VOLKANİK ARAZİ ÜZERİNDE BÜTÜNLEŞİK ARKEOJEOFİZİKSEL ARAŞTIRMA: ALAGÖZ DAĞI’NDA BULUNAN KARMİR SAR TEPESİNİN DURUMU ERMENİSTAN CUMHURİYETİ
Bu makale, yüksek rakımlı volkanik bir arazide yapılan jeofiziksel araştırmalarla ilgili zorlukları ele almaktadır. Buçalışma örneği, Ermenistan’ın Alagöz Dağı’nda bulunan Karmir Sar tepesi üzerinedir. Karmir Sar’da sürdürülenarkeolojik keşiflerin esas amacı, olağandışı miktarlardaki, vişap “ejderha taşı” olarak bilinen megalitik yapılarda dâhil olmak üzere, arazi üzerinde bulunan tarih öncesi unsurları tespit etmek, bunların haritasını çıkarmak veyorumlamaktır. Bu makale, arkeolojik unsurları tespit etmemize olanak sağlamış jeomanyetik araştırmalar, jeoradararaştırmaları ve hava fotoğraflarının resim tabanlı modellemeleri ile oluşturulan ortofotoların birleşimindenmeydana gelen çalışma biçimini ortaya koyar. Toplanan arkeolojik bilgiler, arazide yapılan kazılarla çapraz kontroletabi tutulmuştur ve alınan sonuçlar, arazi ve içeriği hakkında yepyeni bir anlayış kazanılmasına vesile olmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Güney Kafkaslar, Bronz Çağı, Yüksek İrtifa Arkeolojisi, Jeomanyetik Araştırma, Jeoradar, Fotogrametri
INTEGRATED ARCHAEO-GEOPHYSICAL SURVEY ON VOLCANIC TERRAIN: THE CASE OF KARMIR SAR ON MOUNT ARAGATS REPUBLIC OF ARMENIA
This paper addresses the challenges posed by geophysical prospection in a high-altitude volcanic landscape. The case study is the site Karmir Sar, on Mount Aragats, Armenia. A major aim of the ongoing archaeological explorations at Karmir Sar is to detect, map and interpret prehistoric features on site, including the extraordinary concentration of megalithic monuments known as vishaps “dragon stones” . This paper illustrates a workflow that has allowed us to detect archaeologically relevant features by combining geomagnetic prospection, groundpenetrating radar prospection and orthophotographs generated from image-based modelling of aerial pictures. The collected archaeological information was cross-checked through excavation and the results led to a new understanding of the site and its contexts
Keywords:
South Caucasus, Bronze Age, High-Altitude Archaeology, Geomagnetic Prospection, GroundPenetrating Radar, Photogrammetry,
___
- CONNOR, L.J./CONNOR, C.B./MELIKSETIAN, K./ SAVOV, I. 2012 “Probabilistic Approach to Modeling Lava Flow Inundation: a Lava Flow Hazard Assessment for a Nuclear Facility in Armenia”, Journal of Applied Volcanology 1: 1–19.
- GILIBERT, A./BOBOKHYAN, A./HNILA, P. 2012 “Dragon Stones in Context. The Discovery of HighAltitude Burial Grounds with Sculpted Stelae in the Armenian Mountains”, Mitteilungen der Deutschen OrientGesellschaft 144: 93–132.
- HERLES, M./FASSBINDER, J. W. E. 2015 “Magnetic Prospecting on Basaltic Geology: The Lower City of Erebuni (Armenia)”, Archaeologia Polona 53: 292– 296.
- LINDSAY, I./LEON, J./SMITH, A.T./WIKTOROWICZ, C. 2014 “Geophysical Survey at Late Bronze Age Fortresses: Comparing Methods in the Diverse Geological Contexts of Armenia”, Antiquity 88/340: 578–595.
- PURSCHWITZ, C. forthcoming: “Chalcolithic and Middle Bronze Age Obsidian Industries at Karmir Sar: Characterization of Lithic Economies from the Armenian Highland”, Journal of Lithic Studies 5.
- SANDMEIER, K.-J. 2015 ReflexW, Manual Version 7.5. http://www.sandmeier-geo. de
- ISSN: 1301-8566
- Başlangıç: 1998
- Yayıncı: Türkiye Bilimler Akademisi