Selma ALPAY ASLAN

12668

2023 Türkiye Vizyonu, Halk Kütüphanesi Politikaları ve Çemişgezek : Batı Ülkeleri ve Türkiye Halk Kütüphanelerinin İşlevsel Açıdan Bir Karşılaştırması

Batı ülkelerinde ve Türkiye'de halk kütüphanelerinin mevcut durumu ve uygula­nan politikalar medyada yer alan haberler, resmi politika belgeleri ve literatüre dayalı olarak gözden geçirilmiş ve Türkiye'nin halk kütüphanesi politikası irde­lenmiştir. Anahatları ile Avrupa ile aynı paralelde hareket ettiği izlenimi vermek­le birlikte, Türkiye'de geçmişten gelen boşluğun göz ardı edilmesi ve halk kütüp­hanelerinin toplumsal içe alma, varsılla yoksul arasındaki uçurumu azaltma, hal­kı yaşam boyu öğrenme olanaklarından yararlandırma gibi konularda oynayabi­leceği sosyo-ekonomik rolden çok, ağırlıklı olarak, kültürel boyuta yoğunlaşma­ları nedeniyle bilgi toplumuna dönüşüme potansiyel katkılarının yeterince değer­lendirilmediği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler:

halk kütüphaneleri, halk kütüphanesi politikaları, Türkiye'de halk kütüphanesi hizmetleri, halk kütüphanelerinin sosyo-ekonomik rolü

2023Vision of Turkey, Public Library Policies and Çemişgezek : A Comparison of Public Libraries in Western Countries and Turkey with an Emphasis on Functional Aspects

Thepresent situation of public libraries and the policies adopted concerning pub­liclibraries in the western world and Turkey have been surveyed based on some newsitems, official policy papers and professional literature for the purpose of reviewingTurkish public library policy using a comparative approach. The fin­dings of the study indicates that Turkey seems to be following the same princip­les with Europe in broad terms. However, it has been concluded that the full po­tential of the public libraries are not likely to be utilized because of the oversight of the gap in their service level compared to their European counterparts all the­sedecades, and also because of emphasizing the cultural function of the public libraries rather than the role they can play in transitioning to knowledge society, contributing to closing the gap between the rich and the poor, helping with soci­al inclusion and contributing to lifelong learning
Keywords:

public libraries, public library policies, public library services in Tur­key, socio-economic role of public libraries,

