2013 yılında Muğla ili Marmaris ilçesinde görülen Staphylococcus aureus enterotoksin kaynaklı gıda zehirlenmesinin değerlendirilmesi

Amaç: Aynı yemek firması tarafından verilen öğle yemeği ve akşam yemeği sonrası iki okuldaki öğrenciler ile 17 işyerindeki işçilerden oluşan toplam 116 kişi; bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishal şikâyetleri ile 23 Aralık 2013 tarihinde, Muğla İli Marmaris Devlet Hastanesi'ne başvurmuştur. Bu çalışma; zehirlenmenin bulaş yollarını ve olası kaynak ya da kaynakları belirlemek ve kontrol önlemlerini uygulamak için yapılmıştır. Yöntemler: Şüpheli vaka olarak "23 Aralık 2013 tarihinde söz konusu 17 işyeri ile iki okulda bulunan ve bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal, ateş semptomlarından en az biri görülen kişi" olarak tanımlanmıştır. Olası vaka ise şüpheli vakalardan "kusma veya ishal şikâyeti olan kişiler" olarak kabul edilmiştir. Kontroller, aynı okul/işyerinde bulunan belirtilen semptomları olmayan kişiler arasından seçilmiştir. Çalışmada, işyerlerinde ve okullarda toplam 213 (100 vaka, 113 kontrol) kişi ile yüz yüze görüşülüp anket uygulanmıştır. Analizler 77 olası vaka, 100 şüpheli vaka ve 113 kontrol grubu üzerinden yapılmıştır. Gaita örnekleri, yemek üretim firmasının mutfak araç ve gereçlerinden sürüntü, gıda ve su örnekleri alınmıştır. Ayrıca gıda elleyicilerinden alınan örnekler Staphylococcus aureus açısından incelenmiştir. Bulgular: Vakaların, 23 Aralık 2013 Pazartesi günü öğle yemeği yenmesinden sonra ortaya çıktığı saptanmıştır. Aynı gün verilen yemek menüsünde; tavuk döner, pilav, mantar çorbası, salata ve ayran olduğu belirlenmiştir. İlk vaka; Muğla İli Marmaris İlçesi Merkez Devlet Hastanesi'ne aynı gün içinde saat 12:30'da bulantı, kusma şikayetleri ile başvurmuştur. Vakalarda en sık görülen semptomlar sırasıyla; bulantı, karın ağrısı, kusma, ishal ve yüksek ateştir. Atak hızı %16 olarak belirlenmiştir. Zehirlenme eğrisi tek kaynaklı olduğunu göstermiştir. Vaka ve kontroller yaş ve cinsiyet açısından benzer bulunmuştur. Vakaların %96 (74/77)'sı ve kontrollerin %32'sinin (37/113) yemekte tavuk döner yediği saptanmıştır (TRR - tahmini rölatif risk): 50 %95; Güven Aralığı: 14-171). Mantar çorbası ve salata kontrol TRR - tahmini rölatif risk): 50 %95; GA-güven aralığı: 14- 171 edildiğinde (37/113) ise vakalarda kontrollere göre tavuk döner yeme TRR 34 kat (TRR ayar - Ayarlı tahmini rölatif risk = 34, %95 GA= 8,8-129,7) bulunmuştur. İl Gıda Kontrol Laboratuvarında değerlendirmesi yapılan tavuk dönerinde stafilokok enterotoksini tespit edilmiştir. Sonuç: Marmaris İlçesi'nde görülen zehirlenmeye tavuk dönerde saptana S. aureus enterotoksininin sebep olduğu görülmüştür. Araştırmada bulaş kaynağı gösterilememiştir. Yemek firması tarafından kontrol ve koruma önlemlerin alınması ve firma çalışanlarına iyi hijyen uygulamaları konusunda eğitim verilmesi önerilmiştir.

Evaluation of food poisoning of Staphylococcus aureus enterotoxin source in 2013 in the Marmaris district of Muğla, Turkey

