Dünyada ve Ülkemizde RDA’ya Geçiş

Amaç: Bilgi kaynaklarının bibliyografik tanımlanmasının amacı, bilgi kaynaklarını, kurallarla erişim uçlarını belirlemek ve bu kaynakları kullanıcılara sunmaktır. RDA, günümüzde bu işlemleri yapabilecek yeni kurallar bütünüdür. AAKK’den gelen sıkıntıların aşılması için RDA’ya geçilmiştir. Bu çalışmanın amacı kataloglama uygulamalarında Dünyada ve ülkemizde RDA’ya geçişin nasıl olduğunu ortaya koymaktır. Ülkemizde geçişin daha hızlanması için örneklerden faydalanılmasını sağlamaktır. Yöntem: Araştırma, RDA ile ilgili literatür taramasından oluşturuldu. “RDA” ve “RDA uygulaması” terimleriyle kütüphane veri tabanlarında yapılan ilk taramada birkaç yüz sonuçla karşılaşıldı. Arama sonuçları gözden geçirildiğinde, RDA konusunda literatürde birkaç dergi ortaya çıktı. Bu dergiler içerisindeki RDA uygulamasına geçişi tüm yönlerini kapsayan makaleler incelendi. RDA Toolkit, EURIG ve RSC web sitelerinde yer alan belgeler, bilgi merkezlerinin mevcut uygulama eğilimleri hakkında veri derlemeye yardımcı oldu. Bazı bilgi merkezlerinin web siteleri, kataloglama kuralları ve gelenekleriyle ilgili kısa genel açıklamalar sunuyordu. Bunlar, RDA uygulamalarında ve geçiş çalışmalarında rehberimiz oldu. Çalışmamızda belgesel tarama yöntemi ve betimleme yönteminden yararlanılmıştır. Bulgular: 2013 yılında uygulanmaya başlamış olan RDA, gelişmiş ülkelerde hızla yaygınlaşmıştır. Ülkemizde bazı üniversite kütüphanelerinde uygulanmaya başlanmış ancak Milli Kütüphane ve halk kütüphanelerinde henüz uygulanmamaktadır. Sonuç: RDA’ya geçişle ilgili diğer ülkelerdeki sorunlara benzer sorunlar Türkiye’ de de bulunmaktadır. Diğer ülkelerdeki çözüm önerileri incelenerek model alınabilir. Tüm dünyada RDA standartlarına geçiş hızla devam etmektedir. Ülkemizde de RDA’ya bir an önce geçilmesi kaçınılmazdır. Özgünlük: RDA günümüz koşullarında daha ayrıntılı ve birbiriyle bağlantılı bilgi kaynaklarının kullanıcıya en doğru şekilde sunulmasına olanak sağlamıştır. Yapılan bu çalışmada literatürdeki diğer çalışmalardan farklı olarak yeni kataloglama kuralı RDA standardına dünyadan çeşitli örnekler verilmiş ve ülkemizde de RDA’ya hızla geçilmesi gerektiği anlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

RDA, kataloglama, kataloglama kuralları, bilginin düzenlenmesi, bilgi erişim

Transition to RDA in the World and in Our Country

Purpose: The purpose of bibliographic identification of information resources is to identify information resources, access ends with certain rules and present these resources to users. RDA is a set of new rules that can do these operations today. In order to overcome the problems from AAKK, RDA was adopted. The aim of this study is to reveal how the transition to RDA has occured in cataloging applications in the world and in our country. It also aims to ensure that examples are used in order to accelerate the transition in our country. Method: The research was created from a literature review on RDA. An initial search of library databases for the terms "RDA" and "RDA application" yielded several hundred results. When the search results were reviewed, several journals appeared in the literature on RDA. The articles in these journals covering all aspects of the transition to the RDA application were reviewed. Documentation on the RDA Toolkit, EURIG, and RSC websites enabled the knowledge centers to compile data on current implementation trends. The websites of some information centers offered brief overviews of cataloging rules and customs. These have been our guide in RDA applications and migration work. In our study, document analysis method and descriptive method were used. Findings: RDA, which started to be implemented in 2013, has rapidly spread in developed countries. It has started to be implemented in some university libraries in our country, but it is not yet implemented in the National Library and public libraries. Conclusion: There are similar problems in Turkey regarding the transition to RDA as in other countries. Offered solutions in the other countries can be examined and they can be taken as role model. The transition to RDA standards continues rapidly all over the world. In our country, it is inevitable to switch to RDA as soon as possible. Originality: RDA has enabled more detailed and interconnected information resources to be presented to the user in the most accurate way in today's conditions. In this study, different from other studies in the literature, various examples from the world were given for the new cataloging rule RDA standard and the need for rapid transition to RDA in our country was highlighted.

