OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE İTALYAN İŞGALİNDE RODOS’UN TARİHİ ESERLERİ

Bu çalışma, Osmanlı Arşivi’nde tespit ettiğimiz bir dosyada bulunan ve şimdiye kadar yayımlandığını görmediğimiz belgelerin ışığında, 1912 yılında, Uşi Antlaşması ile geçici olarak İtalyan yönetimine bırakılan Rodos Adası’nda İtalyan yönetiminin, adanın tarihi eserlerini Roma ve İtalyaya götürme çabalarını ve bu eserleri İtalyan mülkü yapma faaliyetlerini ortaya koymaktadır. Tarihi eserlerin İtalyanlar tarafından alınışı Atina Ajansı’nda da yer bul¬makta, İkdam Gazetesi ise konuyla ilgili yaptığı haberi bu ajansa dayandırmaktadır. Bununla beraber, Danimarka Üniversitesi’nden Arkeolog Dr. Mösyö Kenih de İtalyanların, adadaki tarihi eser çalışmalarından şikayet etmekte, adada oluşturduğu müzenin içindeki çoğu tarihi eserin, İtalyanlar tarafından götürüldüğünü ve İtalyanların müzede sebep oldukları karmaşanın, aylar sü¬recek bir çalışma ile düzeltilebileceğini belirtmektedir. İtalyanlar, adada yap¬tıkları kazıları tahta perdelerle gizlemektedirler. Osmanlı Devleti, İtalyanların adadaki faaliyetlerinden haberdardır ve bürokratlar arasında gerekli yazışmalar yapılmaktadır. Osmanlı Devleti Lozan (Uşi) Antlaşması’na göre hareket etmektedir. Ancak İtalyanların, adada Şövalyeler Hastahanesi Kral Müzesi açmaları da engellenememiştir. I. Dünya Savaşı’nda ise İtalya ve Osmanlı Devleti farklı saflarda idiler. Dolayısıyla, Rodos ve tarihi eserleri için artık çok geçti.

___

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Hapishaneler Müdüriyeti Evrakı (DH.MB.HPS.M), Dosya No: 1, Gömlek No: 43