Türkiye’nin su politikaları

Su en kritik kaynaklarımızdan biridir. Tarihsel olarak medeniyetler su kaynaklarının çevresinde gelişmiştir. Günümüzde suyun en önemli kullanım alanları; tarımsal, endüstriyel ve evsel kullanım alanlarıdır. Bu kritik kaynak tüm dünya genelinde tehdit altındadır. Önümüzdeki 20 yılda kişi başı temiz su miktarının %30 azalması beklenmektedir. Günümüzde dünya nüfusunun %40’ı minimum temizlik gereksinimleri için gerekli suyu bulamamaktadır. Yalnızca 2000 yılında 2,2 milyondan fazla kişi sudan bulaşan hastalıklardan dolayı ölmüştür. Su politikaları su ve su kaynakları etrafında örgülenen politikalar anlamını taşımaktadır. Su kaynakları ve sistemleri ile uluslararası güvenlik ve çatışmalar arasında ilişki mevcuttur. Günümüzde su, global ölçekte stratejik bir kaynak ve pek çok politik çatışmanın da temel öğesidir. Ülkemiz yakın gelecekte ciddi su kısıtlılığı ile yüz yüze kalabilir. Bu nedenle, Türkiye’nin gelecek nesilleri adına gerçekçi ve uygulanabilir su politikaları geliştirmesi gerekmektedir.

Water policies of Turkey

Water is one of our most critical resources. Civilization has historically flourished around major waterways. The most important uses of water are; agricultural, industrial and domestic use. This critical resource is under threat around the world. In the next 20 years, the quantity of water available to everyone is predicted to decrease by 30%. 40% of the world's inhabitants currently have insufficient fresh water for minimal hygiene. In 2000 more than 2.2 million people died from waterborne diseases. Water politics is politics affected by water and water resources. There are connections between water resources, water systems, and international security and conflict. Today, water is a strategic resource in the globe and an important element in many political conflicts. Turkey can be faced severe water-stress in the near future. Therefore Turkey has to develop realistic and feasible water policy for future generations.