PDF

___

  • 50 ways to use your library (t.y.) Library Support Net. 19 Ocak 2009 tarihinde http://www.librarysupport.net/50ways/50ways.htmadresinde erişildi.
  • 250 milyon harcanan merkezler kapalı (2009, 27 Ocak). Sabah Gazetesi. 2 Şubat 2009 tarihinde http://arsiv.sabah.com.tr/2009/01/27/haber, B68A03D818D6 4366ADD78CDE2B1F2F3D.html adresindenerişildi.
  • Aab0, S. (2005, March). Valuing the benefits of public libraries. Information Economics andPolicy, 17(2), 175-198. 2 Şubat tarihinde http://www.scien- cedirect.com adresinden erişildi.
  • Aab0,S. ve Strand, J. (2005) .Public library valuation, nonuse values, and altru­ istic motivations. Library & Information Science Research, 26(3), 351-372.
  • Akman,İ. (2008). Bir felaket senaryosu : Kütüphanelerin belediyelere devri. Türk Kütüphaneciliği, 22 (2), 226 -229. 17 Şubat tarihinde http://www.ku- tuphaneci.org.tr/web/node.php?action=6&type=6&target=content- Show&id=2194&node_id=429 adresinden erişildi.
  • Akman, İ. (2004). Halk kütüphanelerinin yerel yönetimlere devri. Türk Kütüpha­ neciliği, 18(1), 73-75.
  • Aslan] Alpay, S.(1972). Kitap Yasası ve düsündürdükleri. Kütüphanecilik, 1(5), 2-4. 19Ocak 2009 tarihinde http://www.tkdankara.org.tr/kd/ 1_05.pdf adre­ sindenerişildi.
  • Aslan,S.(2000). 21. Yüzyıl Toplumunda Kütüphanelerin Rolü. INET-TR V, 19 - 21 Kasım 1999, Ankara'da sunulan bildiri metni. Türk Kütüphaneciliği, 14 (2), 213-219. 20 Ocak 2009 tarihinde http://www.kutuphaneci.org.tr/web/no- de.php?action=6&type=6&target=contentShow&id=1226&node_id=147 adresindenerişildi.
  • Blumenstein, L. ve Oder, N. (2008). ALA Seeks $100M in Stimulus Funding. Library Journal, 133 (19), 15-16
  • Bertot,J.C., McClure, C.R., Wright, C.B. ve Thomas, S.(2008). Public libra­ ries and Internet use : study results and findings. Tallahassee, FL: Informa­ tion http://www.ii.fsu.edu/projectFiles/plinternet/2008/Everything.pdf
  • Bilgi Evleri. (2003 -2009) Zeytinburnu İlçe Portali. 17 Şubat tarihinde http://www.zeytinburnu.com.tr/bel_zeytinburnu/gunluk_yasam/bilgi_evle- ri.cfm adresinden erişildi.
  • Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı http://www.dpt.gov.tr/Portal.aspx?Portal- Ref=3
  • Birleşmiş Milletler [1948]. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi. 08.03.2009 ta­ rihinde http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhak/pdf01/203-208.pdf ad­ resinden erişildi.
  • Boguta, G. (2005).A strategy for libraries in Georgia. Strasbourg: Council of Eu- rope.Cultural Policy and Action Department. - DGIV/CULT/STAGE (2005). 2Şubat 2009 tarihinde http://www.coe.int/t/dg4/cultureheritage/Comple- ted/STAGE/pub_boguta_lib_en.asp adresinden erişildi.
  • Burnham, A. (2008, 9 October). Andy Burnham's speech to the Public Libraries Association. 6 Ocak 2009 tarihinde http://www.culture.gov.uk/reference_lib- rary/minister_speeches/5535.aspx adresinden erişildi.
  • CALIMERA Kılavuz İlkeleri : Kültürel uygulamalar: Elektronik kaynaklara ara­ cılıkeden yerel kurumlar : İyi uygulama kılavuzu. (2005). [Çev. Doç. Dr. Mehmet Emin Küçük]. 20 Ocak2009tarihinde http://www.calimera.org/co- untries/Turkey.aspx adresinden erişildi.
  • City of Oslo Grünerİ0kka District Office of Diversity and Integration. (2005, September). Oxlo : Oslo Extra Large : Toward a broader city, free from ra­ cism and prejudice. 20 Ocak tarihinde http://www.coe.int/t/dg4/cultureheri- tage/Policies/Cities/OXLOeng.pdf adresinden erişildi.
  • Council of Europe/ERICarts.(2009). Compendium : cultural policies and treends in Europe. 2 Şubat 2009 tarihinde http://www.culturalpolicies.net/web/in- dex.php adresinden erişildi.
