Raika DURUSOY

169

Laboratuvarların bulaşıcı hastalık sürveyansında doğrudan rolü, farklı ülke örnekleri ve türkiye için öneriler

Bulaşıcı hastalıkların birçoğunun tanısı artık mikrobiyolojik analizlerle doğrulandığı içinbirçok ülkede klinisyen bildirimlerinin yanı sıra laboratuvara dayalı sürveyans programlarıda yürütülmektedir. Bu derlemenin amacı, laboratuvarların sürveyansta doğrudan rolünüirdelemek, farklı ülkelerde laboratuvar sürveyansının nasıl uygulandığına dair örnekler sunmakve bunlar ışığında ülkemizdeki durumu değerlendirmektir. Ülke örneği olarak birbirinden farklıkapsam ve yöntemler uygulayan İngiltere, Avustralya, Fransa ve İtalya seçilmiştir. İngiltere’delaboratuvar sürveyansı 1940’lı yıllara, Avustralya’da 1970’li yıllara dayanmaktadır. İngiltereve Fransa’da laboratuvarların tümü bildirim yaparken Avustralya ve İtalya’da sentinelsürveyans yapılmaktadır. İngiltere’de laboratuvarlar saptadıkları etkenlerin neredeysetümünü bildirmektedir. Bildirimlerin çoğu, veriyi laboratuvardan otomatik olarak alan CoSurvadlı bir sistem aracılığıyla elektronik olarak aktarılmaktadır. Avustralya’da LabVISE sürveyansşeması kapsamında laboratuvarlar birçok etkeni bildirmektedir. Fransa’da laboratuvarlar,ulusal bildirimi zorunlu hastalıkları bildirmekte ve bazı sentinel sürveyans programlarınakatılmaktadır. Fransa’da bildirimi zorunlu 30 hastalığın her birine özgü ayrı bir bildirim formukullanılmaktadır. Laboratuvarlar bildirimi yaparken, hekimlerin bildirim yapmakta kullandığıbu formun aynısını kullanmakta ve bildirimi kâğıt üzerinde yapmaktadır. Bu üç ülkede olgularınkimlik bilgileri anonimleştirilmektedir. Laboratuvar sürveyansının elektronik olarak yapıldığıİtalya’da kimlik bilgileri Türkiye’deki gibi açık olarak iletilmektedir. Diğer dört ülkedelaboratuvarlar, klinisyenlerin bildirdiği hastalıkları da bildirirken Türkiye’de laboratuvarlar,klinisyence bildirilmeyen hastalık etkenlerini bildirmekte, iki liste çakışmamaktadır.Laboratuvarların yüzbin nüfus başına yıllık bildirim hacmi İngiltere’de 847,5, Avustralya’da188,2, Türkiye’de ise 40,6’dır. Ülkemizde laboratuvarların sürveyansa doğrudan katkısı Dgrubu etken bildirimleri olarak sınıfandırılan sadece dokuz etkenle (Shigella, Salmonella,Enterohemorajik Echerichia Coli, Campylobacter, Listeria monocytogenes, Entamoebahistolytica, Cryptosporidium sp, Giardia intestinalis ve Chlamydia trachomatis) sınırlıdır.Bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıkların çoğunluğunu, klinisyen tarafından bildirilmesibeklenen A ve C grubu hastalıklar oluşturmaktadır. Oysa bazı araştırmalara göre A grubundayer alan hastalıklarda klinisyenlerin olguları bildirme oranı çok düşüktür ve olguların çoğununverisine laboratuvarlardan erişmek mümkündür. Bildirim sisteminin 2005 yılında değişmesininardından bildirim oranlarında bir artış gözlenmemiştir. Dolayısıyla ülkemizde bildirimi zorunluhastalıkların çoğunun yer aldığı A, B, C grubu hastalıkların sürveyansına laboratuvarların daentegre edilmesi çok yararlı olacaktır.

