Savaş Alanları Turizminin Kavram Karmaşası Üzerine Bir Tartışma

Bu çalışmada, savaş alanları turizmi kavramının; karanlık turizm, hüzün turizmi ve ölüm turizmi gibi kavramlar arasındaki tanım ve kapsam farklılıklarından yola çıkarak, savaş alanları turizminin literatürde ayrı bir tanımla ele alınması yönünde gerekçelerin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, araştırmada literatür taramasından faydalanılmış; 1996-2021 yılları arasında yayımlanmış olan özgün 68 makale, 9 tez, 15 kitap/kitap bölümü ve 4 bildiri araştırmaya dahil edilmiştir. Literatür araştırılırken İngilizce dilinde battlefield tourism, dark tourism, military tourism, thanatourism ve warfare tourism anahtar kelimeler; Türkçe dilinde ise karanlık turizm, savaş alanları turizmi, savaş turizmi, ölüm turizmi, hüzün turizmi ve askeri turizm anahtar kelimeler üzerinden tarama yapılmıştır. Yapılan incelemeler neticesinde, savaş alanları turizminin literatürde nasıl tanımlandığı, hangi kavramlarla ortak olarak kullanıldığı tespit edilmiş ve savaş alanları turizminin karanlık turizm, hüzün turizmi ve ölüm turizminden neden ayrı olarak ele alınması gerektiğini tartışılmıştır. Ardından savaş alanları turizminin kavramsal sınırlarını belirlemek ve bütünlük oluşturmak adına tanım önerisinde bulunulmuştur. Ayrıca araştırmanın, savaş alanları turizmine dair kapsamlı ve güncel bir literatür incelemesi içerdiği için özellikle ulusal literatürdeki boşluğu dolduracağı düşünülmektedir.

A Discussion on the Conceptual Confusion of Battlefield Tourism

This study aims to clarify the reasons behind the absence of a clear definition of battlefield tourism in the literature, emphasizing the distinctions in definition and scope among notions such as dark tourism, grief tourism, and thanatourism. The study utilized a literature evaluation, encompassing 68 articles, 9 theses, 15 books/book chapters, and 4 papers published from 1996 to 2021. During the literature review, the following keywords were employed in English: battlefield tourism, dark tourism, military tourism, thanatourism, and warfare tourism. In Turkish, the keywords utilized included dark tourism, battlefield tourism, war tourism, death tourism, sadness tourism, and military tourism. The investigation elucidated the definition of battlefield tourism within the literature, the themes it encompasses, and the rationale for differentiating it from dark tourism, grief tourism, and thanatourism. We subsequently offer a definition to delineate the conceptual parameters of battlefield tourism and promote cohesion. This study seeks to fill the void in national literature by offering the most thorough and current analysis of battlefield tourism.

___

Akbulut, O. & Ekin, Y. (2018a). Kültürel Miras Turizmi Olarak Savaş Alanları Turizmi: Türkiye’de Yer Alan Savaş Anıtlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri Analizi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 395-420. DOI: 10.17218/hititsosbil.397914

Akbulut, O. & Ekin, Y. (2018b). Savaş Alanları Turizmi: Birleşik Krallık (İngiltere) Savaş Alanları Kaynak Merkezi (UK Battlefield Resource Center) Örneği ve Kurtuluş Savaşı Alanları Turizm Potansiyeli. The Journal of Turkish Social Research, 22(1), 105- 142.

Akbulut, O. & Ekin, Y. (2021). Toplumsal Hafıza, Kültürel Miras ve Savaş Alanları Turizmi Üzerine Kavramsal Bir Çalışma. International Journal of Contemporary Tourism Research, 5(Özel Sayı), 150-159. DOI: 10.30625/ijctr.954895

Akbulut, O. & Ekin, Y. (2022). Yaşayan Tarih: Savaş Alanları Turizmi ve Yeniden Canlandırma Toplulukları Örneği. Kent Akademisi, 15(2), 439-451. DOI: 10.35674/kent.988625

Akoğlan Kozak, M. & Kama, S. (2016). Dark (hüzün) turizmi mekânı Olarak Çanakkale, 8. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi’nde sunulan bildiri, 241-253. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi, Nevşehir.

