim adresi: http://www.herkesicinkutuphane.org/proje-ekibi/
Herkesiçin Kütüphane. (2016d). Herkes için Kütüphane lansmanı gerçekleştirildi. Erişim adresi: http://www.herkesicinkutuphane.org/hik-lansmani-gerceklestirildi/
Ömürgönülşen, U. (2016). Yerel yönetim reformunun yeni yüzü: Yenilikçi yerel yönetimler. HİK Belediye Başkanları Toplantısı, 26 Kasım 2016.
Öztaş,C. ve Zengin, E. (2008). Yerel yönetimler ve kültür hizmetleri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 54, 155-180.
Pektaş, E. K. (2010). Türkiye'de sosyal belediyecilik uygulamaları ve temel sorunlar. Akademik İncelemeler Dergisi, 5(1), 4-22.
Sarıca, Y. P. S. ve Yüksel, E. (2012). Yerel yönetimlerde sosyal sorumluluk projesi uygulaması olarak sosyalhayata katılım: Engelsiz yaşam. Çalışma İlişkileri Dergisi, 3(1), 48-66.
Sevgisunar, K.(1997). Yeni bir döneme girerken yerel yönetimlerde kütüphane olgusu. IFLA 95'e DoğruTürk Kütüphaneciliği Sempozyumu I. Türk Kütüphaneciler Derneği Genel Konferansı Bildirileri içinde (s. 119).Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği.
Şahin, G. (2007). Halk kütüphanelerinin toplumsal rolü ve Etimesgut İlçe Halk Kütüphanesinin kullanım etkinliğinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yükseklisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2016a). Kütüphane istatistikleri, 2015. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21545
Türkiye İstatistik Kurumu. (2016b). Kütüphane türüne göre kütüphaneden yararlanan kişi, kayıtlı üye vepersonel sayısı. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1086
Türkiye İstatistik Kurumu. (2012). Sağlık araştırması, 2012. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ID=1&KITAP_ID=223
Tütüncü, T. (1996). Halk kütüphaneleri ve yerel yönetimler. Türkiye'de Bilgi Merkezlerinin Yönetimi ve Sorunları Sempozyumu, 7 Mart 1996 içinde (s. 28-35). Ankara: Ankara Üniversitesi.
Yılmaz, B. (1997). Yerel yönetimler ve halk kütüphanesi hizmeti: Türkiye için bir değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği, 11(2), 113-133.
Yılmaz, B. (2005). Türkiye'de kamu yönetiminin yeniden yapılandırılması süreci ve halk kütüphaneleri. TürkKütüphaneciliği, 19(1), 56-77.