1916

GÜRCİSTAN TÜRKLERİNİN EDEBÎ GELENEKLERINDE HİKÂYE TÜRÜNÜN EVRİMİ

Gürcistan’daki Azerbaycan (Borçalı, Karapapak) Türklerinin edebiyat geleneklerinde şiir, geleneksel olarak ziyadesiyle yaygın ve özgün olsa da, edebî nesir, drama- tiyatro yazarlığı yeni ve sayıca mahdut türlerdir. Bu türlerdeki eserler bu muhitte esasen 20. yüzyıl başlarında görülür. Bölge edebiyat temsilcileri arasında çoğunluğu âşıklar, saz şairleri bulunmasına rağmen, yazarlar, dramaturglar, gazeteciler sayıca nispeten azdır. Söz konusu muhitin gelişiminde nesir-düzyazı biçiminde edebiyat eserleri de önem arz etmektedir. Buradan hareketle, sunulan makalede Gürcistan Türkçe edebiyat geleneklerinin ilk dönemlerinde -Sovyetler öncesi- ortaya çıkmış hikâye türündeki yapıtlar tanıtılmaktadır ve bu hikâyeler didaktik-eğitici, toplumsal, aile-geçim konuları açısından incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Edebî muhit, Gürcistan, hikâye, Karapapak Türkleri, nesir

PDF

___

AEE 1907. Azerbaycan Elyazmaları Enstitüsü Arşivi. XVI 718/4856. Ali Mirza Nerimanov Senanî Tiflisî (Borçalı kazası Kızılhacılı karyesi mektebi nazırı), Nasihat ül Etfal نصيحة الاطفال
AEE 1912. Azerbaycan Elyazmaları Enstitüsü Arşivi. XII 342, XVI 709. Hüseyin Hesenzade, تهمام الیفبا Tamam Alfabe
AEE 1913. Azerbaycan Elyazmaları Enstitüsü. XII 344/6177. Ali Mirza Nerimanov Tiflisî Senanî (Tiflis medresesi Türk ve Fars dilleri muallimi), نصيحة الاطفال Nasihat ül Etfal
AEE 1914. Azerbaycan Elyazmaları Enstitüsü. X 847/3454. Hüseyin Hesenzade, او ﭺحکايه Üç Hikâye
ALYILMAZ, Cengiz 2012. Gürcistan’daki Türkler ve Türk Eserleri. Yeni Türkiye, 778, Kafkaslar, VIII. Ankara, 72-84
ALYILMAZ, Semra 2017. Borçalı Edebî Muhiti Üzerine. Türk Dünyası, Ankara, 43, 45- 54
ARAGVİSPİRELİ, Şio 1914. Eserleri, cilt 1. Tiflis (Gürcüce)
CAVAHİŞVİLİ, Miheil 1970. Eserleri, cilt 2. Tiflis (Gürcüce)
EROL, Ali 2005. Abdullah Şaik Talıpzade, Hayatı, Sanatı, Eserleri. İzmir, Tibyan Yayınları
GOCAEVA, Gülnara 2012. Gürcistan’da Demokratik Cumhuriyet Döneminde Azerbaycanlıların Tahsili. Paşaev, Emrulla, vd, Gürcistan’da Azerbaycan Mektepleri. Tiflis, Tbiliselebi Yayıncılık
HACIEV, Abbas 1980. Tiflis Edebî Muhiti. Bakü, Yazıcı neşriyat
KENGERLİ ALİEVA, Aybeniz 2008. Azerbaycan’da Romantik Türkçülük. İstanbul, Doğu Kütüphanesi Yayınları
MERT, Osman 2004. Gürcistan (Borçalı) Karapapaklarının / Terekemelerinin Eğitim Tarihine Dair. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Erzurum, 24, 233-251
MİNASAZOV, Hüseyin 1982. Seçilmiş Eserleri (Гусейн, Избранные произведения). Bakü, Yazıcı neşriyat (Rusça)
MİR CELAL & HÜSEYİNOV, Feridun 2008. Örneklerle 20. Asır Azerbaycan Edebiyatı. Hazırlayan Kemal Yavuz, Erol Ülgen. Ankara, Akçağ Yay
MİŞİEV, Adil 1987. Azerbaycan Yazıcıları ve Tiflis Edebî-İçtimaî Muhiti. Tiflis, Ganatleba Yayıncılık
NEMANZADE, Ömer Faik 2006. Seçilmiş Eserleri. Bakü, Şerq Qerb neşriyat
NERİMANOV, Neriman 2004. Seçilmiş Eserleri. Bakü, Lider neşriyat
ŞAİK, Abdulla 2005. Seçilmiş Eserleri, cilt 1. Bakü, Avrasya Press neşriyat http://www.tdk.gov.tr/images