The direct role of laboratories in the surveillance of communicable diseases, examples from different countries and suggestions for Turkey

As the diagnoses of most communicable diseases are confrmed by microbiological analyses, laboratory surveillanceprograms are implemented in many countries in addition to clinicians’ notifcations. The objective of this review is todescribe the direct role of laboratories in surveillance, to present some examples of its implementation in different countries,and to evaluate the situation in Turkey. UK, Australia, France and Italy were chosen as examples because their differentlaboratory surveillance scopes and methods. Laboratory surveillance has been started in the UK in 1940s and in Australia inthe 1970s. All of the laboratories contribute to the surveillance in the UK and France, while sentinel surveillance schemesare applied in Australia and Italy. Laboratories in the UK report almost all of the infectious agents they have diagnosed.Most of the notifcations are received by an electronic system called CoSurv which captures the data automatically fromthe laboratories. In Australia, laboratories report many infectious agents under the surveillance scheme LabVISE. In France,laboratories report the national notifable diseases and participate in some sentinel surveillance schemes. There is aseparate notifcation form for each of the 30 notifable communicable diseases in France. Patient identities are anonymizedin these three countries. In Italy, laboratories make electronic notifcations and send the information on the patient openly,as in Turkey. In the former four countries, laboratories also notify the conditions that clinicians should notify, while inTurkey laboratories only report some infectious agents that clinicians do not have to notify. In Turkey the lists do notoverlap. The notifcation volume per 100,000 population is 847.5 in the UK, 188.2 in Australia and 40.6 in Turkey. InTurkey, laboratory surveillance is restricted to only nine pathogens (Shigella, Salmonella, EHEC, Campylobacter, Listeriamonocytogenes, Entamoeba histolytica, Cryptosporidium sp, Giardia intestinalis and Chlamydia trachomatis) classifedas ‘Group D’ notifable agents. The majority of notifable diseases are classifed as group A and C which should be notifedonly by clinicians. Some researches show that the notifcation rates of Group A diseases by clinicians are quite low andit is possible to reach the data on cases through laboratories. While the surveillance system changed in 2005 in Turkey,an increase in notifcation rates was not observed. Therefore, it would be appropriate to integrate laboratories into thesurveillance of Group A, B, C notifable diseases.
PDF