Aksakallı, Z., Selçuk, G.N. & Işık, C. (2017). Nenehatun Tarihi Milli Parkı’nın Hüzün Turizmi ve Mabetleşme Yönünden Değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ERZSOSDE), (4), 215-240.

Akyurt Kurnaz, H. & Kılıç, B. (2016). İtici ve Çekici Faktörlerin Hüzün Turizmi Destinasyonlarında Memnuniyet ve Sadakate Etkisi: Çanakkale Örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 139-164.

Alaeddinoğlu, F. & Aliağaoğlu, A. (2007). Savaş Alanları Turizmine Tipik Bir Örnek: Büyük Taarruz ve Başkomutan Tarihi Milli Parkı. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 18(2), 215-225.

Aliağaoğlu, A. (2004). Sosyo-Kültürel Miras Turizmi ve Türkiye’den Örnekler. Coğrafi Bilimler Dergisi, 2(2), 55-70. Alili, M. (2017). Avrupa’daki ve Türkiye’deki Hüzün Turizmi Destinasyonlarının Karşılaştırılması Üzerine Teorik Bir Çalışma. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 37-50.

Atay, L. & Yeşildağ, B. (2010). Savaş Alanları ve Turizmi. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(2), 65-72.

Aylan, S. & Kaya, İ. (2020). Bir Hüzün Turizmi Destinasyonu Olarak Ulucanlar Cezaevi Müzesi Ziyaretçilerinin Elektronik Yorumlarının İçerik Analizi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 488-504.

Baldwin, F. & Sharpley, R. (2009). Battlefield Tourism: Bringing Organised Violence Back to Life, (Editor) Sharpley, R. & Stone, P.R.: The Darker Side of Travel: The Theory and Practice of Dark Tourism, İngiltere: Channel View Publications.

Basarin, J.V. (2011). Battlefield Tourism-Anzac Day Commemorations at Gallipoli, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Deakin Üniversitesi, Avustralya.

Basarin, J.V. & Hall, J. (2008). The Business of Battlefield Tourism. Deakin Business Review, 1(2), 45-55.

Bhati, A., Agarwal, M., Tjayaindera, D.N., Aung, R., Thu M. & Nguyen, T.M.T. (2021). Dark Tourism in Southeast Asia: Are Young Asian Travelers Up For It?. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 22(5), 550-566. DOI: 10.1080/15256480.2019.1708223

Bończak, B. (2013). The Battle of Lodz 1914: A Chance To Develop Military Heritage Tourism in The Metropolitan Tourism Region of Lodz. Tourism, 23(1), 17-26. DOI: 10.2478/tour-2013-0002

Buda, D.M. & Shim, D. (2017). ‘Real’ and ‘Normal’ North Korea: On The Politics of Shining Light on The Darkness. Reply To: ‘Shining Light on The Darkness. Placing Tourists Within North Korean Tourism’. Current Issues in Tourism, 20(4), 443-445. DOI: 10.1080/13683500.2015.1032897

Butler, R. & Suntikul, W. (2013a). Tourism and War, İngiltere: Routledge. Butler, R. & Suntikul, W. (2013b). Tourism and war: An ill wind?, (Editor) Butler, R. & Suntikul, W.: Tourism and War (s. 1-11). Routledge.

Caddick-Adams, P. (2005). Footprints in the mud. The British’ army’s approach to the battlefield tour experience. Defence Studies, 5, 15-26. DOI: 10.1080/14702430500096368

Chen, C.M. & Tsai, T.H. (2019). Tourist Motivations in Relation to a Battlefield: A Case Study of Kinmen. Tourism Geographies, 21(1), 78-101. DOI: 10.1080/14616688.2017.1385094

Chang, L.H. (2017). Tourists’ perception of dark tourism and its impact on their emotional experience and geopolitical knowledge: A comparative study of local and non-local tourist. Journal of Tourism Research & Hospitality, 6(3), 1-5. DOI: 10.4172/2324-8807.1000169

Çakar, K. (2017). Bir hüzün turizmi destinasyonu olan Gelibolu Yarımadasını ziyaret eden turistlerin motivasyon ve deneyimlerinin incelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.

