Malatya Taşhoran Kilisesi Restorasyonu

Malatya Taşhoran Kilisesi, Yeşilyurt ilçesi, İlyas Mahallesi’nde bulunmaktadır. 19. yüzyılda yapılarak bugüne kadar ayakta kalmış olan yapı, geçirdiği süreç boyunca hem doğal afetlerden, hem iklim şartlarından hem de insan eliyle yapılan tahribatlardan olumsuz yönde etkilenmiştir. Bütün bu olumsuzlukların giderilmesi ve yapının yaşamaya devam etmesi için öncelikle belgeleme çalışmaları, restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlanmış ve restorasyon uygulaması gerçekleşmiştir. Bu çalışmada Malatya Taşhoran Kilisesi’nin belgeleme, projelendirme ve uygulama safhaları ayrı ayrı ele alınmış ve uygulama sonrasında yapının durumu Venedik Tüzüğü ilkeleri üzerinden değerlendirilmiştir. Yapının yazılı literatürde yer bulması, bölgede restorasyonu yapılacak benzer yapı grupları için kaynak oluşturacaktır. Çalışma literatür taraması, arşiv taraması, yapının ölçümlerinin yapılarak çizimlerinin dijital ortamda hazırlanması ve uygulama sürecinin takibi safhalarını içeren nitel ve nicel yöntemlere dayalı olarak yürütülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

kilise, restorasyon, Malatya, Taşhoran Kilisesi, koruma

PDF

___

Açıkgöz, Ş.G. (2007), Kayseri ve çevresindeki 19.yy. kiliseleri ve korunmaları için öneriler (Doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp Son Erişim Tarihi: 21.06.2021
Açikgöz, Ş. G. Ve Ahunbay, Z. (2008). 19. yüzyıl Kayseri kiliseleri için koruma önerileri. İTÜ Dergisi/a, (7), 2. https://core.ac.uk/download/pdf/230192926.pdf Son Erişim Tarihi: 26.10.2021
Ahunbay, Z. (2014). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: YEM Yayınları
Ahunbay, Z. (2021). Kültür Mirasını Koruma İlke ve Teknikleri. İstanbul: YEM Yayınları.
Alboyacıyan, A. (2020). Malatya Ermenileri. Silvart Malhasyan (Çev.). İstanbul: Aras Yayıncılık.
Bayar N. (2013). Taşhoran Kilisesi Rölöve Raporu. Malatya Büyükşehir Belediyesi KUDEB arşivi.
Büyükmıhçı, G. Kozlu, H. Kılıç,A. ve Karahan, S. (2015). Çepni Surp Sarkis Ermeni Kilisesi restorasyon çalışmaları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (39). 42-66. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/23773/253430 Son Erişim Tarihi: 26.10.2021
Demirtaş, F. (2020). Malatya Surp Yerrortutyun (Taşhoran Kilisesi) restore ediliyor. http://www.malatyagezi.com/malatya-surp-yerrortutyun-tashoran-kilisesi-restore-ediliyor.html Son Erişim Tarihi: 20.05.2021
Erder, C. (2020). Tarihi Çevre Algısı. İstanbul: YEM yayınları
Halifeoğlu, S.H. (2016). Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan Ermeni kiliseleri koruma ve kullanım durumları. (Y.L. tezi). Dicle Üniversitesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp Son Erişim Tarihi: 26.10.2021
Fakıbaba Dedeoğlu, E. (2019). Yeniden İşlevlendirilen Kilise Yapılarında İç Mekân Müdahalelerine Yönelik Analizler: Sivrihisar Ermeni Kilisesi Örneği. Sanat ve Tasarım Dergisi, 23, 77-103. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/issue/46013/578627 Son Erişim Tarihi: 17.05.2021
Karaton, M. (2014). Taşhoran Kilisesi Statik Raporu. Malatya Büyükşehir Belediyesi KUDEB arşivi.
Malatya Büyükşehir Belediyesi, KUDEB arşivi
Malatya Valiliği (2014). Malatya Kültür Envanteri. Malatya: Ofis Matbaacılık
Mildanoğlu, Z. (2020). Ermenice basında 1893 Malatya depremi. http://www.agos.com.tr/tr/yazi/23551/ermenice-basinda-1893-malatya-depremi Son Erişim Tarihi: 17.05.2021
Okuyucu Yılmaz, D. (2019). Erzincan’dan Tek Nefli İki Kilise: Değirmenliköy ve Yaylabaşı Kiliseleri. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 43, 234-247. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunigsed/issue/49771/606483 Son Erişim Tarihi: 26.10.2021
Roth, L.M. (2000). Mimarlığın Öyküsü. Ergün Akça, (Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Turgut, S. (2019). Koruma kavramının yasal yönetsel boyutları, B.D.Sel (Ed.) Kentsel ve Çevresel Koruma içinde. (ss 18-36). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
Venedik Tüzüğü. (1964). http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0243603001536681730.pdf Son Erişim Tarihi: 26.10.2021
Zakar, L. ve Eyüpgiller, K.K. (2020). Mimari Restorasyon Koruma Teknik ve İlkeleri. İstanbul: Ömür Matbaacılık.