Van ili içme sularının Cryptosporidium spp. ookistleri yönünden incelenmesi
İçme suyu ile bulaşan ve insanlarda salgın hastalıklara sebep olan birçok mikroorganizma vardır. Bunlardan biri olan Cryptosporidium spp. kontamine sularla bulaşarak enterite neden olan bir protozoondur. İnsan ve hayvan dışkısıyla atılan bu parazitin ookistleri sanitasyonu kötü çevrelerde içme suyu kaynaklarının kontaminasyonuna yol açmaktadır. Ookistler çevre şartlarına ve bakterileri etkisiz hale getirecek konsantrasyondaki dezenfektanlara dirençlidir. Su ortamında uzun süre canlı kalabilmeleri ve dezenfeksiyona dayanıklı olmaları su arıtma işlemlerinde önemli sorunlar oluşturmaktadır. Bu çalışmada Cryptosporidium’un yöremiz içme sularındaki yaygınlığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: İçme suyu olarak kullanılan toplam 440 kaynaktan su örnekleri alınmış ve beşer litrelik temiz plastik bidonlara alınarak laboratuvara getirilmiştir. Su örnekleri 0,45 μm’lik selüloz asetat membran filtresi bulunan vakum pompalı filtrasyon cihazından süzülmüştür. Filtre üzerindeki partikülat aynı su örneğinin 20 ml’si içinde yıkanarak santrifüj edilmiş ve çökelti lam üzerine bırakılmıştır. Hazırlanan preparatlar filtrasyon cihazından süzüldükten sonra modifiye asit-fast yöntemiyle boyanarak incelenmiştir. Her bir örnek için üçer preparat hazırlanmıştır. Bulgular: Toplam 440 su örneğinin %1,13’ünde Cryptosporidium spp. ookistleri saptanmıştır. İçme suyu olarak kullanılan 191 yüzeysel kaynak suyunun %1,57’sinde, şehir merkezi ve ilçelerden temin edilen 241 şebeke içme suyunun %0,82’sinde ookistler görülmüştür. Su örneklerinin 193’ü kırsal alanlardan elde edilen içme suları olup bunların %1,55’inde, şehir ve ilçe merkezlerinde içme suyu olarak kullanılan 247 suyun ise %0,80’inde pozitiflik saptanmıştır. Sonuç: Cryptosporidium su ile bulaşan patojen protozoonlardan biridir. Bu yüzden su analizlerinin yapıldığı laboratuvarlarda Cyrptosporidium rutin analizler içine alınmalı ve bu laboratuvarlar bu parazitin teşhisine yönelik donanımlı hale getirilmelidir. Suyla bulaşan bu protozoonun bulaşma riskini azaltmak için klasik su arıtma yöntemleri ile birlikte ultraviyole, ozonloma ve monitoring sistem gibi modern su arıtma tekniklerinin kullanılmasının halk sağlığı tehditlerini ortadan kaldırabileceği kanaatindeyiz.
___
- 1. Fayer R. Cryptosporidium: a water–borne zoonotic parasite. Vet Parasitol, 2004; 126: 37-56.
- 2. Karanis P, Papadopoulou C, Kimua A, Economou E, Kourenti C, Sakkas H. Cryptosporidium and Giardia in natural, drinking and recraational water of Northwestern Greece. Acta Hydrochim Hydrobiol, 2002; 30: 49-58.
- 3. Tamburrini A, Pozio E. Long-term survival of Cryptosporidium parvum oocysts in seawater and in experimentally infected mussels (Mytilus galloprovincialis). Int J Parasitol, 1999; 29: 711-5.
- 4. Redlinger T, Corella-Barud V, Graham J, Galindo A, Avita R, Cardenas V. Hyperendemic Cryptosporidium and Giardia in households lacking municipal sewer and water on the United States-Mexico Border. Am J Med Trop Hyg, 2002; 66: 784-98.
- 5. Chappell CL, Okhuysen PC, Langer-Curry R, Widmer G, Akiyoshi DE, Tanrıverdi S et al. Cryptosporidium hominis: experimental challenge of healthy adults. Am J Trop Med Hyg, 2006; 75: 851-7.
- 6. Schaefer FW. Detection of Protozoon Parasites in Source and Finished Drinking Waters. “Hurst CJ, Knudsen GR, Melnerney MJ, Stetzenbach LD, Walter MV (eds) Manual of Environmental Microbiology, ASM Press Washington, D.C. 1997.
- 7. Richardson AJ, Frankenberg RA, Buck AC, Selkon JB, Colbourne JS, Parsons JW et al. An outbreak of waterborne cryptosporidiosis in Swindon and Oxfordshire. Epidemiol Infect, 1991; 107: 485-95.