___

  • WHO. Communicable Diseases 2000. 1. Basım. Cenevre: WHO, 2000.
  • Vaughan J, Morrow R (eds) Bölge Sağlık Yönetiminde Epidemiyoloji El Kitabı. Ankara: DSÖ-HÜTF Halk Sağlığı A.D., 1990.
  • Shears P. Emerging and Reemerging Infections in Africa: the Need for Improved Laboratory Services and Disease Surveillance. Microbes Infect, 2000; 2 (5): 489-95.
  • Saliki JT. the role of diagnostic laboratories in disease control. Ann N Y Acad Sci, 2000; 916: 134-8.
  • Giesecke J Modern Infectious Disease Epidemiology. 1 st ed. London: Arnold, 1994.
  • WHO. WHO Recommended Surveillance Standards, 1999.
  • WHO. Report of a Global Meeting on Communicable Disease Surveillance, including Epidemic-Prone and/or Vaccine-Preventable Diseases. Department of Vaccines and Biologicals, Geneva, 2002.
  • WHO. European Health Report, 2002.
  • Esen B. Enfeksiyon hastalıklarının sürveyansında ulusal laboratuvarların güçlendirilmesi. Aylık Epidemiyoloji Raporu, 2003; 2 (2): 60-1.
  • Noah N. Controlling Communicable Disease. Berkshire, GBR: McGraw-Hill Education, 2006.
  • Freed J, Green J, Chronias A. Microbiological Disease Surveillance, present and future. Path IT Summit 17-18 Nov 2008. http://www.laboratorymedicine. nhs.uk/labmedicine/Portals/0/PathITConference/ Session % 20K % 20Summary_jg.doc Erişim tarihi: 13 Ocak 2010.
  • HPA. How do we undertake communicable disease surveillance? http://www.hpa.org.uk/HPA/ Product sServices/Infect iousDi seases/Services Activities/1158313434400/ Erişim tarihi: 13 Ocak 2010.
  • HPA. Laboratory Reporting To The Health Protection Agency Guide For Diagnostic Laboratories. February 2007 Revision – September 2008 IM&T Department Centre for Infection. London: 2008. http://www.hpa. org.uk/webc/HPAwebFile/HPAweb_C/1194947381307 Erişim tarihi: 13 Ocak 2010.
  • Grant AD, Eke B. Application of information technology to the laboratory reporting of communicable disease in England and Wales. CDR Review, 1993; 3 (Review 6): 75-8.
  • Johnson AP, Pearson A, Duckworth G. Surveillance and epidemiology of MRSA bacteraemia in the UK. J Antimicrob Chemother, 2005; 56 (3): 455-62.
  • Walford D, Noah N. Emerging Infectious Diseases-United Kingdom. Emer Infect Dis, 1999; 5 (2): 189-94.
  • HPA. Consultation on changes to the LabBase exceedance reporting system. Health Protection Report, 2009; 3 (38). http://www.hpa.org.uk/hpr/archives/2009/ news3809.htm Erişim tarihi: 13 Ocak 2010.
  • Surveillance systems reported in CDI, 2008. Commun Dis Intell, 2008; 32 (1): 134-8.
  • Roche P, Spencer J, Lin M, Gidding H, Kirk M, Eyeson Annan M, Milton A, Witteveen D, Merianos A. Australia’s Notifable Diseases Status, 1999: Annual Report of the National Notifable Diseases Surveillance System. Commun Dis Intell, 2001; 25 (4): 190-245.
  • Hall R. Notifable Diseases Surveillance, 1917 to 1991. Commun Dis Intell, 1993; 17 (11): 226-36.
  • Inglis TJJ. Editorial: Review of the Laboratory Virology and Serology Reporting Scheme. Commun Dis Intell, 2002; 26 (3): 321-2.
  • NNDSS Annual Report Writing Group. Australia’s Notifable Disease Status, 2007: Annual Report of the National Notifable Diseases Surveillance System. Commun Dis Intell, 2009; 33 (2): 89-154.
  • Durusoy R. Yeni Uluslararası Sağlık Tüzüğü. STED, 2009; 18 (3): 52-5.
  • National Health Security Agreement. http://www. health.gov.au/internet/main/Publishing.nsf/Content/ ohp-nhs-agreement.htm Erişim tarihi: 31 Ocak 2010.
  • National Health Security Act 2007. No.174, 17 Mart 2008. http://www.comlaw.gov.au Erişim tarihi: 30 Ocak 2010.
  • Department of Health and Ageing. Introduction to the National Notifable Diseases Surveillance System. http://www.health.gov.au/internet/main/publishing. nsf/Content/cda-surveil-nndss-nndssintro.htm Erişim tarihi: 31 Ocak 2010.
  • Department of Health and Ageing. Fortnightly summary notes. http://www.health.gov.au/cdnareport Erişim tarihi: 31 Ocak 2010.
  • Owen R, Roche PW, Hope K, et al. Australia’s Notifable Diseases Status, 2005: Annual Report of the National Notifable Diseases Surveillance System. Commun Dis Intell, 2007; 31(1): 1-70.
  • Department of Health and Ageing. Introduction to the Laboratory Virology and Serology Reporting Scheme (LabVISE). http://www.health.gov.au/internet/main/ Publishing.nsf/Content/cda-surveil-labvise-labvise. htm Erişim tarihi: 30 Ocak 2010.