Keywords:

RDA, cataloging, cataloging rules, information organization, information retrieval,

PDF

___

Aburrow-Jones, N. (2013). RDA: Analysing the impact of a new cataloguing standard on SUNCAT, The UK’s Serials Union Catalogue. 24(2), 63-81.
ALA (2011). http://www.ala.org/ala/mgrps/divs/alcts/confevents/upcoming/webinar/index.cfm.
Atılgan, D. (2007). Türkiye’de kataloglamanın dünü, bugünü, geleceğe dönük beklentiler. H. Dilek-Kayaoğlu (Yay. Haz.), Prof. Dr. Meral Alpay’a Armağan içinde (ss. 25-31). İstanbul: Bayrak Matbaası
Banfi, E. and Gaudinat, A. (2019). Public libraries in Switzerland: RDA and the FRBRization watershed. Library Management. 40(1/2), 98-112.
Beşir, E. M. (2015). RDA: Sabancı Üniversitesi Geçiş Süreci. ÜNAK 2015 Elektronik Çağda İçerikten Mimariye Kütüphaneler 1-3 Ekim 2015 içinde (ss.19-33). Ankara: ÜNAK
Beygirci, B. (2020). Kataloglamada standartlaşma ve tutarlılık: Türkiye’de farklı otomasyon sistemi kullanan beş üniversite kütüphanesinde uygulanan kaynak tanımlama ve erişim standardının tutarlılık analizi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çankırı Karatekin Üniversitesi
Coyle, K. (2014). FRBR, twenty years on. Cataloging & Classification Quarterly 53(3-4) 265-285. doi: 10.1080/01639374.2014.943446
Coyle, K. ve Hillmann, D. (2007). Resource Description and Access cataloguing rules for the 20th century (RDA). D-Lib Magazine 13(1/2).
Cünüş, S. A. (2020). Yazma ve eski harfli basma eserlerde bibliyografik tanımlama. İstanbul: Hiperlink.
Çakmak, T. (2018). Bilginin düzenlenmesinde yenilikler: Avrupa''da ve Türkiye''de RDA uygulamalarına yönelik bir değerlendirme. Tarık Akan Toplantıları I: Bilgi ve Belge Yönetimi Alanında Bilgiye Erişim/Kataloglama Sorunları Semposyumu Bildiriler Kitabı içinde (ss. 23-44). İstanbul: Hiperyayın.
Danskin, A. ve Gryspeerdt, K. (2014). Changing the rules? RDA and cataloguing in Europe. LIBER Quarterly, 24(2), 112-123. https://www.liberquarterly.eu/articles/10.18352/lq.9553/
Ducheva, D. P. ve Pennington, D. R. (2019). Resource Description and Access in Europe: Implementations and perceptions. Journal of Librarianship and Information Science, 51(2), 387-402. doi: 10.1177/0961000617709060
Hart, A. (2010). Getting ready for RDA: What you need to know. Library Media Connection, 29(2), 30-32.
Ifijeh, G., Segun-Adenirana, C. ve Igbinolab, A. (2018). Imperatives and challenges of Resource Description and Access (RDA) implementation in libraries in a developing country. International Information & Library Review, 1-8.
Işık, H., Kılıç, S. ve Delibaş, B. (2019). Kaynak Tanımlama ve Erişim (RDA) formatının üniversite kütüphanelerinde uygulanması: İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi Kataloglama ve Üst Veri Bölümü örneği. Türk Kütüphaneciliği, 33(4), 388-394.
Jin, Q. and Sandberg, JA. (2014). Implementing RDA at the University of Illinois at Urbana- Champaign Library. Technical Services Quarterly 31(3), 217-236.
Joint Steering Committee (JCS) for Revision of Anglo-American Cataloguing Rules. (2011). http:/www.nlc-bnc.ca/jsc/
Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. (9. bs.). Araştırma Eğitim Danışmanlık.
Keseroğlu, H. ve Dursun (1992). Kataloglama politikası. Kütüphanecilik Dergisi: Belge Bilgi Kütüphane Araştırmaları, 3(1), 135-174.
Library of Congress. (2011). Testing resource description and access. http://www.loc.gov/bibliographicfuture/rda/