PDF

___

1.Erb B. No life without water. International Environmental Technology. 1997; 7(2): 18-19.
2 Öziş Ü, Türkman F, Baran T, Özdedir Y, Dalkılıç Y. Güneydoğu Anadolu Projesi ve Su Siyaseti. Türkiye Mühendislik Haberleri. 2002; 422: 35-45.
3 Güler. Ç, Çobanoğlu. Z. Su Kirliliği, Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi. No: 12. Ankara. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 1994.
4 Botkin D, Keller E. Environmental Science. New York. John Wiley Sons, 1995.
5 The Real Wealth of Nations: Pathways to Human Development. Human Development Report 2010. 20th Anniversary Edition. New York. United Nations Development Programme (UNDP).
6 IDA at WORK: Sanitation and Water Supply. Washington. The World Bank, 2009, p. 1-5.
7 How much water do I need for my rural property ? New South Wales. New South Wales Department of Environment, Climate Change and Water, 2010, p. 1-2.
8 Anaç H, Çeliker SA. Türkiye’nin su potansiyeli. TEAE-Bakış. 2004; 5(7): 1-4.
9 Falkenmark M. Fresh water-time for a modified approach. Ambio. l992; l5: 192-200.
10 Kıran A. Ortadoğu'da su: bir çatışma ya da uzlaşma alanı. 2. cilt/Akademi dizisi. 1. Baskı. İstanbul. Kitap Yayınevi Ltd, 2005, s. 115.
11 Toprak ve Su Kaynaklarının Kullanımı ve Yönetimi ÖİK Raporu. DPT IX. Kalkınma Planı 2007-2013. Ankara, 2007.
12 Jury WA, Vaux Jr HJ. The Emerging Global Water Crisis: Managing Scarcity and Conflict Between Water Users. Advances in Agronomy. 2007; 95: 1-76.
13 Selby J. Water, power and politics in the Middle East: the other Israeli-Palestinian conflict. Library of modern Middle East studies. New York. I.B.Tauris, 2003, p. 19.
14 Toklu V. Su sorunu uluslararası hukuk ve türkiye. Ankara. Turhan Kitabevi, 1999, s. 9.
15 Tiryaki O. Sınır aşan sular ve ortadoğu’da su sorunu. İstanbul. HAK Yayınları, 1994, s.14.
16 Arı T Geçmişten günümüze Ortadoğu. 3. Baskı. İstanbul. Alfa Yayınları, 2007, s. 647,648.
17 Siegman H. U.S. Middle East policy and the peace process: report of an independent task force sponsored by the Council on Foreign Relations. Report of a Independent Task Force Series. Task force report. New York. Council on Foreign Relations, 1997, p. 11-12.
18 Türkiye´nin Sınır Aşan Sular Politikasının Ana Hatları. Dış İşleri Bakanlığı Resmi İnternet Sitesi. http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-sinirasan- sular-politikasinin-ana-hatlari-.tr.mfa [Erişim Tarihi: 09.11.2010].
19 Bilen Ö. Ortadoğu Su Sorunları ve Türkiye. 2. Baskı. Ankara. TESAV Yayınları, 2000, s. 99-100.
20 Öziş Ü. Sınır-aşan sular ve Türkiye. Sınır aşan sularımız. Manisa. Celal Bayar Üniversitesi Yüksek Öğrenim Vakfı Yayınları, 1997, s. 69–70.
21 Kliot N. Water resources and conflict in the Middle East. New York. Routledge, 1994, p. 100-101.
22 GAP Nedir? 2010 T.C. Başbakanlık Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı http://www.gap.gov.tr/gap/gap-nedir [Erişim Tarihi: 9.11.2010].
23 Güneydoğu Anadolu Projesi’nde Son Durum. T.C Başbakanlık Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı. Ankara. 2008, p. 2-3.
24 Introduction to the new EU Water Framework Directive._http://ec.europa.eu/environment/wate r/water-framework/info/intro_en.htm [Erişim Tarihi: 09.11.2010].
25 Türkiye İçin Katılım Ortaklığı Belgesi (14 Nisan 2003 Tarihinde AB Konseyi Tarafından Kabul Edilen Nihai Metin). Ankara. Devlet Planlama Teşkilatı Avrupa Birliği İle İlişkiler Genel Müdürlüğü, 2003, s. 15.
26 Ludwig F, Kabat P, Van Schaik H. Climate change adaptation in the water sector. London. Earthscan, 2009, p. 23-24.
27 Surface waters. Key future impacts and vulnerabilities. Climate Change 2007: Impacts, Adaption and Vulnerability. IPCC Fourth Assessment Report: Climate Change. Geneva. 2007.
28 Gleick PH, Cooley H, Palaniappan M, Morikawa M, Morrison J. The World's Water 2008-2009: The Biennial Report on Freshwater Resources. World's Water. Washington DC. Island Press, 2008, p. 195.
29 Toprak ve su kaynakları. DSİ Genel Müdürlüğü. http://www.dsi.gov.tr/topraksu.htm [Erişim Tarihi: 09.11.2010].
30 Mara DD. Domestic wastewater treatment in developing countries. London. Earthscan, 2004, p. 1-2.
31 Atık Su arıtma tesisleri. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id= 6238&tb_id=3 [Erişim Tarihi: 10.11.2010].
32 Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/23053.ht ml [Erişim Tarihi: 10.11.2010].
33 Mc Ghee T, Steel EW. Water Supply & Sewerage. 6th Edition. New York. Mc Graw Hill, 1991.
34 Sanayi Üretiminde Su. http://www.iski.gov.tr/Web/statik.aspx?KID=100 0899. [Erişim Tarihi: 10.11.2010].
35 Çevre Operasyonel Programı 2007-2009. Ankara. Çevre ve Orman Bakanlığı, 2007, p. 12-14.
36 Türkiye Tarımına Genel Bakış. http://www.tarim.gov.tr/E_kutuphane,tarim_sekt oru_genel_bakis.html. [Erişim Tarihi: 11.11.2010].
37 Madramootoo CA, Johnston WR, Willardson LS. Management of agricultural drainage water quality. Water reports. Food and Agriculture Organization of the United Nations, 1997, p. 12-17.
