Birsen YILMAZ, Selçuk Özlem SÖNMEZ, Güngör DULKAR, Uzundağ Ayşe İŞERİ, Yılmaz Leyla AYDIN

Factors that effect sputum culture convertion rate in hospitalized patients with pulmonary tuberculosis who were applied directly observation therapy and non-directly observation therapy

Doğrudan gözetimli tedavi (DGT) tüberküloz kontrolünün esasıdır. Bu çalışmada, DGT uygulanan ve uygulanmayan, yatarak tedavi alan tüberküloz hastalarında balgam kültür konversiyonuna etki eden faktörleri tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışmaya Nisan 2001-Nisan 2002 tarihleri arasında DGT uygulanmayan 50 kültür pozitif akciğer tüberkülozu ve Mayıs 2002-Mayıs 2003 tarihleri arasında DGT uygulanan 60 kültür pozitif akciğer tüberkülozu olgusu alındı. Kültür konversiyon oranı ile yaş, cinsiyet, sigara ve alkol kullanımı, öksürük, hemoptizi, basil yükü, diabetes mellitus (DM) varlığı ve radyolojik yayılım arasındaki ilişki araştırıldı. Kültür konversiyon oranı DGT uygulanan hastalarda %68.3, DGT uygulanmayan hastalarda %62 idi. İki grup arasında öksürük, balgam, gece terlemesi, basil yükü, hemoptizi, DM, primer ilaç direnci ile kültür konversiyonu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. DGT uygulananlarda sigara ve alkol kullanımı istatistiksel anlamlı fark yaratıyordu. Kültür konversiyon hızı ile ilişkili saptanan faktörler aynı konuda yapılan diğer çalışmalarda elde edilen sonuçlarla benzerdir. Çalışmamızda istatistiksel olarak anlamlı olmasa da DGT uygulanan hastalarda kültür konversiyon hızı DGT uygulanmayanlara göre yüksek bulunmuştur.

Doğrudan gözetimli tedavi uygulanan ve uygulanmayan akciğer tüberkülozlu yatan hastalarda balgam kültür konversiyonunu etkileyen faktörler

Directly observation therapy (DOT) has been accepted as the basic method for controlling tuberculosis. The present study aimed to determine the risk factors that affect sputum culture conversion rate in the DOT managed and non-DOT managed hospitalized patients. The study was included 50 cases with positive sputum cultures between the dates April 2001-April 2002 when DOT was not applied and 60 cases between the dates May 2002-May 2003 when DOT was applied. The relation between sputum culture conversion rate and the risk factors of age, gender, cough, hemopthysis, primary drug sensitivity, high initial bacillary load, smoking and alcohol consumption, presence of diabetes mellitus (DM), and radiological dissemination were determined. In the present study, sputum culture conversion rate was found 68.3% in DOT managed patients, 62% in non-DOT managed patients. In DOT managed and non-DOT managed patients; there was no statistically significant difference between complaints of cough, sputum, night sweating, hemopthysis, DM, bacillary load, primary drug resistance and culture conversion rate. In DOT managed patients; a significant difference was determined between smoking and alcohol consumption and culture conversion rate. The factors determined above as being related with the sputum culture conversion rate were similar with the results of the other studies investigating the same topic. Despite no statistical significance, an increase in the sputum culture conversion rate in DOT managed patients, when compared with non-DOT managed patients was determined.

PDF

___

1. Dye C, Scheele S, Dolin P, et al. Consensus statement. Global burden of tuberculosis: Estimated incidence, prevalence and mortality by country. WHO Global Surveillance and Monitoring Project. JAMA 1999; 282: 677-86.
2. Özkara Ş, Aktaş Z, Özkan S, Ecevit H. Türkiye’de Tüberkülozun Kontrolü için Başvuru Kitabı. Ankara: Ofset Basımevi, 2003: 7-52.
3. Sonnenwirth AC, Jarrett L. Cradwohl’s clinical laboratory methods and diagnosis. 1699-703.
4. Liu Z, Kennet LS, Herman ME. Predictors of sputum culture conversion among patients with tuberculosis in the era of tuberculosis resurgence. Arch Intern Med 1999; 159: 1110-6.
5. Schon T, Elias D, Moges F, et al. Arginine as an adjuvant to chemotherapy improves clinical outcome in active tuberculosis. Eur Respir J 2003; 21: 483-8.
6. Telzak EE, Fazal BA, Pollard CL, et al. Factors influencing time to sputum conversion among patients with smearpositive pulmonary tuberculosis. Clin Infect Dis 1997; 25: 666-70.
7. Lienhardt C, Manneh K, Bauchier V, et al. Factors determining the outcome of treatment of adult smear-positive tuberculosis cases in the Gambia. Int J Tuberc Lung Dis 1998; 2: 712-8.
8. Özkara Ş, Arpaz S, Özkan S ve ark. Tüberküloz tedavisinde doğrudan gözetimli tedavi (DGT). Solunum Hastalıkları 2003; 14: 150-7.
9. Özkara Ş, Kılıçarslan Z, Öztürk F ve ark. Bölge verileriyle Türkiye’de tüberküloz. Toraks Dergisi 2002; 3: 178-87.
10. Feng-Zeng Z, Murray C, Spinaci S. Result of directly observed short-course chemotherapy in 112842 Chinese patients with smear-positive tuberculosis. Lancet 1996; 347: 358-62.
11. Wilkinson D, Davies GR, Connolly C. Directly observed therapy for tuberculosis Rural South Africa, 1991 through 1994. Am J Public Health 1996; 86: 1094-7.
12. Weis SE, Slocum PC, Blais FX, et al. The effect of directly observed therapy on the rates of drug resistance and relaps in tuberculosis. N Engl J Med 1994; 330: 1179-84.
13. Global Tuberculosis Control Surveillance, Planning, Financing. WHO 2006 Geneva, World Health Organization (WHO/HTM/TB/2006. 362).
14. Chaulk CP, Moore-Rice K, Rizzo R. Eleven years of community-based directly observed therapy for tuberculosis. JAMA 1995; 274: 945-51.
15. Arpaz S, Keskin S, Sezgin N ve ark. Nazilli Verem Savaş Dispanseri DOTS deneyimleri sonuçları. Toraks Dergisi 2001; 2 (Ek 1): 40 (özet, SS.151).
16. Kolsuz M, Ersoy M, Küçükkebabcı C ve ark. Akciğer tüberkülozu olgularında balgam tetkiklerinin sonuçları ve bunları etkileyen faktörler. Solunum Hastalıkları 2003; 14: 193-9.
17. Pungrassami P, Chongsuvivatwong V, Olsen J. Has directly observed treatment improved outcomes for patients with tuberculosis in southern Thailand? Trop Med Int Health 2002; 7: 271-9.
18. Kolappan C, Gopi PG. Tobacco smoking and pulmonary tuberculosis. Thorax 2002; 57: 964-6.
19. Emri S. Sigara ve sağlık. Barış YI (editör). Solunum Hastalıkları Temel Yaklaşım. Ankara: Kent Matbaası, 1995: 471-9.
20. Ataç G, Sevim T, Güngör G ve ark. Akciğer tüberkülozlu olgularda yayma ve kültür negatifleşme süresini etkileyen faktörler. Toraks Dergisi 2001; 2: 16-20.