Library of Congress. (2013). NACO training. https://www.loc.gov/catworkshop/courses/naco-RDA/index.html MacLennan, A. ve Walicka, A. (2020). An investigation into cataloguers’ experiences with RDA. Journal of Librarianship and Information Science, 52(2), 464-475
Mccutcheon, S. (2012). Designing policy for copy cataloging in RDA. Library Collections, Acquisitions, & Technical Services, [United Kingdom], 36(3-4), 69-78.
Mering, M. (2014). The RDA workbook: learning the basics of Resource Description and Access. Santa Barbara, California: Libraries Unlimited.
Monyela, M. (2020). Challenges of Resource Description and Access (RDA) Implementation in Sub-Saharan Africa: A Review of Literature. Journal of Library Metadata, 20(2-3) 111-126. doi: 10.1080/19386389.2020.1809185
Nicholson, N. (2013). RDA at the National Library of Scotland. Alexandria, 24(2), 21-26.
Oguntayo, S. ve Adeleke, A. (2016). Awareness, knowledge and implementation of RDA in Academic Libraries in Nigeria. 36th Annual Workshop of NLA/Cataloguing, Classification & Indexing Section’da sunulan bildiri. https://prog.lmu.edu.ng/colleges_CMS/document/books/Conference%20Paper.pdf
Özel, N. (2015). Bilginin düzenlenmesine yönelik yeni bir standart: Resource Description and Access (RDA). Bilgi Dünyası, 16(1), 1-22.
Parent, M. (2014). Implementing RDA in a time of change: RDA and system migration at RMIT University. Cataloging & Classification Quarterly 51(2), 120-127. doi: 10.1080/10572317.2018.1463054
Panchyshyn, R. S., Lambert, F. P. ve McCutcheon, S. (2019). Resource Description and Access adoption and implementation in public libraries in the United States. Library Resources & Technical Services, 63(2), 119-130. doi: 10.5860/lrts.63n2.119
RDA Türkiye (2013). http://www.rdaturkiye.org
Report and Recommendations of the U.S. (2011). RDA Test Coordinating Committee. http://www.loc.gov/bibliographicfuture/rda/rdaexecsummarypublic13june11.pdf Sanchez, E. R. (2012). RDA, AACR2, and you: What cataloguers are thinking. https://digital.library.txstate.edu/bitstream/handle/10877/2625/fulltext.pdf?sequence=1
Şenoğlu, A. ve Akbayrak, E. A. (2018) Kataloglama Politikası Oluşturma ve RDA’ya Geçiş Süreci: Atılım Üniversitesi Kadriye Zaim Kütüphanesi Örneği. Yayına Hazırlayanlar Elsa Bitri ve Hasan S. Keseroğlu. Bilgi ve Belge Yönetimi Alanında Bilgiye Erişim/Kataloglama Sorunları Sempozyumu Bildiriler kitabı içinde (ss. 65-79). İstanbul: Hiperyayın
Tennant, R. (2007). Will RDA be DOA? Library Journal 132(2), 23–25.
Teoman, B. ve Efe, Ö. (2015). Türkiye’deki üniversite kütüphanelerinde RDA algısı, süreçler, sorunlar ve Özyeğin Üniversitesi Kütüphanesi örneği. ÜNAK 2015 Elektronik Çağda İçerikten Mimariye Kütüphaneler 1-3 Ekim 2015 içinde (ss.34-48). Ankara: ÜNAK.
Tosaka, Y ve Park, J. (2013). RDA: Resource Description & Access – A survey of the current state of the art. Journal of the American Society for Information Science & Technology 64(4), 651-662.
Tosaka, Y. ve Park, J. (2014). RDA: Training and continuing education needs in academic libraries. Journal of Education for Library and Information Science, 55 (1), 3-24.
Tuesday, B., Mkulama, A. ve Mbangu, S. (2019) Resource Description and Access (RDA) awareness and perception among library professionals in Zambia: A case study of Lusaka Provincehttps. http://www.researchgate.net/publication/336529584
Weiss, A. K. (2003). Proliferating guidelines: a history and analysis of the cataloging of electronic resources. Library Resources & Technical Services 47(4), 171-187.
Wiesenmüller, H. (2017). Basics of RDA: an introduction for German-speaking users. Württemberg: De Gruyter Saur