MUNTAHAB AT-TEVARİH VE 19. YÜZYIL TÜRKİSTAN TARİHİ AÇISINDAN ÖNEMİ

Aslen Doğu Türkistanlı ve Hocalar sülalesinden olan Hakimhan Töre’nin Farsça kaleme aldığı Muntahab At-Tevarih; Hokand Hanları Ömer Han (1809- 1821) ve Muhammed Ali Han (1822-1842) ile Buhara Emirleri Haydar (1800- 1825) ve Nasrullah (1827-1860) dönemleri için önemli bilgiler ihtiva etmektedir. 19. yüzyıl Türkistan Hanlıkları için ana kaynak olan eser 2010 yılında Özbek Türkçesine tercüme edilmiş, ülkemizde ise yeni yeni kullanılmaya başlanmıştır. Türkistan Hanlıkları için büyük önem taşımasına rağmen eserde Hz. Adem’den başlayarak kendi dönemine kadar kaynaklardan yararlanarak kaleme alınmış kısa bir İslam tarihi anlatılmaktadır. Hakimhan Töre, Alim ve Ömer Hanların yeğeni olarak sarayda bizzat şahit olduğu olaylara ve Rusya’ya sürgün edilmesi sebebiyle orada gördüklerine yer vermesi Muntahab At-Tevarih’e ayrı bir değer katmıştır. Dönemine dair verdiği çoğu bilgilerin çağdaş kaynaklarda bulunmaması nedeniyle kendisinden sonra yazılan bazı eserlere kaynaklık yapmıştır.

___

  • BEISEMIEV, T.K.: Kokandskaya İstoriagrafiya, Almatı, TOO (Print-S) 2009.