Ersin GÜNAY, Serdar ORUÇ, Sevinç ULAŞLI SARINÇ, Orçun AKTAŞ, Olcay AKAR, Tülay KOYUNCU, Mehmet ÜNLÜ

KOAH'ın kognitif fonksiyonlar üzerine etkisi: Bir olgu kontrol çalışması

Giriş: Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), değerlendirmesinde tedaviye yön vermek için hastalığın şiddetini, kişinin sağlık durumu üzerindeki etkilerini ve gelecekte karşılaşılabilecek olayların belirlenmesi hedeflenmelidir. KOAH'ın akciğer dışındaki etkileri iyi bilinmekle beraber kognitif fonksiyonlar üzerindeki etkisine yeteri kadar ilgi gösterilmemiştir. Bu nedenle çalışmamızda KOAH hastalarımızın kognitif fonksiyonlarının değerlendirilmesi hedeflendi. Materyal ve Metod: Orta, ağır ve çok ağır geri dönüşümsüz hava yolu obstrüksiyonu olan 112 KOAH'lı hasta ile aynı yaş grubunda seçilmiş KOAH ve bilinen sistemik hastalığı bulunmayan 44 sağlıklı bireyin oluşturduğu kontrol grubu çalışmaya dahil edildi. Kognitif fonksiyonların değerlendirilmesi için standardize mini mental test (SMMT) uygulandı. Hasta ve kontrol grubu kognitif fonksiyonlar açısından karşılaştırıldı ve ayrıca hasta grubunun içerisinde de son bir yıl içerisinde geçirilmiş akut alevlenme sayısı ile kognitif fonksiyonlar arasındaki ilişki değerlendirildi.Bulgular: Araştırmaya 112 KOAH'lı hasta, 44 kontrol grubu olmak üzere toplam 156 kişi alındı. Hasta grubunun yaş ortalaması 65.03 ± 7.63 yıl, kontrol grubunun yaş ortalaması ise 63.63 ± 8.96 yıl olarak bulunmuştur (p= 0.364). Hasta grubunun SMMT sonucunun ortalaması 23.8 ± 4.39, kontrol grubunun SMMT sonucunun ortalaması 26.7 ± 2.88'dir. SMMT sonuçlarında hasta ve kontrol grubu arasında anlamlı farklılık bulunmuştur (p< 0.0001). Hastalığın şiddetine göre orta, ağır ve çok ağır hava yolu obstrüksiyonu olan hastaların mini mental test sonuçları ve FEV1 değerlerinde hasta grupları arasında anlamlı farklılık saptanmıştır (sırasıyla p= 0.001; p< 0.0001). SMMT sonuçları ile son bir yıl içerisinde geçirilmiş olan akut alevlenme sayısı arasında negatif ilişki bulunmuştur (p= 0.003; r= -0.239).Sonuç: Bu çalışmada KOAH'ı olan hastaların SMMT sonuçlarının kontrol grubuna göre daha düşük bulunması KOAH hastalarının kognitif fonksiyonlarının olumsuz yönde etkilendiğini göstermektedir. Ayrıca, akut alevlenme sayısı arttıkça SMMT sonuçlarının düşmesi akut alevlenmelerin önlenmesiyle kognitif fonksiyonlardaki bozulmanın azaltılabileceğini göstermektedir. KOAH yönetiminde kognitif fonksiyonların değerlendirilmesi ve bu konuda önlemlerin alınması gerektiğini düşünmekteyiz.

Effects of COPD on cognitive functions: a case control study

Introduction: Assessment of disease severity, effects of disease on health status and future events should be considered to direct treatment strategies in chronic obstructive pulmonary disease (COPD) management. Although extrapulmonary effects of COPD are well known, effects of COPD on cognitive functions have not been evaluated sufficiently. Therefore we aimed to determine cognitive functions of COPD patients in the present study.Materials and Methods: 112 COPD patients with moderate, severe and very severe irreversible airway obstruction and 44 age matched healthy subjects without COPD and systemic diseases as control group were enrolled to the study. Mini mental state examination (MMSE) was performed to evaluate cognitive functions. MMSE results were compared between patient and control groups. Moreover relationship between exacerbation frequency and cognitive functions was evaluated.Results: Total 156 subjects as 112 COPD patients and 44 healthy subjects were included to the study. Mean age of COPD patients was 65.03 ± 7.63 years, and mean age of control group was 63.63 ± 8.96 years (p= 0.364). Mean score of MMSE in COPD patients was 23.8 ± 4.39, and mean score of MMSE in control group was 26.7 ± 2.88. We determined a significant difference in terms of MMSE scores betweeen patient and control group (p< 0.0001). MMSE scores and FEV1 values were significantly different among patients with moderate, sevre and very severe airflow obstruction (p= 0.001; p< 0.0001 respectively). We found a significant negative correlation between MMSE results and exacerbation frequency during last year (p= 0.003; r= -0.239).Conclusion: Lower MMSE scores of COPD patients than subjects in control group indicates the impairment of cognitive functions in COPD patients. Moreover a negative relationship between MMSE scores with exacerbation frequency during last year suggests that prevention from exacerbation can decrease cognitive impairment in COPD patients. We believe that assessment of cognitive functions and preventive strategies should be considered in COPD management.