Çatır, O. (2017). Savaş Alanı Turizmi: Bir Literatür Taraması. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 21-31. DOI: 10.26677/tutad.2017.1

Çelik, A. (2017). Hüzün Turizmi Üzerine Bir Derleme. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(3), 41-55. DOI: 10.26677/tutad.2017.13

Çimen, H. (2020). Hüzün Turizminin Tercih Edilmesinde Temel Motivasyonların Kavramsal İncelemesi. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (47), 386-393. DOI: 10.17498/kdeniz.690123

Dann, G.M.S. (2005). Nostalgia in the Noughties, (Editor) Mercer, T.D.: Global Tourism, İngiltere: Routledge. Demirer, D. & Hatırnaz, B. (2023). Alternatiflilik mi, Aşırılaşma mı? Turizm Çeşitlerinin Son Güncel Durumu. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, (7)1, 32-62. DOI: 10.32572/guntad.1119859

Dilek, S.E. (2018). Aktif Savaş Alanları Turizmi: Macera Mı? Kayıtsız Hazcılık Mı? Etik Bir Tartışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(59), 931-938. DOI: 10.17719/jisr.2018.2703

Dinçer, M.Z. & Özdemir Güzel, S. (2015). Alternatif turizm çeşidi: Barış turizmi, 16. Ulusal Turizm Kongresi’nde sunulan bildiri, 238. Doğaner, S. (2006). Savaş ve Turizm: Troya ve Gelibolu Savaş Alanları. Türk Coğrafya Dergisi, (46), 1-21.

Dresler, E. & Fuchs, J. (2021). Constructing The Moral Geographies Of Educational Dark Tourism. Journal of Marketing Management, 37(5-6), 548-568. DOI: 10.1080/0267257X.2020.1846596

Dunkley, R.A. (2007). Re-peopling Tourism: A Hot Approach to Studying Thanatourist Experiences, (Editor) Ateljevic, I., Pritchard, A., & Morgan, N.: The Critical Turn in Tourism Studies: Innovative Research Methodologies, Hollanda: Elsevier.

Dunkley, R. A., Morgan, N., & Westwood, S. (2007). A Shot in The Dark? Developing A New Conceptual Framework for Thanatourism. Asian Journal of Tourism and Hospitality, 1(1), 54-63.

Dunkley, R., Morgan, N. & Westwood, S. (2011). Visiting the Trenches: Exploring Meanings and Motivations in Battlefield Tourism. Tourism Management, 32, 860-868. DOI: 10.1016/j.tourman.2010.07.011

Ekin, Y. & Akbulut, O. (2018). Battlefield Tourism: An Examination of Events Held By European Institutions and Their Websites Related to Battlefields. International Journal of Contemporary Economics and Administrative Sciences, 8(1), 73-123.

Eren, N. (2019). Savaşın Parçaladığı Toplumlar Arası Barış Paradigmasında Savaş Alanları Turizmi: Kars, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.

Fathi, R. (2021). Centenary (Battlefield Tourism), (Editör) Daniel, U., Gatrell, P., Janz, O., Jones, H., Keene, J.D., Kramer, A. & Nasson, B.: 1914-1918 Online: International Encyclopedia of the First World War, Berlin: Freie Universitat Berlin.

Foley, M. & Lennon, J. (1996). JFK And Dark Tourism: A Fascination With Assassination. International Journal of Heritage Studies, 2(4), 198-211. DOI: 10.1080/13527259608722175

Fonseca, A.P., Seabra, C. & Silva, C. (2016). Dark Tourism: Concepts, Typologies and Sites. Journal of Tourism Research & Hospitality, (2), 1-6. DOI: 10.4172/2324- 8807.S2-002

Forster, N. (1994). The Analysis Of Company Documentation, (Editor) Cassell, C., & Symon, G.: Qualitative Methods in Organizational Research: A Practical Guide, Amerika Birleşik Devletleri: Sage.

