Prof. Dr. Turan Yazgan'ın bakış açısı ile Türk Dünyası'nın alfabe birliği meselesi

Türk Dünyasının en önemli meselelerinin başında alfabe birliği meselesi gelmektedir. Alfabe birliği sağlandığı takdirde Türk Dünyasının herhangi bir köşesinde çıkan bir gazete, dergi veya kitap Baküde, Aşgaabatta, Semerkantta, Buharada, Bişkekte, Almatıda, Ankarada okunabilecektir. Prof. Dr. Turan Yazgan Hocamız alfabe birliğinin ortak bir yazı dilini sağlayacak ilk adım olduğunu söylerdi. Ortak bir yazı dilinin oluşmasının diğer şive ve lehçeleri ortadan kaldırmayacağını, bunların gene devam edeceğini, ancak hepimizin bir yazı dilinde birleşebileceğini, bunu sağlayacak ilk adımın ise alfabe birliği olması gerektiğini ifade ederdi. Prof. Dr. Turan Yazgan Hocamız, alfabenin ilmi bir mesele değil siyasi ve iktisadi bir mesele olduğunu söylerdi. Prof. Dr. Turan Yazgan düşüncelerini sadece söylemekle yetinmemiştir. Bu konuda çalışmalar da yapmıştır. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinin dağılmasından sonra hazırlattığı ve bir milyon adet bastırdığı Türk Alfabesini Türk Dünyasının her köşesine dağıtmıştı. Bu tebliğde Turan Yazganın Türk Dünyasının ortak alfabe meselesi hakkındaki görüşleri ve yaptığı çalışmalar anlatılmaktadır.

The issue of alphabet unity in Turkic World from Prof. Dr. Turan Yazgan s perspective

Alphabet unity is one of the foremost issues of Turkic World. Once the unity is established, any newspaper, magazine or book published in a corner of Turkic World will be legible in Baku, Ashgabat, Samarkand, Bukhara, Bishkek, Almaty and Ankara. Prof. Dr. Turan Yazgan used to say that alphabet unity was the first step to achieve a common language for writing. He also stated that the formation of a common language for writing would not eliminate the present accents or dialects, that they would indeed survive, that we could all unite under a common language for writing, and that alphabet unity sho- uld be the first step to achieve this objective. Prof. Dr. Turan Yazgan used to say that an alphabet was not a scientific item but a political and economic issue. He did not content himself with only expressing his thoughts; he also worked on this issue. He disseminated The Turkish Alphabet, which he prepared and published a million copies after the dissolution of the Union of Soviet Socialist Republics, all around Turkic World. Turan Yazgan s views and Works on the issue of a common alphabet in Turkic World are presented in this paper.

___

  • Yazgan, Turan, Türk Dünyasında Dün Bugün Yarın, 2. baskı, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul 2010.
  • Milletlerarası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu 18-20 Kasım 1991 (Haz. Doç.
  • Dr. Nadir Devlet), Marmara Üniversitesi Yayınları, Türkiyat Enstitüsü Yayınları, İstanbul 1992.
  • Türk Dünyası İçin Alfabe Kitabı (Haz. Hüseyin Adıgüzel-Halil Açıkgöz-İbrahim Akış-Ali Parlatıcı), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yay., Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1992.
  • Yazgan, Turan, “Gaspıralı’nın Doğumunun 150. Yılı”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 173, s. 1- 2, İstanbul 2001.
  • Yazgan, Turan, “Türk Milletinin Tek Ortak Alfabesi Olmalı”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Cilt: 43, Sayı: 253, s. 1- 2, İstanbul 2008.
  • Yazgan, Turan, “Alfabe ve Dil Meselemiz”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Cilt:35, Sayı: 207, s. 1- 2, İstanbul 2004.