  • Çemişgezek Kaymakamlığı (t.y.) Eğitim. 17 Şubat tarihinde http://www.cemisge- zek.gov.tr/ilce/egitim.htm adresinden erişildi.
  • Davies, R. (2004, 21 April). Monitoring PULMAN's Oeiras Manifesto Action Plan; finalreport. 20 Şubat 2009 tarihinde http://www.pulmanweb.org/ ad­ resindenerişildi.
  • Dayto Day: Library Use During Recession. (2009, 23 January). 25 Ocak 2009 tarihinde http://lisnews.org/day_day_library_use_during_recessionadresin­ den erişildi.
  • Denizli İl Özel İdaresi Stratejik Planı 2006-2010. (2005). 20 Ocak 2009 tarihinde www.sp.gov.tr/documents/planlar/DenizliIOISP0610.pdf adresindenerişildi.
  • Department of Innovation, Universities & Skills (2008). Shaping the future : a newadult advancement and careers service for England. 25 Ocak 2009 tari­ hinde http://www.mla.gov.uk/news/comment/~/media/Files/pdf/2009/Sha- ping_The_Futureadresinden erişildi.
  • DevletPlanlama Teşkilatı. (2000). Uzun vadeli strateji ve sekizinci beş yıllık kal­ kınma planı 2001 - 2005. 8 Mart 2009 tarihinde http://www.dpt.gov.tr/Por- tal.aspx?PortalRef=3adresinden erişildi.
  • Devlet Planlama Teşkilatı. (2004). VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001 -2005) Uzun Vadeli Gelişmenin (2001-2023) ve VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planının (2001-2005) TemelAmaçları ve Stratejisi. 18 Ocak 2009 tarihinde http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/viii/strateji/ adresinden erişildi.
  • Devlet Planlama Teşkilatı. (t.y.) . Orta Vadeli Program 2006 - 2008. 19 Ocak 2009 tarihinde http://www.dpt.gov.tr/Portal.aspx?PortalRef=3 adresinden erişildi.
  • Devlet Planlama Teşkilatı. (2006, Temmuz). Bilgi toplumu stratejisi (2006 - 2010). 15 Şubat 2009 tarihinde http://www.dpt.gov.tr/Portal.aspx?PortalRef=3 adresinden erişildi.
  • Devlet Planlama Teşkilatı. (2006, Temmuz). Bilgi toplumu stratejisi eylem planı (2006 -2010). 15 Şubat 2009 tarihinde http://www.dpt.gov.tr/Portal.aspx?PortalRef=3 adresinden erişildi.
  • Devlet Planlama Teşkilatı. (2006). Dokuzuncu kalkınma planı (2007 - 2013). 19 Ocak 2009 tarihinde http://www.dpt.gov.tr/Portal.aspx?PortalRef=3 adresinden erişildi.
  • Devlet Planlama Teşkilatı. (2008). Dokuzuncu kalkınma planı (2007 - 2013) 2008 Yılı Programı. 19 Ocak 2009 tarihinde http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/View/2746/2008_programi.pdf adresinden erişildi.
  • Devlet Planlama Teşkilatı. (2008, 10 Kasım). Dokuzuncu kalkınma planı (2007 - 2013) 2009 Yılı Programı. 19 Ocak 2009 tarihinde http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/View/3835/2009.pdf adresinden erişildi.
  • Devlet Planlama Teşkilatı. (2009). Kamuda stratejikyönetim : Mevcut durum. 15 Ocak 2009 tarihinde http://www.sp.gov.tr/tablo.html adresinden erişildi.
  • Duman, H. (2004). Halk kütüphanelerinde yeniden yapılanma. Türk Kütüphaneciliği, 18 (4), 418-445.
  • eKutuphane.net. (2008). 8 Şubat 2009 tarihinde http://www.ekutuphane.org/ adresinden erişildi.
  • Ersoy, O. (1972). Merkeziyetçi ve merkeziyetçi olmayan ülkelerde kütüphane. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 21 (1), 14-20.
  • European Commission.(t.y.). i2010 in context: ICT and Lisbon Strategy. 20 Ocak tarihinde http://ec.europa.eu/information_society/eeurope/i2010/ict_and_lisbon/index_en.htm adresinden erişildi.
  • Faydalıgül, Ö. Demircioğlu, Yılmaz, B. (2007). Türkiye'de halk kütüphanesi hizmetlerinin yerel yönetimlere devri konusunda kütüphane yöneticilerinin ve kütüphanecilerin yaklaşımları. Türk Kütüphaneciliği, 21(4), 414-439.