Objective: On 23rd of December, 2013, 116patients including students of two schools, andworkers of 17 work places who consumed lunch anddinner from the same catering company, applied toMarmaris State Hospital, Muğla province suffering fromnausea, vomiting, abdominal pain, and diarrhea. Thisstudy was conducted to identify the cause, and modeof transmission, and to implement control measures.Methods: The suspected case was defined as“individuals working in 17 work places and two schoolsand having at least one of the following symptoms onseton 23 December 2013: nausea, vomiting, stomach ache,diarrhea, and fever”. Probable case was accepted as“suspected case having vomiting or diarrhea”. Controlswere selected from the same school/workplace amongpersons who didn’t have these symptoms. In the study,face to face interviews were conducted for 213 (100cases, 113 controls) people. Seventy seven probablecases, 100 suspected cases and 113 controls wereincluded in the analysis. Samples from stool, swabsof the kitchenwares and untensils, samples from foodand water were taken. Moreover, samples from foodhandlers were tested for S. aureus. Results: Cases started to increase after lunchon Monday at 23 December 2013. The menu of thecompany included chicken doner, rice, mushroomsoup, salad and buttermilk. The first case attendedMuğla, Marmaris District Public Hospital during thesame day with nausea and vomiting complaints at12:30. Most common symptoms seen in the cases,were nausea, abdominal pain, vomiting, diarrheaand high fever. The attack rate was determinedas 16%. The epidemic curve revealed a pointsource outbreak. Cases and controls had similarcharacteristics for age and sex. It was determinedthat 96% (74/77) of cases and 32% (37/113) ofcontrols ate chicken doner (OR – odds ratio: 50 95%CI: 14-171). After controlling for mushroom soup andsalad, odds of being ill was 34 (ORadj – adjusted oddsratio = 34, 95% CI-confidence interval= 8.8-129.7).In the analysis done by the Provincial Agriculture- Food Laboratory on the food samples S. aureusenterotoxin was identified in chicken doner sample.Conclusion: It was found that the poisoning seenin the Marmaris district was caused by S. aureusenterotoxin in the chicken doner. In the researchthe source of contamination was not shown.Recommendations were given to the food companyto implement control and protection measures; andto provide training on good hygiene practices forcompany workers.

___

Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi-Cover
  • ISSN: 0377-9777
  • Başlangıç: 1938
  • Yayıncı: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Sayıdaki Diğer Makaleler

Formik asidin insan lenfositleri üzerindeki in vitro genotoksik ve sitotoksik etkisi

Tülay DİKEN ALLAHVERDİ, Pınar AKSU, Gökhan NUR, Süleyman GÜL, Ertuğrul ALLAHVERDİ, Ayşe ERCİYAS, Zeynep TAYFA

Fascioliasis tanısında hekimlerde ERCP yerine serolojik test farkındalığı yaratmak: Olgu sunumu

Ayşegül AKSOY-GÖKMEN, Selçuk KAYA, Mehmet CAMCI, Bayram PEKTAŞ, Celal BUĞDACI, Mustafa DEMİRCİ, Erkan YULA

İstanbul’un sivrisinek faunası ve Culex pipiens larvalarının Bacillus cinsi bakterilere karşı duyarlılığı

Erdal POLAT, Yaşar BAĞDATLI, Serdar Mehmet ALTINKUM, Sema TURAN-UZUNTAŞ, Fadime YILMAZ

Konya’da Ekim 2008 - Şubat 2010 tarihleri arasındaki çocukluk çağında toplum kökenli pnömoni tanısı ile hastaneye yatırılan hastalarda bakteriyel ve viral etkenlerin insidansı ve klinik özellikleri

Melike EMİROĞLU, Rahmi ÖRS, Osman KOÇ, Sadiye SERT, Uğur ARSLAN

2013 yılında Muğla ili Marmaris ilçesinde görülen Staphylococcus aureus enterotoksin kaynaklı gıda zehirlenmesinin değerlendirilmesi

Fehminaz TEMEL, Mustafa Bahadır SUCAKLI, Demet BÖREKÇİ, Gürcan PARCIKLI, Celal TUTUŞ

İzmir’de sağlık kurumlarına yemek üretim ve dağıtım hizmeti veren bir firmada çalışanların gıda hijyeni ile ilgili bilgi ve davranışları

Gülşah KANER, Şadan KÖKSAL, Gül ERGÖR, Ahmet SOYSAL

Aşı epidemiyolojisi: Aşı etkililiği için epidemiyolojik çalışma tasarımları

Can Hüseyin HEKİMOĞLU

Sinop İlindeki hamsi ve zargana balıklarından Vibrio spp. izolasyonu ve karakterizasyonu

Cumhur AVŞAR, Ahmet Kenan YILDIRIM, İsmet BERBER

Dijital PZR ve kullanım alanları

Ahmet ÇARHAN, Elif ERCAN, Tuğba YALÇINKAYA

Mantar enfeksiyonlarının serolojik tanısı

Asuman BİRİNCİ, Yeliz TANRIVERDİ-ÇAYCI