COVID-19 pandemisinin Türk insanlarının sirkadiyen ritmine ve yaşam kalitesine etkisi

Amaç: Çalışmanın amacı COVID-19 pandemisinin Türkiye’de yaşayan insanların yaşam kalitesine ve uyku profillerine olan etkisini anlamaktır. Gereç ve Yöntem: COVID-19 virüsü 2019 yılının Aralık ayında Çin’de raporlanmış ve pandemiye sebep olmuştur. Uluslararası sağlık örgütünün 202 numaralı durum raporuna göre dünya çapında 19 milyondan fazla kişiye COVID-19 teşhisi konulurken, Türkiye için bu rakam 240 804’tür. Bu salgın sırasında insanların günlük yaşamlarında meydana gelen değişiklikler, uyku zamanlarını da değiştirmiştir. Uyku insan hayatının en önemli parçalarından biridir ve sirkediyen ritim adı verilen mekanizma tarafından kontrol edilmektedir. Bu çalışmada, 1230 birey gönüllü olarak bir ankete katılıp yaşam kaliteleri ve uyuma-uyanma zamanlarının pandemi öncesi ve sonrası durumlarını değerlendirmişlerdir. Bulgular: Anket sonuçları analiz edildiğinde, katılımcıların yüzde 65’i yaşam kalitelerinin önemli ölçüde düştüğünü belirtmiştir. Karantina süreci ve kuralları sebebiyle katılımcıların yüzde 82’si fiziksel aktivitelerinde azalma olduğunu bildirmiştir. Uyuma-uyanma zamanları ise COVID-19 öncesi döneme göre daha geniş bir zamana yayılmıştır. Buna ek olarak, iş günleri ve iş olmayan günler arasındaki fark incelendiğinde, bu farkın pandemi sürecinde neredeyse ortadan kalktığı gözlenmiştir. Bu sonuç da evden okuma ve evden çalışma süreçlerinin katılımcıların uyku düzenlerini duvar saatine göre değil, bireysel vücut saatlerine göre düzenlediklerini göstermektedir. Sonuç: COVID-19 ile yaşam kalitesi düşmesine rağmen, karantina süreci bireylerin günlük yaşamlarını kendi vücut saatlerine göre ayarlayabilmelerine olanak sağlamıştır. Bu görece küçük çaplı bir anket bile toplumun biyolojik saatinin ve yaşam kalitesinin değiştiğini ve otoritelerin normale dönüş sürecinde bunu göz önünde bulundurmaları gerektiğini belirtmeye yetmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sirkadiyen ritim, uyku, COVID-19

Effects of COVID-19 on circadian clock and life quality of the Turkish people

Purpose: Understand the effects of COVID-19 pandemic on life quality and sleeping profile of Turkish people. Material and Methods: A pandemic causing virus COVID-19 was first reported China, on December 2019. According to the WHO COVID-19 Situation Report-202, over 19-million COVID-19 were diagnosed worldwide, and 240,804 cases were reported from Turkey. During this outbreak, sleeping schedules of people altered due to dramatic changes in their daily lives. Sleep is one of the most important component of our lives, and it is regulated by a tightly controlled mechanism called circadian clock. In this study, 1230 people participated to a survey about their wellbeing and sleep-wake times before and during the pandemic. Results: When the survey results were analyzed, 65 percent of participants indicated that their life quality significantly went down. As the results of quarantine rules, physical activities of 82 percent of the participants reduced significantly. Sleep-wake times are now spread to a wider window compared to before COVID-19. Additionally, workdays versus work-free days difference has gotten smaller with increased working from home situations. These results indicate that, working and studying from home allowed people to plan their sleep according to their body clock, instead of the clock on the wall. Conclusion: Although the life quality is reduced, quarantine let people to plan their daily lives based on their chronotype (their own body clock). This relatively small-scale survey indicated that people and the public authorities should consider society’s changed biological clocks and wellbeing during their ‘back to normal’ processes.

Keywords:

Circadian Clocks, sleep, COVID-19,

PDF

___

[1] J. Cui, F. Li, and Z. L. Shi, “Origin and evolution of pathogenic coronaviruses,” Nature Reviews Microbiology. 2019.
[2] Y. R. Guo et al., “The origin, transmission and clinical therapies on coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak- A n update on the status,” Military Medical Research. 2020.
[3] T. Roenneberg and M. Merrow, “The circadian clock and human health,” Current Biology. 2016.
[4] J. S. Takahashi, “Transcriptional architecture of the mammalian circadian clock,” Nat. Publ. Gr., 2016.
[5] Y. Touitou, A. Reinberg, and D. Touitou, “Association between light at night, melatonin secretion, sleep deprivation, and the internal clock: Health impacts and mechanisms of circadian disruption,” Life Sciences. 2017.
[6] E. Poggiogalle, H. Jamshed, and C. M. Peterson, “Circadian regulation of glucose, lipid, and energy metabolism in humans,” Metabolism., 2018.
[7] M. Baxter and D. W. Ray, “Circadian rhythms in innate immunity and stress responses,” Immunology. 2019.
[8] J. J. Gooley, “Circadian regulation of lipid metabolism,” in Proceedings of the Nutrition Society, 2016.
[9] J. A. Mohawk, C. B. Green, and J. S. Takahashi, “Central and peripheral circadian clocks in mammal,” pp. 445–462, 2013.
[10] D. Landgraf, C. Achten, F. Dallmann, and H. Oster, “Embryonic development and maternal regulation of murine circadian clock function,” Chronobiol. Int., 2015.
[11] A. W. McHill et al., “Later circadian timing of food intake is associated with increased body fat,” Am. J. Clin. Nutr., 2017.
[12] J. E. Oosterman, A. Kalsbeek, S. E. La Fleur, and D. D. Belsham, “Impact of nutrients on circadian rhythmicity,” American Journal of Physiology - Regulatory Integrative and Comparative Physiology. 2015.
[13] J. S. T. Joseph Bass, “Circadian Integration of Metabolism and Energetics,” Science (80-. )., vol. 330, no. 6009, pp. 1349–1354, 2010.
[14] J. A. Horne and O. Ostberg, “A self assessment questionnaire to determine Morningness Eveningness in human circadian rhythms,” Int. J. Chronobiol., 1976.
[15] A. Sehgal and E. Mignot, “Genetics of sleep and sleep disorders,” Cell. 2011.
[16] A. Hirano et al., “DEC2 modulates orexin expression and regulates sleep,” Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A., 2018.
[17] R. Pellegrino et al., “ A Novel BHLHE41 Variant is Associated with Short Sleep and Resistance to Sleep Deprivation in Humans ,” Sleep, 2014.