Frost, W. (2007). Refighting the Eureka Stockade: Managing a Dissonant Battlefield, (Editor) Ryan, C.: Battlefield Tourism: History, Place and Interpretation (s.187- 194). Elsevier.

Garrod, B. & Fyall, A. (2000). Managing Heritage Tourism. Annals of Tourism Research, 27(3), 682-708. DOI: 10.1016/S0160-7383(99)00094-8

Hall, D. (2005). The Modern Model of The Battlefield Tour and Staff Ride. Post-1815 Prussian and German Traditions. Defence Studies, 5, 37-47. DOI: 10.1080/14702430500096848

Hall, J. & Basarin, J.V. (2009). Battlefield Tourism in Turkey: Motives for Attendance at Anzac Day Commemoration in Turkey, Tourist Experiences: Meanings Motivation And Behaviours, A International Conference, İngiltere: Lancashire.

Hall, J., Basarin, J.V. & Lockstone Binney, L. (2011). Pre-And Posttrip Factors Influencing The Visitor Experience at A Battlefield Commemorative Event: Gallipoli, A Case Study. Tourism Analysis, 16(4), 419-429. DOI: 10.3727/108354211X13149079788891

Hertzog, A. (2012). War Battlefields, Tourism and Imagination. Tourism Review, 1-19. DOI: 10.4000/viatourism.1283

Hoepfl, M. C. (1997). Choosing Qualitative Research: A Primer for Technology Education Researchers. Journal of Technology Education, 9(1), 47-63. Ilgar, R. (2015). Mabetleşen Bir Mekân: Gelibolu Yarımadası Tarihi Savaş Alanları Turizmi. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 13(19), 1-20. Irimias, A. (2014). The Great War heritage site management in Trentino. Northern Italy. Journal of Heritage Tourism, 9(4), 317-331. DOI: 10.1080/1743873X.2014.908886

Isaac, R.K. & Çakmak, E. (2014). Understanding Visitor’s Motivation at Sites of Death and Disaster: The Case of Former Transit Camp Westerbork, The Netherlands. Current Issues in Tourism, 17(2), 164-179. DOI: 10.1080/13683500.2013.776021

Jansen Verbeke, M. & George, W. (2015). Memoryscapes of The Great War (1914- 1918): A Paradigm Shift in Tourism Research on War Heritage. Tourism Review, 8. DOI: 10.4000/viatourism.494

Kanlı, E. (2008). Başkomutan Tarihi Milli Parkının Savaş Turizmi İçerisindeki Yeri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar. Kaya, O. (2006). Ölüm turizmi: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nı Ziyaret Eden Turistlerin Ziyaret Motivasyonlarını Anlamaya Yönelik Bir Araştırma ve Sonuçları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.

Kılıç, B. & Akyurt, H. (2011). Destinasyon İmajı Oluşturmada Hüzün Turizmi: Afyonkarahisar ve Başkomutan Tarihi Milli Parkı. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 209-232.

Kılıç, B., Akyurt Kurnaz, H. & Sop, S.A. (2011). Çekici Faktörlerin Destinasyon Seçimine Etkisinin Belirlenmesi ve Hüzün Turizmi İlişkisi, (Editör) Öncü, M.A.: 12. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara: Detay Yayıncılık.

Kılıç, B. & Sop, S.A. (2011). Hüzün Turizmi, Katarsis ve Alternatif Katarsistik Bir Destinasyon Örneği Olarak San Jose Madeni. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 8(3), 6-22.

