Hastanede Çalışan Hemşirelerin Algılanan Kariyer Engellerinin Belirlenmesi

Bu Araştırma, hastanede çalışan hemşirelerin algılanan kariyer engellerini belirlemek amacıyla gerçekleştirildi. Tanımlayıcı kesitsel tarzda yapılan araştırma, Mayıs-Eylül 2019 tarihleri arasında Türkiye’nin doğusunda bulunan iki kamu hastanesinde çalışan toplam 546 hemşire ile yapıldı. Araştırma verileri, Kişisel Bilgi Formu ve Kariyer Engelleri Ölçeği-Revize Edilmiş Form (KEÖ-R) kullanılarak elde edildi. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde, SPSS 23.0 programı kullanılarak tanımlayıcı istatistik testleri ile sayı ve yüzdelik dağılımlar; bağımsız gruplarda t testi ve ANOVA varyans analizi kullanıldı. Araştırmada, p<0.05 değeri anlamlı kabul edildi. Araştırmaya katılan hemşirelerin çoğunluğunun kadın, 23-27 yaş aralığında, evli ve lisans mezunu olduğu belirlendi. Hemşirelerin çoğunluğunun cerrahi servislerde servis hemşiresi olarak görev yaptığı, kadrolu ve 1-5 yıl arası mesleki deneyime sahip olduğu belirlendi. Hemşirelerin haftalık ortalama 45 saat ve çoğunlukla gece-gündüz vardiyalarında çalıştıkları ve günlük 11-15 hastaya bakım verdikleri saptandı. Hemşirelerin %42,9’unun gelecekte kariyer planlamasının olduğu ve %29,3’ünün kariyer kararsızlığı yaşadığı belirlendi. Hemşirelerin KEÖ-R’den ortalama 269.86±96.06 (70-489) puan aldıkları, algıladıkları kariyer engellerinin orta düzeyin üzerinde olduğu belirlendi. Hemşirelerin yaş, pozisyon, medeni durum, çocuk sahibi olma durumu ve kurumda çalışma süresi ile KEÖ-R puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0.05). Hemşirelerin çalıştıkları birim, cinsiyet, eğitim düzeyi, kurumda çalışma süresi, haftalık çalışma süresi, çalıştıkları vardiya ve gelecekte kariyer planlamasına ilişkin düşünce değişkenleri ile KEÖ-R puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı saptandı (p>0.05). Hastanede çalışan hemşirelerin algıladıkları kariyer engellerinin orta düzeyin üzerinde olduğu; yaş, çalıştıkları pozisyon, medeni durum, çocuk sahibi olma ve kurumda çalışma süresi açısından anlamlı fark gösterdiği belirlenmiştir. Hemşirelerin algıladıkları kariyer engellerinin ortadan kaldırılmasına yönelik çalışımalar yapılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler:

Hemşirelik, hemşire, kariyer

Determining Perceived Career Barriers of Nurses Working in Hospitals

The research was conducted to determine the perceived career barriers of the nurses working in hospitals.Descriptive cross-sectional study was conducted between May and September 2019 with a total of 546 nursesworking in two public hospitals in the east of Turkey. The research data were obtained by using the PersonalInformation Form and the Career Barriers Scale (CBS) - Revised Form. In the evaluation of the research data,descriptive statistics tests, number and percentage distributions, t test in independent groups and ANOVAvariance analysis were used using SPSS 23.0 program. In the study, the value of p <0.05 was consideredsignificant. It was determined that the majority of the nurses were 23-27 aged, married and graduatedfemales. It was determined that the majority of the nurses worked as service nurses in surgical services, hadpermanent staff and 1-5 years of professional experience. It was found that the nurses worked on average 45hours weekly and mostly day and night shifts and that they cared 11-15 patients daily. It was determined that42.9% of the nurses had career planning in the future and 29.3% had career uncertainty. It was determinedthat the nurses got a mean score of 269.86±96.06 (70-489) from the CBS and the perceived career barrierswere above the average. A statistically significant difference was found between the nurses' age, position,marital status, having children, duration of work in the institution, and the mean score of CBS (p<0.05). Itwas determined that there was no statistically significant difference between the variables of the nurses' unitthey work in, sex, education level, duration of work in the institution, weekly working time, shift, and careerplanning in the future and the mean score of CBS (p>0.05). It was determined that the career barriersperceived by the nurses working in the hospital were above the average and that there was a significantdifference in terms of age, position, marital status, having children and duration of work in the institution. Itis recommended to carry out studies to eliminate the career barriers perceived by nurses
Keywords:

Career, Nurse, Nursing,

___

  • 1) Şimşek, M. Ş., Çelik A., Akatay A. (2007). Kariyer Yönetimi, İnsan Kaynakları Uygulamaları, Geliştirilmiş 2. Baskı, Gazi Kitabevi, 2007.
  • 2) Amil, O. (2015). Çalışanların Algılanan Kariyer Engelleri İle Algılanan Performansları Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi; OPUS - Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 5(9), s7-26.
  • 3) Yeşilyaprak, B. (2012). Meslek Rehberliği ve Kariyer Danışmanlığı: Kuramdan Uygulamaya. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
  • 4) Alaçam, B. Altuntaş, S. (2015). “Kadın Akademisyenlerin Kariyer Engelleri Ölçeği’nin Geliştirilmesi”. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1 (2), 1-11.
  • 5) Gezer, M. (2010). Kariyer Planlamasında Meslek Seçiminin Önemi: Meslek Lisesi Son Sınıf Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • 6) Karaca, A. (2007). Kadın Yöneticilerde Kariyer Engelleri: Cam Tavan Sendromu Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • 7) Göz, F., Gürbüz, K. (2005). Hemşirelikte Kariyerinizi Keşfedin!, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2.
  • 8) Baykal, TÜ., Türkmen, EE. (2014). Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi. Akademi Basın ve Yayıncılık, İstanbul.
  • 9) Urbanaviciute I., Pociute B., Kairys A., Liniauskaite A. (2016). Perceived career barriers and vocational outcomes amonguniversity undergraduates: Exploring mediation and moderation effects. Journal of Vocational Behavior 92 (2016) 12–21.
  • 10) Swanson, JL., Tokar, DM. (1991). College students’ perceptions of barriers to career development. Journal of Vocational Behavior, 38(1), 92–106.
  • 11) Albert, KA., Luzzo DA. (1999). The role of perceived barriers in career development: a social cognitive perspective. Journal of Counseling & Development, 77(4):431-6.
  • 12) Weiner, B. (1985). An attributional theory of achievement motivation and emotion. Psychological Review, 92(4):548-73.
  • 13) Doğan, H., Bozgeyikli H. (2014). İşsizlik Sorununa Farklı Bir Bakış Açısı: Kariyer Engelleri, II. Uluslararası İş ve Meslek Danışmanlığı Kongresi Bildiri Özet Kitabı, 97-105.
  • 14) Mei-chun Wu, Yan-ping Wu, Yan-ping Wan, Ying Zeng, Xi-rong Tang b, Lu-rong Wang. (2015). Effects of attribution retraining on the perceived career barriers of undergraduate nursing students. International Journal-of-Nursing-Sciences. 2015, 99-104.
  • 15) Imran A., Jabbar A., Butt R. (2013). Awareness of Perceived Career-Related Barriers: A Perspective of University Students. World Applied Sciences Journal 28 (2): 189-193, 2013.
  • 16) Karaca, Ö. (2019). “Hemşirelerin Kariyer Gelişimleri Ve Yönetimleri Sırasında Karşılaştıkları Cinsiyetçi Yaklaşımlar: Nitel Bir Çalışma”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • 17) Marangoz, H. (2019). “Toplumsal cinsiyete dayalı işbölümü ve işyerinde ayrımcılık: Kadın hemşireler örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tekirdağ.
  • 18) Çavmak, D., Atalay, E., Söyler, S. (2019). Hemşirelikte Kariyer Sorunları: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (3), 1897-1910.
  • 19) Akoğlan KM, Dalkıranoğlu T. Mezun öğrencilerin kariyer algılamaları: Anadolu Üniversitesi örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2013, 13(1): 41-52.
  • 20) Sönmez B. Sağlık Kuruluşlarında Kariyer Planlama ve Geliştirme Uygulamalarına İlişkin Hemşire Yöneticilerin Görüşlerinin Belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, 2007.