Dociostaurus (Dociostaurus ) maroccanus Thunberg, 1815 (Acrididae:Orthoptera) Türünün Sürü Oluşturma ve Bitkilere Zarar Durumunun Araştırılması
Bu çalışmada son yıllarda bitkisel üretime ciddi zararlar veren Orthoptera takımının Acrididae familyasına ait bir tür olan Dociostaurus (Dociostaurus) maroccanus Thunberg, 1815 türünün sürü oluşturma ve bitkisel vejetasyona zarar verme düzeyinin tespit edilmesi ve tanılaması yapılmıştır. Çalışma alanımız olarak Şanlıurfa ili Siverek ilçesine bağlı kırsal alanlar ile Diyarbakır ili Çermik, Çüngüş ilçelerinin kırsal alanlarında toplamda 41 lokalitede bulunan il ve ilçe merkezine bağlı olan köylerdeki bahçe, bostan, ekili alanlar ve tarım arazilerinde tespit edilmiştir. Dociostaurus (Dociostaurus) maroccanus Thunberg, 1815 türünün gregar özellikte olduğu, sürü şeklinde hareket ettiği ve istila ettikleri alanlarda bulunan tarım arazileri, bahçeler, meyve ağaçları, bostanlar, meralar ve diğer kültür bitkilerinde çok ciddi zararlarda bulundukları belirlenmiştir. Dociostaurus (Dociostaurus) maroccanus Thunberg, 1815 türünün artışında iklimsel değişimler, yağış rejiminin farklılaşması, kuraklık durumlarının meydana gelmesi ve insanların yanlış tarımsal uygulamaları, kimyasal ilaç kullanımı ve yararlı canlı ( Böcek, kuş vb.) tür popülasyonunun azalması en belirleyici etkenler arasında olmuştur. Araştırma gözlemleri çerçevesinde tarımsal arazilerde kullanılan insektisitlerin de zararlı olan tür popülasyonunun artışında etkili olduğu düşünülmektedir. Zararlı olan türün kontrol altına alınabilmesi için üreticilerin en başta önleyici etmenler olarak kültür mücadele, fiziksel-mekaniksel mücadele ve temelde de biyolojik mücadele uygulamalarını gerçekleştirerek türün nimf döneminde ekonomik zarar eşiği altında tutulması son derece etkili olacaktır. Ayrıca yararlı türlerin zararlı popülasyonunu artışının azalmasında kullanılması önerilmektedir.
___
- [1] Gullan, P. J., Cranston P.S. 2012. The Insect An Outline Of Entomology, A. John Wiley&Sons, Ltd., Publication, 563 pp.
- [2] M. İlçin, Batman İli Ekili alanlarda bulunan Orthoptera: Insecta Faunasının Araştırılması ve Tarım alanlarında Zarar oluşturabilecek Türlerin Belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, 2015, Doktora Tezi, S. 185.
- [3] Demirsoy, A. 1975. Erzurum Bölgesi Orthoptera (Insecta) Faunasının Tespiti ve Taksonomik İncelemesi. Ata. Ü. Yay. No: 347, Fen. Fak. Yay. No: 39, Ar. Ser. No: 35.
- [4] Demirsoy, A. 1977. Türkiye Caelifera (Insecta, Orthoptera) Faunasının Tespiti ve Taksonomik İncelemesi. Türk. Fau. Ser: 8, Böl. 4 Say: 12, Ata. Ü. Yay. No: 438, Fen Fak. Yay. No: 80, Ar. Ser. No: 52, 252s.
- [5] A. R. Akıncı, Çekirge Nimf Yoğunluğunun Tespitinde Uygulanan ??2'deki Sayım Yöntemi Yerine Atrapla Sayım Yönteminin Kullanılma Olasılığı Üzerinde Çalışmalar, Bitki Kor. Bült. Cilt:24, (1984) 1-8.
- [6] B. Alkan, Türkiye’de Ziraat Bitkilerinin Genel Zararlıları Üzerinde İncelemeler. Ankara Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Yayınları 197, Çalışmalar 125, Ankara Üniv. Basımevi (1962) 32 s., Ankara.
- [7] H. Ghahari, M. Havaskary, M. Tabari, H. Ostovan, H. Sakenin, A. Satar, An Annotated Catalogue Of Orthoptera(Insecta) And Their Natural Enemics From Iranian Rice Fields And Surrounding Grassland, Linzer biol. Beitr. 30 (2009) 639-672.