Kiesling, E. (2005). The United States Army’s Historical Staff Rides. History and Historiography. Defence Studies, 5, 48-58. DOI: 10.1080/14702430500096863

Kodalak, O. & Baltacı, M. (2023). Hüzün Turizmi ile İlgili Çalışmaların Bibliyometrik Analizi. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 6(3), 1137-1156. DOI: doi.org/10.33083/joghat.2023.327

Korkmaz, H. (2020). Evaluation of Gallipoli Historical Site in the Scope of International Battlefield Tourism, (Editor) Babacan, H.: Academic Studies in Social, Human and Administrative Sciences (s. 313-331). Gece Publishing.

Kozak, N., Kozak, M. A., & Kozak, M. (2001). Genel Turizm: İlkeler ve Kavramlar, Detay Yayıncılık (5. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.

Kurnaz, H.A., Çeken, H. & Kılıç, B. (2013). Hüzün Turizmi Katılımcılarının Seyahat Motivasyonlarının Belirlenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(2), 57-73.

Kümbetoğlu, B. (2021). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma (7. Baskı), İstanbul: Bağlam Yayıncılık.

Kürüm Varolgüneş, F. (2018). Hüzün Turizminde (Dark Tourism) Mabetleşme Süreci ile Mekânsal Belleğin İlişkilendirilmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 5(30), 4443-4451.

Lennon, J.J. & Foley, M. (2000). Dark Tourism- The Attraction of Death and Disaster, İngiltere: Continuum.

Leopold, T. (2007). A Proposed Code of Conduct for War Heritage Sites, (Editor) Ryan, C.: Battlefield Tourism: History, Place and Interpretation, Hollanda: Elsevier.

Light, D. (2017). Progress in Dark Tourism and Thanatourism Research: An Uneasy Relationship with Heritage Tourism. Tourism Management, 61, 275-301. DOI: 10.1016/j.tourman.2017.01.011

Maltseva, K.A. & Kononov, A.Y. (2022). Prospects for the Development of Military Heritage Tourism in Primorsky Krai (Case of the Vladivostok Fortress). Servis v Rossii i za Rubezhom (Services in Russia and Abroad), 16(2), 134-143. DOI: 10.24412/1995- 042X-2022-2-134-143.

McKercher, B., Ho, P.S.Y. & Du Cross, H. (2005). Relationship Between Tourism and Cultural Heritage Management: Evidence from Hong Kong. Tourism Management, 26, 539-548. DOI: 10.1016/j.tourman.2004.02.018

Miles, S. (2014). Battlefield Sites as Dark Tourism Attractions: An Analysis of Experience. Journal of Heritage Tourism, 9(2), 134-147. DOI: 10.1080/1743873X.2013.871017

Moeller, M. (2005). Battlefield tourism in South Africa with special Reference to Isandlwana and Rorke’s Drift Kwazulu-Natal, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, University of Pretoria, Pretoria. https://repository.up.ac.za/bitstream/handle/2263/27455/Dissertation.pdf?sequence=1

Mowatt, R.A. & Chancellor, C. H. (2011). Visiting Death and Life: Dark Tourism and Slave Castles. Annals of Tourism Research, 38(4), 1410-1434. DOI: 10.1016/j.annals.2011.03.012

Oflaz, M., & Soylu, B. Ç. (2023). Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluş Sürecinde Önemli Yeri Olan Savaş Alanlarının Turizm Açısından Değerlendirilmesi: Gelibolu Tarihi Alanı, Büyük Taarruz ve Başkomutan Tarihî Milli Parkı Örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26 (49-1), 629-650.

Okuyucu, A. & Erol, F. (2018). Savaş Alanları Turizmine Yönelik Motivasyon, Duygu ve Deneyimler: Metristepe ve İnönü Şehitlikleri-Bozüyük Örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 16(1), 135-151. DOI: 10.1501/Cogbil_0000000195

Ongun, U., Çuhadar, M. & Kervankıran, İ. (2021). Süleyman Demirel DemokrasiKalkınma Müzesi ve Anıt Mezarının, Hüzün Turizmi ve Yöre Ekonomisi Kapsamında Değerlendirilmesi. Journal of Tourism Intelligenge and Smartness, 4(2), 201-217.