38 Helmer R, Hespanhol I. Water pollution control: a guide to the use of water quality management principles. United Nations Environment Programme, Water Supply and Sanitation Collaborative Council, World Health Organization. Suffolk. Taylor & Francis, 1997, 151-152.
39 T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü, Trafik Hizmetleri Başkanlığı, Trafik Eğitim ve Araştırma Dairesi Başkanlığı, Trafik İstatistik Bülteni, Ocak 2008. http://www.egm.gov.tr/teadb/istatistikler/2008- ocak/OCAK%202008.xls. [Erişim Tarihi: 11.11.2010].
40 Bovkuma LA, Khersonskya ES. Cesium-137 and strontium-90 contamination of water bodies in the areas affected by releases from the chernobyl nuclear power plant accident: an overview. Journal of Environmental Radioactivity. 1994; 23(2): 103-122.
41 Brown LR. How water scarcity will shape the new century. Water Science and Technology. 2001; (43): 17–22.
42 Meriç BT. Su Kaynakları Yönetimi ve Türkiye. Jeoloji Mühendisliği Dergisi. 2004; 28(1): 28-38.
43 Karabörk MÇ, Kahya E. Sakarya Havzasındaki Aylık Akımların Çok Değişkenli Stokastik Modellemesi. Tr. J. of Engineering and Environmental Science. 1999; (23): 133-147.
44 Gündoğdu V, Kocataş A. Gediz Nehir Havzası Yönetim Planı Oluşturulmasına Yönelik Bir Yaklaşım. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi. 2006; 23(3-4): 371-378.
45 Marmara Denizi Havzası Kara Kökenli Kirleticiler Ulusal Eylem Planı. Ek, Bölüm 1. Kocaeli. Tübitak-MAM-KÇE, 2005, s. 1-2.
46 Staratejik Plan 2010-2014. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü. Ankara, 2010, s. 17.
47 Dawei H, Jings C. Issues, perspectives and need for integrated watershed management in China Environmental Conservation. 2001; 28: 368-377.
48 Warner J. Multi-stakeholder platforms for integrated water management. Ashgate studies in environmental policy and practice. Hampshire. Ashgate Publishing, 2007, p. 1-2.
49 Mariño MA, Simonović SP. Integrated water resources management IAHS International Commission on Water Resources Systems. Oxfordshire. International Association of Hydrological Sciences, 2001, p. 39-41.
50 Toprak ve Su kaynakları. Temel Politika ve Öncelikler. http://www.dsi.gov.tr/topraksu.htm [Erişim Tarihi: 11.11.2010].
51 İller Bankası. Alt Yapı Uygulama Dairesi Başkanlığı. http://www.ilbank.gov.tr/?komut=ic&pid=55 [Erişim Tarihi: 11.11.2010].
52 OECD environmental performance reviews: Turkey. OECD environmental performance reviews Series. Paris. OECD Publishing, 2008, p. 92-93.
53 Uçan, K. Kahramanmaraş Sulaması Alanındaki Çiftçilerin Sulama ve Drenaj Problemleri. K.S.Ü. Fen ve Mühendislik Dergisi . 2000; 3(2): 83-94.
54 Ertek A, Kanber R. Pamukta Uygun Sulama Dozu ve Aralıgının Pan-Evaporasyon Yöntemiyle Belirlenmesi. Turk J Agric For. 2000; 24: 293–300.
55 McDonald DA, Ruiters G. The age of commodity: water privatization in Southern Africa. London. Earthscan, 2005, p. 14-15.
56 8 Aralık 2001 gün 24607 sayılı Resmi Gazete. http://rega.basbakanlik.gov.tr/eskiler/2001/12/20 011208.htm [Erişim Tarihi: 12.11.2010].
57 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu. 6 Mayıs 1930 tarih, 1489 sayılı Resmi Gazete.
58 167 sayılı Yeraltı suları Hakkında Kanun. 16 Aralık 1960 tarihli Resmi Gazete.
59 1053 sayılı Belediye Teşkilâtı Olan Yerleşim Yerlerine İçme, Kullanma ve Endüstri Suyu Temini Hakkında Kanun. 03 Temmuz 1968 tarihli Resmi Gazete.
60 5625 sayılı Belediye Teşkilâtı Olan Yerleşim Yerlerine İçme, Kullanma ve Endüstri Suyu Temini Hakkında Kanun. 26 Nisan 2007 gün ve 26504 sayılı Resmi Gazete.
61 5491 sayılı Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. 26 Nisan 2006 gün ve 26167 sayılı Resmi Gazete.
62 Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. 31 Aralık 2004 gün ve 25687 sayılı Resmi Gazete.
63 Devlet Planlama Teşkilatı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. http://mevzuat.dpt.gov.tr/khk/540.pdf [Erişim Tarihi: 22.11.2010]
64 Görev ve Sorumlulukları. http://www.dsi.gov.tr/kurumsal/gorev.htm [Erişim Tarihi: 22.11.2010]
65 Bakanlık Kuruluşu. http://www.cevreorman.gov.tr/COB/Bakanlik/Ba kanlikKurulusu.aspx?sflang=tr [Erişim Tarihi: 22.11.2010]
66 http://www.tarim.gov.tr/TarimPortal.html [Erişim Tarihi: 22.11.2010]
67 Kaynak ve İçme Suları ile ilgili Tebliğ. http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1- 2522/eski2yeni.html [Erişim Tarihi: 22.11.2010]
68 Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Tahsis ve Devri Hakkında Yönetmelik. 10 Ekim 2006 gün ve 26315 sayılı Resmi Gazete.
69 İller İdaresi Genel Müdürlüğünün Görevleri. http://www.illeridaresi.gov.tr/default_B0.aspx?co ntent=100 [Erişim Tarihi: 22.11.2010].
70 1173 sayı ve 5 Mayıs 1969 tarihli Milletlerarası İlişkilerin Yürütülmesi ve Koordinasyonu Kanunu.
71 4759 sayılı ve 13 Haziran 1945 tarihli İller Bankası Kanunu.
72 İl Özel İdareleri. http://www.mahalliidareler. gov.tr/Mahalli/Yonetim.aspx [Erişim Tarihi: 22.11.2010].
73 3009 sayılı ve 23 Mayıs 1984 tarihli İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun.
74 5216 sayı ve10 Temmuz 2004 tarihli Büyükşehir Belediyesi Kanunu.
75 3030 sayı ve 27 Haziran 1984 tarihli Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun.