Şanlıurfa İli Bozova İlçesi Merkez Sağlık Ocağına Başvuran Hastaların Sağlık Hizmetlerini Kullanma Durumu ve Etkileyen Faktörler

Bu araştırma, Bozova Merkez Sağlık Ocağı'na başvuran kişilerin sağlık ocağı hizmetlerinden ne ölçüde yararlandığını, hastalandıkları zaman hangi sağlık kuruluşlarını tercih ettiklerini ve sağlık ocağından memnuniyet düzeylerini belirleyebilmek amacıyla planlanmıştır. Eylül 2004 ve Ocak 2005 tarihleri arasında, Bozova Merkez Sağlık Ocağına birbirini izleyen beş mesai günü çalışma saatleri içerisinde başvuran 15 yaş üstü 400 kişiye yüz yüze anket uygulanmıştır. Gerek çocuklar ve gerekse yetişkinler hastalandığında bireylerin onda dokuzu ilk önce sağlık ocağına gitmektedir. Ancak her türlü imkan olması (para, ulaşım vb.) durumunda bireylerin dörtte üçünün tercihinin özel doktor olması ve sadece %3'ünün sağlık ocağını tercih edeceğini belirtmesi literatürle uyumludur. Cinsiyet, ekonomik durum, aile tipi, sosyal güvence değişkenleri sağlık ocağına başvuru sayısını etkileyen önemli değişkenler olarak bulunmamıştır. Araştırmaya katılan bireylerin en yüksek oranda memnuniyetsizlik belirttikleri konu, sağlık ocağının ulaşılabilirliğidir (%62,7). Doktorun verdiği hizmeti yetersiz bulanlar %34,3, hemşirenin verdiği hizmeti yetersiz bulanlar ise %31,7'dir. Anahtar kelimeler: Sağlık ocağı, Hasta memnuniyeti, Sağlık hizmetleri kullanımı

Anahtar Kelimeler:

Sağlık ocağı, Hasta memnuniyeti, Sağlık hizmetleri kullanımı

The Conditions of Using Health Services by the People Applying to the Health Center in Bozova District of Şanlıurfa Province and Influential Factors

This study has been planned to determine how the people applying to the Bozova Health Center benefit from health services, which health institutions they prefer when they need, and their satisfaction level for the health center. The research was carried out between September 2004 and January 2005. The questionnaire was applied to 400 people who took sevices from health center in working hours on weekdays and for those over the age of 15. The research has shown that majority of the people prefer the health center firstly with a rate of 93.4 % when they and their children become sick. However, 73.7 % of them prefer the private doctors if they have resources such as money and transportation whereas the remaining 3 % prefer the health center. This finding is in accordance with the results of the studies in the literature. The variables such as sex, economical status, family type and social insurance type were not statistically significant from the aspect of per capita health center contact number. The access to the health center was the highest unpleasure item between the respondents (62.7 %). The rate of the respondents complaining of the inadequacy of the services offered by doctors is 34.3%, by nurses is 31.7%. Key words: Health center, Patient satisfaction, Health services utilization

Keywords:

Health center, Patient satisfaction, Health services utilization,

PDF

___

Bertan M, Güler Ç. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayımı, Ankara, 1995:384-7.
Naçar M, Çetinkaya F, Öztürk Y. Kayseri’de 15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağına bakış açıları. VIII. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Özet Kitabı, Diyarbakır, 23- 28 Eylül, 2002:506-10.
Kılıç B. Gölbaşı bölgesindeki sağlık başvuruları ve bunu etkileyen etmenler: V. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Özet Kitabı, İstanbul, 12-16 Ekim 1996: 228-35.
Özmen D, Aksakoğlu G. Birinci basamak sağlık hizmetlerinden yararlanma. II. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Özet Kitabı, 1988:12.
Bor S, Öztürk Y. Kayseri Servet Yazar Sağlık Ocağı’na başvuran yetişkinlerin başvuru nedenleri ve sağlık ocağından beklentileri. VIII. Halk Sağlığı Günleri Özet Kitabı, 23- 25 Haziran, Sivas, 2003:161.
Sünter AT, Dabak Ş, Pekşen Y. Samsun il merkezinde birinci basamak sağlık hizmetlerinde hasta memnuniyeti. VIII. Halk Sağlığı Günleri Özet Kitabı, Sivas, 23-25 Haziran 2003:152
Şenol Y, Belek İ. Antalya’nın iki mahallesinde bir araştırma: sağlık hizmeti kullanımında eşitsizlikler ve eşitsizliklerdeki iki yıllık değişim sonuçları. VIII. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Özet Kitabı, Diyarbakır, 23-28 Eylül 2002:456-60.
Özcebe LH. Etimesgut Sağlık Ocağı Bölgesinde Tedavi Edici Sağlık Hizmetlerinin Kullanımını Etkileyen Faktörlerin Saptanması, Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Ankara, 1990.
Mayda AS, Özkurt M, Duman H. Düzce ili geçici yerleşim alanlarında yaşayanların sosyal konut gereksinimi ve sağlık hizmetlerini kullanımı, VIII. Halk Sağlığı Günleri Özet Kitabı, 23-25 Haziran, Sivas, 2003:164.
T.C. Başbakanlık Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma Dairesi Başkanlığı, GAP Bölgesi Halk Sağlığı Projesi Raporu. Türkiye Parazitoloji Derneği Yayını, Şanlıurfa, 2003.
Pala K, Aytekin NT, Aytekin H. Gemlik ilçe merkezinde kişilerin hastalanma sıklıkları ve hekime başvuruları. Toplum ve Hekim 1997; 12 (81):13-23.
Aktekin M, Erengin KH. Antalya Merkez Sağlık Ocaklarında Sağlık Hizmetlerinin Kullanımı, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Akdeniz Üniversitesi Yayın, No:57: Araştırma Özetleri (1), 88-90, Antalya, 1994.
Baykan Z, Özkan S, Aksakal N, Aycan S. Ankara ili Gölbaşı ilçesine bağlı üç merkez köyde 15 yaş ve üzeri nüfusun sağlık hizmetlerinde tercih ettikleri sağlık kurumları ve bu tercihlerini etkileyen faktörler. Sağlık ve Toplum 2001;11(4): 27-30.
Dönmez L, Culbant AB, Yüce A, Taşkın T. Bir sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 15 yaş üzeri kişilerin bazı hasta haklarını kullanma durumu ve farklı sağlık kuruluşlarında görev yapan personelin davranışları konusundaki görüşleri. VIII. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Özet Kitabı, Diyarbakır, 23-28 Eylül, 2002:447-50.
Balkanlı M, Öztürk A, Öztürk Y. Kayseri İli SSK Hastanesi Kadın Doğum Polikliniğine başvuran 15-49 yaş evli kadınların birinci basamak sağlık hizmetlerinden yararlanma durumu. IV. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Özet Kitabı. Didim,12-14 Eylül 1994:262-6.
Aksakoğlu G. Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirildiği Bir Bölgede Halkın İyileştirici Hizmetler İçin Seçtiği Sağlık Kuruluşları ve Bu Seçimi Etkileyen Etmenler Üzerine Bir İnceleme, Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Ankara, 1979.
Ministry of Health, Turkey, Health Project General Coordination Unit. Health Services Utilization Survey in Turkey. Ankara, 1995.
Kapaklı E, Kök Z, Salgar K, Emin N, Başaran E, Yaylı F. Moda Sağlık Ocağı’na başvuranların verilen hizmetlerle ilgili değerlendirmeleri. STED 2005;14 (3): 55-61.
Yücel HA, Özalper MH. T.C. Sağlık Bakanlığı, Şanlıurfa Sağlık Müdürlüğü, ISO 9001: 2000 Kalite Yönetim Sistemi Kapsamında Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarından Hizmet Alanların Memnuniyeti Anketi Değerlendirme Raporu. Şanlıurfa, 2004.
Ersoy F, Edirne T, Yıldırım C. Birinci basamakta hasta memnuniyeti. IV. Ulusal Sağlık ve Hastane Yönetimi Sempozyumu, İstanbul, 27-28 Eylül 2001:366-70.