Özçelik, H. (2012). Gelibolu-Waterloo Karşılaştırması Yoluyla Türkiye’de Keder Turizmi Potansiyeli Analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.

Özdemir, F. & Çakmak, T.F. (2022). Hüzün Turizmi Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz . Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(2), 389-406. DOI: 10.32572/guntad.1026021

Preece, T. & Price, G.G. (2005). Motivations of Participants in Dark Tourism: A Case Study of Port Arthur, Tasmania, (Editor) Ryan, C., Page, S.J., & Aicken, M.: Taking Tourism to The Limits: Issues, Concepts and Managerial Perspectives, Hollanda: Elsevier.

Prideaux, B. (2007). Echoes of War, (Editor) Ryan, C.: Battlefield Tourism: History, Place and Interpretation, Hollanda: Elsevier.

Proos, E. & Hattingh, J. (2019). Advancing Heritage Tourism in The Central Karoo: The South African War Battlefields Route. Development Southern Africa, 37(4), 678-693. DOI: 10.1080/0376835X.2019.1698409

Raine, R. (2013). A Dark Tourist Spectrum, International Journal of Culture . Tourism and Hospitality Research, 7(3), 242-256. DOI: 10.1108/IJCTHR-05-2012-0037

Ramos, E., Salgado, M., Saraiva, R. & Ramos, I. (2018). Importance of Historical Recreations in Military Tourism: Lusitanos Resistance to the Roman Invasion in Serra Da Estrela. Journal of Tourism Research, 19, 136-146.

Rayner, M. (2006). Battlefields: Exploring the Arenas of War, 1805-1945. Avustralya: New Holland Publisher.

Reed, K. (2018). Thanatourism to Dark Tourism: The Transition of The Religious Sacred to Secular Sacred, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, State University of New York, New York. https://digitalcommons.buffalostate.edu/museumstudies_theses/14/

Robb, E. (2009). Violence And Recreation: Vacationing in The Realm of Dark Tourism. Anthropology and Humanism, 34(1), 51-60. DOI: 10.1111/j.1548-1409.2009.01023.x

Safyan, A.R. (2010). A Call for International Regulation of the Thriving “industry” of Death Tourism. Loyola of Los Angeles International and Comparative Law Review, 33, 287-319.

Schneider, A., Anghel-Vlad, S., Negrut, L., Goje, G. & Para, I. (2021). Tourists’ Motivations for Visiting Dark Tourism Cites: Case Of Romania. The Annals of the University of Oradea. Economic Sciences, 30(1), 140-150.

Seaton, A.V. (1999). War and Thanatourism: Waterloo 1814-1915. Annals of Tourism Research, 26(1), 130-158.

Seaton, A.V. (2000). Another Weekend Away Looking for Dead Bodies: Battlefield Tourism on the Somme and in Flanders. Tourism Recreation Research, 25(3), 63-77. DOI: 10.1080/02508281.2000.11014926

Sharpley, R. (2005). Travels to the Edge of Darkness: Towards a Typology of ‘Dark Tourism’, (Editor) Ryan, C., Page, S.J., & Aicken M.: Taking Tourism to the Limits: Issues, Concepts and Managerial Perspectives, Hollanda: Elsevier.

Sharpley, R. (2009). Shedding Light on Dark Tourism: An Introduction, (Editor) Sharpley, R. & Stone, P.R.: The Darker Side of Travel: The Theory and Practice of Dark Tourism, İngiltere: Channel View Publications.

Sharpley, R. & Stone, P.R. (2009). The Darker Side of Travel: The Theory and Practice of Dark Tourism. İngiltere: Channel View Publications.

Sion, B. (2017). Memorial Pilgrimage or Death Tourism? A Jewish Perspective. Liturgy, 32(3), 23-28. DOI: 10.1080/0458063X.2017.1295720

Slade, P. (2003). Gallipoli Thanatourism. Annals of Tourism Research, 30(4), 779-794. DOI: 10.1016/S0160-7383(03)00025-2

Smith, V. (1998). War and Tourism: An American Ethnography. Annals of Tourism Research, 25(1), 202-227.

