Bektaşi nefeslerindeki melodik ve ritmik özellikler

Bektaşi şairleri tarafından yazılmış olan ve nefes adı verilen şiirler, felsefi ve edebî yönüyle Türk tasavvuf edebiyatında seçkin ve güçlü yerini almış, Türk musiki kültürü içerisinde de çeşitli makam, usul ve melodi zenginlikleri ile büyük önem arz etmiştir. Ancak pek çok nefesin bestekârı bilinmemektedir. Nefesler, bağlama eşliğinde söylendiği gibi ud, kanun, tanbur, ney, kemençe, bendir gibi çalgıların eşliğinde de icra edilmektedir. Bektaşi nefesleri üzerinde yapılan bu araştırmada: Ali Rıfat Çağatay, Rauf Yekta Bey, Zekâizade Ahmet Irsoy ve Dr. Suphi Bey’lerden oluşan İstanbul Konservatuvarı “Tasnif Heyeti” tarafından toplanarak 1933 yılında notaya alınmış olan 87 adet nefes incelenmiştir. Bu nefesler makam ve melodik yapıları, usul ve ritmik özellikleri gibi farklı açılardan ele alınmıştır.

___

Özcan Nuri, ( 1992 ). İslam Ansiklopedisi, “Bektaşi Musikisi” Maddesi, İstanbul; Türk Diyanet Vakfı Yayınları.

Özkan, İsmal Hakkı, ( 2006 ).Türk Musikisi Nazariyatı ve Kudum Velveleleri, İstanbul; Ötüken Yayınları.

Tasnif Heyeti, ( 1933 ). Bektaşi Nefesleri, İst Ünv. Neşriyatı, Cilt 4, İstanbul; Feniks Matbaası.

Tasnif Heyeti, ( 1933 ). Bektaşi Nefesleri, İst Ünv. Neşriyatı, Cilt 5, İstanbul; Feniks Matbaası.

Yahya Kaçar, Gülçin, ( 2009 ).Türk Musikisi Rehberi, Ankara; Maya Akademi Yayınları.

Yaltırık, Hüseyin, ( 2003 ).Tasavvufî Halk Müziği, Ankara; TRT Müzik Dairesi Yayınları.