Tarihi yapıların yaşlan, korunmuşluk durumları ve korumanın sonuçtan beklentisine göre, endirekt pasif korumadan restorasyon, rehabilitasyon ve rekonstrüksiyona kadar varan derecelerde müdahaleler yapılabilmektedir. Ancak her zaman azami olarak beklenilen, en etkin müdahalenin yapılması ve otantikliğin ölçütlerinin tam olarak korun­masıdır. Yapı koruma, yapının çevresel bozulma koşullarının ve iç ikliminin kontrolü ile gerçekleştirilen endirekt koru­ma ile başlayarak, mevcut korunmuşluk durumunun stabilizasyonunu takip eden teşhis, temizleme, sağlamlaştırma, yapıştırma/bütünleme, kozmetik onarım ve yüzey korumayı içeren konservasyon ile devam eden ve eksik formların res­torasyon ilkelerine göre bütünlenmesini içeren müdahaleleri gerektirebilmektedir. Restorasyon söz konusu olduğun­da, konservasyonu yapılacak mevcut kısımlar ve yapının okunurluğunu arttırmak için yapılacak bütünlemeler vardır. Bütünlenen kısımlarda bütünlenen/bütünleyen arasındaki renk ve doku uyumu, bütünleyenin ancak yakından ince­lendiğinde restorasyon olduğunun anlaşılması, formların doğru olması, eski ve yeni malzemelerin fiziksel ve mekanik özelliklerinin uyumlu olması ve yeni malzemelerin kimyasal korozyona yol açmaması gerekmektedir. Bu bağlamda düşünüldüğünde "Koruma Bilimi"nin disiplinlerarası çalışmalarının, proje metodolojilerinin ve uygulama/projelendirmel/konservasyon laboratuvan ilişkilerinin anlaşılması, çağdaş restorasyon ölçütleriyle çalışabilmek için zorunludur. Bu makale bir restorasyon/konservasyon laboratuvarının işlevini, malzeme konservasyon/restorasyon rapor­larının amaç ve içeriğini, rapor/konservasyon projesi-restorasyon projesi ilişkilendirilmesini ele almaktır. Proje/malzeme/konservasyon laboratuvarı bağlamında bir malzeme konservasyon raporunun içeriği ve gerekli deney programlan tanımlanmıştır.

Historic buildings can be intervened according to their state of conservation, their age and the final aim of the architectural conservation. We aim to do the least but try to ensure maximum efficient in order to preserve the oric and respect the authenticity and integrity of the buildings in question. Building conservation begins with environmental and micro-climatic control and the stabilization of the existing state. Further interventions can be classified as either conservation or restoration, where almost every restoration also includes conservation as the existing parts are cleaned, consolidated, glued or cosmetically repaired. Restoration re-integrates the missing parts to enhance the readability of the object. The integration materials should match the properties of the original materials. This theoretical approach immediately accentuates the importance of conservation science and conservation laboratories. This paper discusses the function of a conservation/restoration laboratory and its scope of works and experimental programmes for diagnostic or treatment purposes and the correlation of the material conservation reports and the architectural conservation proje