  • Hand, M.(2005). The People's network: Self-education and empowerment in the public library. Information, Communication and Society, 8, (3),368-393. 10 Aralık 200 tarihinde Taylor & Francis veri tabanından erişildi.
  • Innocent, N. (2008). Shaping thefuture. Museums, Libraries and Archives Council (MLA). 25 Ocak 2009 tarihinde http://www.mla.gov.uk/news/comment/natasha_innocent adresinden erişildi.
  • Intercultural Cities - governance and policies for diverse communities. Joint ac tion of the Council of Europe and the European Commission. Intercultural policies and approaches in Barcelona; Study visit ofrepresentatives ofpilot intercultural cities in Barcelona, 28-31 October 2008. http://www.coe.int/t/dg4/cultureheritage/Source/Policies/Cities/barcelona.pdf
  • Kalvet, T.(1999). The Information “Haves” and the Information “Have-Nots” - Public Internet Access Points in Estonia. Baltic IT Review, 3. 20 Ocak 2009 tarihinde www.ebaltics.com/doc_upl/TheInformation_Haves_Public_Esto- nia.doc adresindenerişildi.
  • Kitapprojesinde sınıfta kaldık. (2008, 28 Kasım). 2 Şubat 2009 tarihinde http://www.ozelegitimuzmani.com/haberdetay.asp?ID=309 adresindenerişildi.
  • Kontiainen, K. ve Sulin, H. (2006). Finland's public library strategy implemen­ ted in projects . Translated by Turun Tâyskâânnös. Scandinavian Public Lib­ raryQuartery, 39 (2). 2 Şubat 2009 tarihinde http://www.splq.info/issu- es/vol39_2/04.htm adresindenerişildi.
  • Kültürve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. (2005). Halk ve ÇocukKütüphaneleri Yönetmeliği. 8 Mart 2009 tarihinde http://www.kygm.gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF03 077CA1048A183474C083BF80024D2Aadresinden erişildi.
  • Kültürve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. (2005) Anasayfa. 21 Ocak 2009 tarihinde http://www.kygm.gov.tr/Default.aspx? F6E10F8892433CFF0D262A49C727F232AA79C0764A877FEA adresin­ den erişildi.
  • Kültür Turizm Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı. (t.y.). Stratejik plan temel başlıkları (taslak) 15 Şubat tarihinde sgb.kulturturizm.gov.tr/dosya goster.aspx?DIL=1&BELGEANAH=193401&DOSYAISIM=stratejikplan icindekilerisprogrami.docadresinden erişildi.
  • Mahalli İdareler Reformu. (t.y). (http://www.lar.gov.tr/policydocs.html)
  • Odrats, I.(2003). Development Program of Public Internet Access Points and In- ternetization of Libraries. In ITin Estonia Yearbook 2002. 20 Ocak 2009 ta­ rihinde http://www.riso.ee/en/pub/2002it/ adresindn erişildi.
  • ÖK-DER Öğrenci Kalkındırma, Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği. (2008, 17 Şubat)e-postaile gönderilen çağrı mektubu.
  • Öğrenciler Belediyelerin Kurdukları Kütüphanelere İlgi Göstermiyor, (2008, 6 Ekim). Zaman Gazetesi. 17 Şubat 2009 tarihinde http://www.za- man.com.tr/haber.do?haberno=746141 adresindenerişildi.
  • Özürlü vatandaşlara ‘eve kitap servisi' (2006, 6 Temmuz). Radikal Gazetesi. 2 Şubat 2009 tarihinde http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalHaberDetay&ArticleID=786154&Date=21.02.2009&CategoryID=97 adresinden erişildi.
  • “Pendik kütüphaneleri dolu” Haber34 web sitesi .24.01.2008 11:48. 17.2.2009 tarihinde http://www.haber34.com/pendik-kutuphaneleri-dolu-2829-haberi.html adresinden erişildi.
  • PULMAN : İleri Ağları Hareketlendiren Halk Kütüphaneleri (Public Libraries Mobilising Advanced Networks) İlkeler El Kitabı/PULMAN Digital Guidelines Manual. (2002). Çeviri Editörü: Selma Aslan. Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği ve T.C. Kültür Bakanlığı. 20 Ocak tarihinde http://www.pulmanweb.org/DGMs/DGMs.htm adresinden erişildi.