  • Roche P, Halliday L, O’Brien E, Spencer J. The laboratory virology and serology reporting scheme, 1991 to 2000. Commun Dis Intell, 2002; 26(3): 323-74.
  • Rushworth RL, Bell SM, Rubin GL, Hunter RM, Ferson MJ. Improving surveillance of infectious diseases in New South Wales. Med J Aust, 1991; 154: 828-31.
  • Allen CJ, Ferson MJ. Notifcation of infectious diseases by general practitioners: a quantitative and qualitative study. Med J Aust, 2000; 172 (7): 325-8.
  • Fleet GH, Heiskanen P, Reid I, Buckle KA. Foodborne Viral Illness – Status in Australia. Int J Microbiol, 2000; 59 (1): 127-36.
  • INVS. http://www.invs.sante.fr/ Erişim tarihi: 16 Kasım 2009.
  • INVS. Le réseau Epibac. http://www.invs.sante.fr/ surveillance/epibac/ Erişim tarihi: 9 Şubat 2010.
  • Hubert B, Goulet V, Riou JY. Surveillance of meningococcal disease in France, 1990-1997. Euro Surveill, 1997; 2 (10): 10-1.
  • Goulet V, Sednaoui P. Surveillance of sexually transmitted diseases by laboratory networks in France, Euro Surveill, 1998; 3 (6): 59-60.
  • Scuderi G. A Review of the salmonellosis surveillance systems in Italy: Evolution during the course of time within the international framework. Eur J Epidemiol, 2000; 16 (9): 861-8.
  • Istituto Superiore di Sanità (ISS). Decreto Ministeriale 15 dicembre 1990: Sistema informativo delle malattie infettive e diffusive. http://www.simi.iss.it/normativa. htm Erişim tarihi: 9 Şubat 2010.
  • Istituto Superiore di Sanità (ISS). Sistema Informatizzato Malattie Infettive (SIMI). http://www.simi.iss.it/ Erişim tarihi: 9 Şubat 2010.
  • Centro Nazionale per la Prevenzione e il Controllo delle Malattie (CCM). Epidemiologia e sorveglianza di laboratorio di legionella, enterobatteri, batteri antibiotico-resistenti, epatiti virali e virus respiratori. http://www.ccm-network.it/prg_area1_mal_infettive_ Iss-Cnesps-Dmipi Erişim tarihi: 9 Şubat 2010.
  • Centro Nazionale per la Prevenzione e il Controllo delle Malattie (CCM). Sistema di allerta su isolamenti microbici – Micronet. http://www.ccm-network. it/?q=node/88 Erişim tarihi: 9 Şubat 2010.
  • Centro Nazionale per la Prevenzione e il Controllo delle Malattie (CCM). Epidemiologia e sorveglianza di laboratorio della tubercolosi e delle resistenze ai farmaci antitubercolari. http://www.ccm-network. it/?q=node/99 Erişim tarihi: 9 Şubat 2010.
  • Durusoy R, Karababa AO. Completeness of hepatitis, brucellosis, syphilis, measles and HIV/AIDS surveillance in Izmir, Turkey. BMC Public Health, 2010; 10: 71.
  • Emek M, Sekreter O, Özdemirer U. ve ark. Evaluation of the performance of Brucella surveillance system in terms of sensitivity and timeliness in Ankara and Izmir, 2005-2006. European Scientifc Conference on Applied Infectious Disease Epidemiology (ESCAIDE), Stockholm, 26-28 Ekim 2009, sf.116.
  • Özgür Sakarya S. İzmir İli Tüberküloz Hastalarının Verem Savaş Dispanserlerinde Kayıtlılık Oranları ve Etkileyen Etmenler. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İzmir 2008.
  • Durusoy R, Kantar M. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde bulaşıcı hastalık bildirimlerini geliştirmek için laboratuvar tanılarının kullanımı ve bulaşıcı hastalıklar bildirim komitesinin rolü. Ege Tıp Derg, 2009; 48 (2): 109-18.
Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi-Cover
  • ISSN: 0377-9777
  • Başlangıç: 1938
  • Yayıncı: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Nitazoxanide for the treatment of Giardia duodenalis infection: A comparative trial with secnidazole

Maria Elena GONZALEZ, Roberto Canete VILLAFRANCA, Giselle ALVAREZ, Katia BRİTO

Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusundaki bilgi düzeyleri ve bunu etkileyen faktörler

Zeynep BAYKAN, Müge OĞUZKAYA-ARTAN

Sigara filtresinde domuz kanı var mı ?

Birsen Can DEMİRDÖĞEN, Osman AYKUT, Zekiye BAKKALOĞLU

Hayvan ve insan ısırıkları: Proflaksi ve tedavi yaklaşımı

Handan İLHAN, Vedat TURHAN, Ahmet KARAKAŞ

Laboratuvarların bulaşıcı hastalık sürveyansında doğrudan rolü, farklı ülke örnekleri ve türkiye için öneriler

Raika DURUSOY

Kayseri’deki yabancı uyruklu lise öğrencilerinde fasciola hepatıca antikorlarının araştırılması

Ülfet ÇETİNKAYA, Muhittin KAYA, Süleyman YAZAR, Berna HAMAMCI, Ozan YAMAN