YENİ PAZAR SANCAĞI ÜZERİNDE AVUSTURYA-MACARİSTAN, SIRBİSTAN VE KARADAĞ’IN HAKİMİYET MÜCADELELERİ (1878-1909)

1878’e kadar anlaşmalara bağlı olarak Yeni Pazar’ın sınırlarında veya bağlı olduğu eyaletlerde değişiklikler görüldü. Yeni Pazar sancağının stratejik bir öneme sahip olması, özellikle 1878’den itibaren bu bölge üzerinde Sırbistan, Karadağ ve Avusturya-Macaristan’ın çekişmelerine sahne oldu. Sırbistan ve Karadağ yeni kurulmuştu ve büyük devlet olma koşulunu genişleme siyaseti güttükleri Yeni Pazar üzerinde görmekteydi. Öte yandan Bosna-Hersek’i 1878’de geçici olarak işgal eden Avusturya-Macaristan, üstünlük durumunu Yeni Pazar’ı da ilhak ederek kuvvetlendirmek istiyordu. Osmanlı Devleti ise bölge üzerinde dönen oyunların farkında olamadı. Dost ve müttefik devlet arayışı nedeniyle Osmanlı Devleti; Sırbistan, Karadağ ve Avusturya-Macaristan’ın bölge üzerindeki emellerine net karşılık veremedi. Bu çalışmada, Avusturya-Macaristan, Sırbistan ve Karadağ’ın Bosna-Hersek’e bağlı Yeni Pazar sancağı üzerinde hâkimiyet mücadelelerine değinilecektir. Çalışma, Yeni Pazar’ın fethedilişinden başlatılmış olup Berlin Antlaşması’nda ve Berlin Antlaşması’ndan sonra Avusturya-Macaristan, Sırbistan ve Karadağ’ın sancak üzerinde girişimlerini ve hazırlıklarını konu edinir.

___

  • Bosna-Hersek İle İlgili Arşiv Belgeleri (1516-1919), Haz. İsmet Demir vd.,Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Ankara 1992.