Smith, M. & Richards, G. (2013). Routledge Handbook of Cultural Tourism. İngiltere: Routledge.

Soykan, F. (2003). Kırsal Turizm ve Türkiye Turizmi İçin Önemi. Ege Coğrafya Dergisi. 12, 1-11.

Stone, P.R. (2006). A Dark Tourism Spectrum: Towards a New Post-disciplinary Research Agenda. International Journal of Tourism Anthropology, 1(3/4), 318- 322. DOI: 10.1504/IJTA.2011.043713

Stone, P.R. (2012). Dark Tourism and Significant Other Death. Towards A Model of Mortality Mediation. Annals of Tourism Research, 39(3), 1565-1587. DOI: 10.1016/j.annals.2012.04.007

Stone, P.R. & Sharpley, R. (2008). Consuming Dark Tourism: A Thanatological Perspective. Annals of Tourism Research, 35, 574-595. DOI: 10.1016/j.annals.2008.02.003

Şengül, S., Genç, K. & Türkay, O. (2020). Her Şeyin Turizmi (Mi?): Turizm Çeşitlerini İsimlendirme Problemi. Journal of New Tourism Trends (JOINNTT), 1(1), 14-21.

Şimşek, M. (2021). “Karadeniz’in Çanakkale’si” Harşit Vadisi Savunması’nın Hüzün Turizmi Bağlamında İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(2), 379-388.

Tarlow, P. (2005). Dark Tourism: The Appealing ‘Dark’ Side of Tourism and More, (Editor) Novelli, M.: Niche Tourism: Contemporary Issues, Trends and Cases, Hollanda: Elsevier.

Timothy, D.J. (2011). Cultural Heritage and Tourism: An Introduction. İngiltere: Channel View Publications.

Timothy, D.J. & Boyd, S.W. (2003). Heritage Tourism. Amerika Birleşik Devletleri: Prentice Hall.

Travers, M. (2001). Qualitative Research Through Case Studies. Amerika Birleşik Devletleri: SAGE Publications.

Turanjanin, V. (2020). “Death Tourism” in Europe: A Potential Problem in Croatia. Forensic Research & Criminology International Journal, 8(1), 11-13.

Türk, O. (2023). Savaş Alanlarına Yönelik Algılanan Destinasyon İmajının Tekrar Ziyaret Etme Niyeti Üzerindeki Etkisinde Destinasyon Aidiyetinin Rolü: Muş Malazgirt Savaş Alanı Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 21(48), 310-333.

Upton, A. (2015). Understanding the Reflections of Battlefield Tourists Regarding Their Experiences to Sites Associated with WWI and the Vietnam War: An Analysis of Travel Blogs, YayıNlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Auckland Teknoloji Üniversitesi, Yeni Zelanda. https://openrepository.aut.ac.nz/server/api/core/bitstreams/fb945dad-56e2- 475f-a792-727f8e0a3052/content

Upton, A., Schanzel, H. & Lück, M. (2018). Reflections of battlefield tourist experiences associated with Vietnam War sites: An analysis of travel blogs. Journal of Heritage Tourism, 13(3), 197-210. DOI: 10.1080/1743873X.2017.1282491

Uzun, E. (2014). Savaş Alanları Turizmi Üzerine Coğrafi Bir Değerlendirme: Antep Savunması Örneği, Yayınlanmamış Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.

Uzun, E. & Zaman, S. (2020). Savaş Alanları Turizminin Bir Çekiciliği Olarak Antep Savunması Mirası: Potansiyeli ve Gaziantep Turizmi Açısından Önemi Üzerine Coğrafi Bir Değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(2), 919-940.

Ülker Demirel, E. (2020). Yabancı Turistlerin Unutulmaz Turizm Deneyimleri Üzerine Netnografik Bir Araştırma: Gelibolu Yarımadası Örneği. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 67-90.