PDF

___

Global strategy for diagnosis, management and prevention of chronic obstructive pulmonary disease (GOLD, updated 2013). Available at: http:// www.goldcopd.org.
Fumagalli G, Fabiani F, Forte S, Napolitano M, Marinelli P, Palange P, et al. INDACO project: a pilot study on incidence of comorbidities in COPD patients referred to pneumology units. Multidisciplinary Respiratory Medicine 2013; 8: 28.
Vanfleteren LE, Spruit MA, Groenen M, Gaffron S, van Empel VP, Bruijnzeel PL, et al. Clusters of comorbidities based on validated objective measurements and systemic inflammation in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med 2013; 187: 728-35.
Dodd JW, Getov SV, Jones PW. Cognitive functions in COPD. Eur Respir J 2010; 35: 913-22.
Atasever A, Erdinç E. Quality of life evaluation in COPD. Tuberk Toraks 2003; 51: 446-55.
Peruzza S, Sergi G, Vianello A, Pisent C, Tiozzo F, Manzan A, et al. Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) in elderly subjects: impact on functional status and quality of life. Respir Med 2003; 97: 612-7.
Dodd JW, Charlton RA, van den Broek MD, Jones PW. Cognitive Dysfunction in Patients Hospitalized with Acute Exacerbation of Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD). Chest 2013 Jan 24. Doi: 10.1378/chest.12-2099 [Epub ahead of print].
Kirkil G, Tug T, Ozel E. The evaluation of cognitive functions with P300 test for chronic obstructive pulmonary disease in attack and stable period. Clin Neurol Neurosurg 2007; 109: 553-60.
Miller MR, Hankinson J, Brusasco V, Burgos F, Casaburi R, Coates A, et al; ATS/ERS Task Force. Standardisation of spirometry. Eur Respir J 2005; 26: 319-38.
Pellegrino R, Viegi G, Brusasco V, Crapo RO, Burgos F, Casaburi R, et al. Interpretative strategies for lung function tests. Eur Respir J 2005; 26: 948-68.
Güngen C, Ertan T, Eker E. Validity and safety of standardized mini mental test on the diagnosis of mind demantia. Turkish Journal of Psychiatry 2002; 13: 73-281.
Spreen O, Strauss E. A Compendium of Neuropsychological test. 2nd ed. New York: Oxford University Press, 1998.
Schou L, Ostergaard B, Rasmussen LS, Rydahl-Hansen S, Phanareth K. Cognitive dysfunction in patients with chronic obstructive pulmonary disease: a systematic review. Respiratory Medicine 2012; 106: 1071-81.
Klein M, Gauggel S, Sachs G, Pohl W. Impact of chronic obstructive pulmonary disease (COPD) on attention functions. Respir Med 2010; 104: 52-60. Epub 2009 Sep 11.
Grant I, Heaton RK, McSweeny AJ, Adams KM, Timms RM. Neuropsychologic findings in hypoxemic chronic obstructive pulmonary disease. Arch Intern Med 1982; 142: 1470-6.
Strasser A, Stanimirovic D, Kawai N, McCarron RM, Spatz M. Hypoxia modulates free radical formation in brain microvascular endothelium. Acta Neurochir 1997; 70 (Suppl): 8-11.
Gupta PP, Sood S, Atreja A, Agarwal D. A comparison of cognitive functions in non-hypoxemic chronic obstructive pulmonary disease (COPD) patients and age-matched healthy volunteers using mini-mental state examination questionnaire and event-related potential, P300 analysis. Lung India 2013; 30: 5-11. Doi: 10.4103/0970-2113.106119.
Dustman RE, Emmerson R, Shearer D. Physical activity, age, and cognitive-neuropsychological function. J Aging Phys Act 1994; 2: 143-81.
Grant I, Prigatano GP, Heaton RK, McSweeny AJ, Wright EC, Adams KM. Progressive neuropsychologic impairment and hypoxemia. Relationship in chronic obstructive pulmonary disease. Arch Gen Psychiatry 1987; 44: 999-1006.
Etnier J, Johnston R, Dagenbach D, Pollard RJ, Rejeski WJ, Berry M. The relationships among pulmonary function, aerobic fitness, and cognitive functioning in older COPD patients. Chest 1999; 116: 953-60.
Incalzi RA, Gemma A, Marra C, Muzzolon R, Capparella O, Carbonin P. Chronic obstructive pulmonary disease. An original model of cognitive decline. Am Rev Respir Dis 1993; 148: 418-24.
Antonelli-Incalzi R, Corsonello A, Pedone C, Trojano L, Acanfora D, Spada A, et al. Drawing impairment predicts mortality in severe COPD. Chest 2006; 130: 1687-94.
Kozora E, Filley CM, Julian LJ, Cullum CM. Cognitive functioning in patients with chronic obstructive pulmonary disease and mild hypoxemia compared with patients with mild Alzheimer disease and normal controls. Neuropsychiatry Neuropsychol Behav Neurol 1999; 12: 178-83.
Villeneuve S, Pépin V, Rahayel S, Bertrand JA, Delorimier M, Rizk A, et al. Mild cognitive impairment in moderate to severe chronic obstructive pulmonary disease: a preliminary study. Chest 2012; 142: 1516-23.
Donaldson GC, Seemungal TA, Bhowmik A, Wedzicha JA. Relationship between exacerbation frequency and lung function decline in chronic obstructive pulmonary disease. Thorax 2002; 57: 847-52.
Özge C, Özge A, Ünal Ö. Cognitive and functional deterioration in patients with severe COPD. Behav Neurol 2006; 17: 121-30.
Mavioğlu H, Çelik P, Yorgancıoğlu A, Yılmaz H, Keskin T. The evaluation of cognitive functions and P300 in chronic obstructive pulmonary disease. J Neurol Sci (Turkish) 2000; 17: 17-21.