- 8. Mac Kenzie WR, Hoxie NJ, Proctor ME, Gradus MS, Blair KA, Peterson DE et al. A massive outbreak in Milwaukee of Cryptosporidium infection transmitted through the public water supply. N Engl J Med, 1994; 331:161-7.
- 9. Cacciò SM, Thompson RC, McLauchlin J, Smith HV. Unravelling Cryptosporidium and Giardia epidemiology. Trends Parasitol, 2005; 21:430-7.
- 10. McLauchlin J, Amar C, Pedraza-Díaz S, Nichols GL. Molecular epidemiological analysis of Cryptosporidium spp. in the United Kingdom: results of genotyping Cryptosporidium spp. in 1,705 fecal samples from humans and 105 fecal samples from livestock animals. J Clin Microbiol, 2000; 38 :3984-90.
- 11. Ong CS, Eisler DL, Goh SH, Tomblin J, Awad-El- Kariem FM, Beard CB et al. Molecular epidemiology of cryptosporidiosis outbreaks and transmission in British Columbia, Canada. Am J Trop Med Hyg, 1999; 61: 63-9.
- 12. Peng MM, Xiao L, Freeman AR, Arrowood MJ, Escalante AA, Weltman AC. Genetic polymorphism among Cryptosporidium parvum isolates: evidence of two distinct human transmission cycles. Emerg Infect Dis, 1997; 3:567-73.
- 13. Sulaiman IM, Xiao L, Yang C, Escalante L, Moore A, Beard CB et al. Differentiating human from animal isolates of Cryptosporidium parvum. Emerg Infect Dis, 1998; 4: 681-5.
- 14. Xiao L, Fayer R, Ryan U, Upton SJ. Cryptosporidium taxonomy: Recent advances and implications for public health. Clin Microbiol Rev, 2004; 17: 72-97.
- 15. LeChevallier MW, Norton WD, Lee RG. Giardia and Cryptosporidium sp, in filtered drinking water supplies. Appl Environ Microbiol, 1991; 26: 17-21.
- 16. Almeida A, Moreira MJ, Soares S, Delgado Mde L, Figueiredo J, Silva E et al. Presence of Cryptosporidium spp. and Giardia duodenalis in drinking water samples in the north of Portugal. Korean J Parasitol, 2010; 48: 43-8.
- 17. Razzolini MT, da Silva Santos TF, Bastos VK. Detection of Giardia and Cryptosporidium cysts/oocysts in watersheds and drinking water sources in Brazil urban areas. J Water Health, 2010; 8: 399-404.
- 18. Köksal F. Kaynak sularının Giardia ve Cryptosporidium yönünden incelenmesi. Türk Mikrobiyol Cem Derg, 2002; 32: 275-7.
- 19. Çeber K, Aslan G, Otağ F, Delialioğlu N, Öztürk C, Babür C et al. Mersin İlinde içme suyu, kullanma suyu, atık su ve deniz sularında Cryptosporidium spp. ookistlerinin araştırılması, Türkiye Parazitol Derg, 2005; 29: 224-8.
- 20. Aksoy U, Akısü Ç, Şahin S, Usluca S, Yalçın G, Kuralay F et al. First reported waterborne outbreak of cryptosporidiosis with Cyclospora co-infection in Turkey. Euro Surveill, 2007;12: E070215.
- ISSN: 0377-9777
- Başlangıç: 1938
- Yayıncı: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Sayıdaki Diğer Makaleler
Hörü GAZİ, Talat ECEMİŞ, Semra KURUTEPE, Süheyla SÜRÜCÜOĞLU, Melek SAKARYA
Kanser hastalarında farmakogenetik uygulamaları ve farmakoekonomi
Gizem ÇALIBAŞI, Yasemin BASKIN
Van ili içme sularının Cryptosporidium spp. ookistleri yönünden incelenmesi
Önder AKKAŞ, Hanifi KÖRKOCA, Mutalip ÇİÇEK
Current situation of Crimean Congo hemorrhagic fever (CCHF) in Anatolia and Balkan Peninsula
Anna PAPA, Iva CHRISTOVA, Yavuz UYAR
A case: acute hepatitis associated with herbal (Teucrium chamaedrys) ingestion
Nebahat DİKİCİ, Özgür SATILMIŞ, Gaye URAL, Onur URAL
Akut koroner sendromda troponin T ve troponin I
Ali GÜÇTEKİN, Mehmet AVCIKÜÇÜK, Canan TOPÇUOĞLU, Fatih BAKIR