Van der Merwe, C. D. (2014). Battlefield Tourism: The Status Of Heritage Tourism İn Dundee, South Africa, Bulletin of Geography. Socio-Economic Series, 206, 121-139. DOI: 10.2478/bog-2014-0049

Venter, D. (2011). Battlefield Tourism in The South African Context. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 1(3), 1-5.

Venter, D. (2017). Examining Military Heritage Tourism as a Niche Tourism Market in the South African Context. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 6(1), 1-19.

Von Clausewitz, C. (2018). Savaş Üzerine. İstanbul: Alfa Yayıncılık.

Walter, T. (2009). Dark Tourism: Mediating Between the Dead and the Living, (Editor) Sharpley, R., & Stone, P.R.: The Darker Side of Travel: The Theory and Practice of Dark Tourism, İngiltere: Channel View Publications.

Wright, D. & Sharpley, R. (2018). Local Community Perceptions of Disaster Tourism: The Case of L’Aquila, Italy. Current Issues in Tourism, 21(14), 1569-1585. DOI: 10.1080/13683500.2016.1157141

Yeneroğlu Kutbay, E. & Aykaç, A. (2016). Battlefield Tourism at Gallipoli: The Revival of Collective Memory, The Construction of National Identity and The Making of ALong-Distance Tourism Network. Journal of Tourism, Culture and Territorial Development, 7(5), 61-83. DOI: 10.6092/issn.2036-5195/6382

Yeşildağ, B. (2019). Savaş Alanları Turizmi, (Editör) Özen, G. & Terzi, B.: 3000 Yıllık Mücadele: Truva’dan Gelibolu’ya Çanakkale, Çanakkale: Çanakkale Savaşları Enstitüsü Yayınları.

Yeşildağ, B. (2020). Savaş Alanlarında Algılanan Hizmet Kalitesi, Destinasyon İmajı ve Davranışsal Niyetler İlişkisi: Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.

Yeşildağ, B. & Atay, L. (2011). Savaş Alanları Turizmi: Gelibolu Yarımadasına Gelen Ziyaretçilere Yönelik Bir Çalışma. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(26), 267-280.

Yeşildağ, B. & Özkök, F. (2021). Savaş Alanlarında Algılanan Hizmet Kalitesi, Destinasyon İmajı ve Davranışsal Niyetler İlişkisi: Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı. Journal of Global Tourism and Technology Research, 2(2), 87-101.

Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Yıldırım, O. (2021). Ulusal Alan Yazında Spor Turizminin Gelişimi: Lisansüstü Tezler Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 43, 319-331.DOI: 10.30794/pausbed.758640

Yıldız, Z., Yıldız, S. & Aytemiz, L. (2015). Kara Turizm, Terör Turizmi, Türkiye Potansiyeli. ITOBIAD: Journal of the Human & Social Science Researches, 4(2), 390- 407.

Yırık, Ş. & Seyitoğlu, F. (2014). Hüzün turizmi ve mabetleşme süreci kapsamında Sarıkamış, 15. Ulusal Turizm Kongresi, 1-13.

Zavarika, G.M. (2022). Military Tourism as A Peculiarity of Tourism Development in A Post-Conflict Territory Journal of Geology, Geography and Geoecology, 31(1), 186- 193. DOI: 10.15421/112218

Zhang, J.J. (2010). Of Kaoliang, Bullets and Knives: Local Entrepreneurs and The Battlefield Tourism Enterprise in Kinmen (Quemoy), Taiwan. Tourism Geographies, 12(3), 394-411. DOI: 10.1080/14616688.2010.494685

Zienkiewicz, A., Podciborski, T. & Kaźmierczak, R. (2021). Increased Interest in Military Tourism on Selected Examples from The Area of Northern and Northeastern Poland, Travel And Tourism Studies in Transport Development. CommunicationsScientific Letters of the University of Zilina, 23(4), G38-G50. DOI: 10.26552/com.C.2021.4.G38-G50