HASAN ALİ TOPTAŞ’IN GÖKYÜZÜ GRİ İSİMLİ HİKÂYESİNDE KADININ BENLİK ARAYIŞI

Danimarkalı filozof Soren Kierkegaard (1813-1855), “varoluş”a dair felsefî yaklaşımlarıyla varoluşçuluğun gelişimine yön veren en önemli isimlerden biridir. Varoluşçuluk dinî ya da başka tercihlerle farklı bakış açılarıyla gelişse de Kierkegaard “varoluş, benlik, kaygı…” gibi varoluşun temel kavramlarının esas belirleyicisi olmuştur. Kierkegaard’a göre yaşadığı dünyada mutlu olmak isteyen her insanın benlik gelişimini tamamlaması gerekir. Çünkü benliği ya da varoluşu tanımlamak yaşamı anlamlandırmak demektir. Bu, pek çok varoluşçu filozofun ortak düşüncesidir.    İnsan, yaşamını anlamlandırabilecek pek çok güce sahiptir. Kierkegaard bu güçlere gizil güçler adını verir. Yetenek, özgürlük vb. bu güçlerden bazılarıdır. Kişi bu güçleri, etik, estetik, dinî alanlardan birini tercih edip kullandığında kendi bilinciyle şekillenmiş bir varoluşa ulaşabilir. Ancak bu her insan için kolay değildir. Örneğin modernizm insanın yaşadığı topluma yabancılaşmasına neden olmuş ve onun benliğini tanımlamasını engellemiştir. Bu yüzden insanın benlik arayışı özellikle 19.yüzyıldan itibaren düşünürlerin üzerinde durduğu önemli bir konudur.  Hasan Ali Toptaş’ın Gökyüzü Gri isimli hikâyesindeki kadın kahramanın da mücadelesi kendi ben’i iledir. Yaşadığı toplumun kuralları ile kendi arzuları arasında çatışmalar yaşayan Nurdan etik alanın tüm kuşatmasına rağmen arzularının peşinden gider. Ancak eril toplum yapısı onun en büyük engelidir. Bu çalışmada kadın kahramanın benlik arayışı Kierkegaad’ın benlik ve varoluş tanımlamaları esas alınarak değerlendirilecektir.      

WOMAN’S SEARCH FOR IDENTITY IN HASAN ALİ TOPTAŞ’S STORY CALLED GÖKYÜZÜ GRİ

Danish philosopher Soren Kierkegaard (1813-1855) was one of the most important people who led the development of existentialism with his philosophical approaches related to “existence”. Although existentialism develops with different points of view through religious or other preferences. Kierkegaard was the main determinant of the basic concepts such as “existence, identity, anxiety…” According to Kierkegaard, each person, who wants to be happy in the world he/she lives in, needs to complete his/her identity progress. This is because; to describe the identity or existence means to explain the meaning of life. This is the common idea of many existentialist philosophers.A person has a lot of power to make sense of his/her life. Kierkegaard called these powers as secret power. Ability, freedom, etc. are some of these powers. Individual chooses and uses one of the fields such as ethics, aesthetics, and religion and then reaches existentialism, which is formed by his/her conscious. However, this is not easy for every individual. For instance, modernism causes people to feel alienated from the society he/she lives in and prevents him/her to describe identity. Therefore, the search for an identity has been an important subject for philosophers especially since 19th century. The struggle of the female character in Hasan Ali Toptaş’s story called Gökyüzü Gri is with her ego. Nurdan, who has a conflict between her desires and the rules of the society she lives in, follows her desires despite all the enclosure of the ethical field. However, patriarchal social structure is the greatest obstacle for her. In this study, the search of the female character is going to be analyzed on the basis of the descriptions of identity and existence of Kierkegaard.

___

  • BAŞ, Selma, “Leylâ Erbil’in Öykülerinde Kadın Kimliği ve Başkaldırı”, İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Yıl: 2008, S.38, s.1-32.
  • BUHR, Manfred, KOSING, Alfred, Bilimsel Felsefe Sözlüğü, (Çev. Veysi Bildik), Toplumsal Dönüşüm Yay., İstanbul 1999.
  • DURAKBAŞA, Ayşe, Halide Edip Türk Modernleşmesi ve Feminizm, İletişim Yay., İstanbul 2012.
  • GÜMÜŞ, Semih, “Yazarın Sözü, yazının sözü”, http://hasanalitoptas.com/tr/. (Erişim Tarihi: 26.10.2014)
  • Hasan Ali TOPTAŞ İle Söyleşi, http://hasanalitoptas.com/tr/ (Erişim Tarihi: 05.08.2014)
  • KIERKEGAARD, Soren, Eitjer/Or, A Fragment of Life, Penguin Books, England 2004.
  • KIERKEGAARD, Soren, Ölümcül Hastalık Umutsuzluk, (Çev. M. Mukadder Yakupoğlu), Doğu Batı Yay., Ankara 2004.
  • MAY, Rollo, Kendini Arayan Adam, (Çev. Kerem Işık), Okuyan us Yay., İstanbul 2013.
  • MAY, Rollo, Varoluşun Keşfi, (Çev. Aysun Babacan), Okuyan us Yay., İstanbul 2014.
  • ÖZTÜRK, Nurettin, Türk Edebiyatında İnsan, AKM Yay., Ankara 2001.
  • RENEAUX, Roger, Egzistansiyalizm Üzerine Dersler,( Çev. Prof. Dr. Murtaza Korlaelçi), Erciyes Üniversitesi Yay., Kayseri 1994.
  • SARTRE, Jean-Paul, Varoluşçuluk, (Çev. Asım Bezirci),Say Yay., İstanbul 2013.
  • ŞEN, Cafer, Türk Romanında Felsefî Açılımlar, Akçağ Yay., Ankara 2012.
  • TAŞDELEN, Vefa, Kierkegaard’ta Benlik ve Varoluş, Hece Yay., Ankara 2004.
  • TOPTAŞ, Hasan Ali, Ölü Zaman Gezginleri, Gökyüzü Gri, Everest Yay. İstanbul 2017.
  • YİNİLMEZ AKAGÜNDÜZ, Seval, “Türkiye’de Ahlak Eğitimi Üzerine Bir İnceleme”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2016.