ESKİ TÜRKLERİN GELENEKSEL İNANÇ SİSTEMİNDE SALGIN

Eski Türklerin inanç sisteminde salgın, kötü ruhların gönderdiği bir felaket olarak düşünülür. İnanışa göre kötü ruhlar, insanların kendilerine karşı saygısızlıkları karşısında onları cezalandırmak için ya da kendilerine kurban sunulması için bu hastalıkları gönderirler. İnsanlar da bu felaketin ortadan kaldırılması için kötü ruhların isteğini yerine getirir ve onlara kurban sunarlar. Ancak kötü ruhların isteği yerine getirilse bile hastalık her zaman geçmez. Bu süreçte salgın hastalığa yakalanan kişiye ise yaklaşılmaz. Halkın hastalığa yakalanan kişiyi bilmesi için de hasta kişinin çadırının girişine bir bayrak asılır. Bu salgınları önceden bilmek ve tedbir almak için de çeşitli kehanetlerde bulunulur. Bu kehanetlerden en önemlisi ateşe bakarak kehanette bulunmaktır. Ayrıca “şamanın göğe çıkışı” motifi de bu kehanetler kapsamında değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Eski Türkler, Eski Türk Dini, Şamanizm, Salgın

PDF

___

BAYAT, Fuzuli: Mitolojiye Giriş, Karam Yayınları, Çorum 2005.
ÇORUHLU, Yaşar: Türk Mitolojisinin Anahatları, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2002.
DEMİRCİ, Kürşat: Eski Mezopotamya Dinlerine Giriş, Ayışığı Kitabevi Yayınları, İstanbul 2017.
EBERHARD, Wolfram: Çin Simgeleri Sözlüğü, Çev. Aykut Kazancıgil, Ayşe Bereket, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2000.
ELİADE, Mircea: Şamanizm, Çev. İsmet Birkan, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara 1999.
GÖKALP, Ziya: Türk Medeniyet Tarihi, Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul 2015.
GÜNGÖR, Harun: “Geleneksel Türk Dininden Anadolu’ya Taşınanlar”, Yaşayan Eski Türk İnançları Bilgi Şöleni Bildiriler Kitabı, Haz. Ü. Çelik Şavk, Yunus Koç, Fatma Türkyılmaz, Mikail Cengiz, Ankara 2007, s. 1-6.
İNAN, Abdülkadir: Eski Türk Dini Tarihi, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1976.
KOCA, Salim: “Türklerin Göçleri ve Yayılmaları”, Türkler, C. I, Ankara 2002.
ÖGEL, Bahaeddin: Türk Mitolojisi, C. II, 5. bs., Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2014.
ROUX, J. Paul: Türklerin ve Moğolların Eski Dini, Çev. Aykut Kazancıgil, İşaret Yayınları, İstanbul 1994.
ROUX, J. Paul: Eski Türk Mitolojisi, Çev. Musa Yaşar Sağlam, 2. bs. Bilgesu Yayınları, Ankara 2017.
TANYU, Hikmet: Dinler Tarihi Araştırmaları, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları: 120, Ankara 1973.