  • Schmidt-Braul, Ingo-Eric.(2005). LIBRARY 2011 -strategyfor Armenian libraries to preparefor the next decade. Strasbourg: Council ofEurope. Cultural Policy and Action Department, 2005. - DGIV/CULT/STAGE(2005)2. http://www.coe.int/t/dg4/cultureheritage/Completed/STAGE/pub_schmidtbraul_lib_en.asp
  • The Scottish Government. (2004). Evaluation ofthe Public InternetAccess Point Initiative. 20 Şubat tarihinde http://www.scotland.gov.uk/Publications/2004/08/19736/40956 adresinden erişildi.
  • Selçuklu Belediyesi Stratejik Planı 2007 - 2011. (2006). 20 Ocak 2009 tarihinde http://www.sp.gov.tr/documents/planlar/SelcukluBelediyeSP0711.pdf adresinden erişildi.
  • T. C. 58. Hükümet. (2003, 3 Ocak). Acil Eylem Planı (AEP). 14 Şubat 2009'da www.lar.gov.tr/downloadables/AcilEylemPlani.doc adresinden erişildi.
  • T. C. 59. Hükümet Programı. (2003, 18 Mart). 14 Şubat 2009 tarihinde www.byegm.gov.tr/hukumetler/59hukumet/hukumetprogrami.htm adresinden erişildi.
  • T. C. 60. Hükümet Programı Eylem Planı. (10 Ocak 2008). 14 Şubat 2009 tarihinde http://www.dpt.gov.tr/Portal.aspx?PortalRef=3 adresinden erişildi.
  • Tallo, I.(2007?). Publicpolicy lessonsfrom Estonia: How to overcome digital divide? 20 Ocak tarihinde eu-china-iskb.bizcom.com.cn/util/downNoVIP.jsp? downfile=D:/projects/iskb/webapp/upload/EN2007030106.pdfadresinden erişildi.
  • Thorhauge, J.( 2002). Danish Library Policy : A selection ofrecent articles and papers. Ed.Vibeke Cranfield. Danish National Library Authority. http://www.bs.dk/publikationer/english/library_policy/pdf/dlp.pdf
  • Türkiye Cumhuriyeti. [1982]. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. 08.03.2009 tarihinde http://www.anayasa.gov.tr/general/ adresinden erişilmiştir.
  • Türkiye İstatistik Yıllığı 2007. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu.
  • UNESCO - Towards Knowledge Societies. (2005 ). 15 Ocak 2009 tarihinde http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001418/141843e.pdf adresinden erişildi.
  • Ümraniye Belediyesi. (2002 -2008). Belediye Kütüphaneleri ve Bilgi Merkezleri. 3 Şubat 2009 tarihinde http://www.umraniye.bel.tr/bpi.asp?caid=240&cid= 1145 adresinden erişildi
  • Wooden, R.A. (2006, Winter). The future of public libraries in an Internet age. National Civic Review, 153, 3-7. DOI:10.1002/ncr.153. 21 Ocak 2009'da http://www.interscience.wiley.com adresinden erişildi.
  • Yerel Yönetim Reformu Programı. (t.y.) 17 Şubat 2009 tarihinde http://www.lar.gov.tr/policydocs.html adresinden erişildi.
  • Yılmaz, B.(1997). Yerel yönetimler ve halk kütüphanesi hizmeti: Türkiye için bir değerlendirme.Türk Kütüphaneciliği, 11 (2), 113-133.
  • Yılmaz, B. (2004). Türkiyede eğitim politikası ve kütüphane. Ankara: Türk Kü­ tüphaneciler Derneği.
  • Yılmaz,B.(2005).Türkiye'de kamu yönetiminin yeniden yapılandırılması süreci ve halk kütüphaneleri. Türk Kütüphaneciliği, 19(1),56-77.
Türk Kütüphaneciliği-Cover
  • Başlangıç: 1952
  • Yayıncı: Türk Kütüphaneciler Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye’de Halk Kütüphanecilerinin Hizmet İçi Eğitim Gereksinimleri

Şenol KARADENİZ, Bülent YILMAZ

Sevgili Hocam

O. Tekin AYBAŞ

Belge Sağlama Hizmetlerinin Gelişimi ve Türkiye Perspektifi

Mehmet TOPLU

Ölümü Hak Etmek!

Hasan S. KESEROĞLU

Bilgi Yönetimi Kavramı ve Gelişimi

Doğan ATILGAN

Türkiye'de Halk Kütüphanelerinin Hizmet İçi Eğitim Gereksinimleri

Şenol KARADENİZ, Bülent YILMAZ

Sevgili Hocamız Osman Ersoy’un Anısına

Nilüfer TUNCER

Osman Ersoy’un Anısına

Aytaç YILDIZELİ

60. Frankfurt Kitap Fuarı’ndan İzlenimler ve Osman Hocam’ın Ardından

Ali Fuat KARTAL

1997-2006 Türkiye Bilim Göstergeleri Analizi

Bülent KARASÖZEN, Özlem GÖKKURT BAYRAM, Burcu UMUT ZAN